Bài tập & Lời giải
Câu hỏi mở đầu: Làm thế nào để biết được độ mạnh, yếu của dòng điện chạy qua một mạch điện? Trên nhãn mác của pin hoặc acquy luôn ghi rõ số vôn. Con số này có ý nghĩa gì?
Xem lời giải
1. CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
Tìm hiểu ampe kế
Câu hỏi 1: Để đo cường độ dòng điện qua một bóng đèn thì phải mắc ampe kế như thế nào?
Xem lời giải
Thí nghiệm đo cường độ dòng điện
Tìm hiểu thêm 1: Thí nghiệm đo cường độ dòng điện
Chuẩn bị: bảng điện, nguồn điện (gồm hai pin loại 1,5 V gắn vào đế), bóng đèn pin (loại 3 V), biến trở, ampe kế (chọn thang đo có giới hạn đo (GHĐ) 1 A và độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) 0,02 A), công tắc và các đoạn dây nối.
Tiến hành thí nghiệm:
Bước 1: Lắp các bộ phận tạo thành mạch điện như Hình 25.2. Ban đầu công tắc đang mở. Kiểm tra hoặc điều chỉnh để kim ampe kế chỉ đúng vạch số 0.
Bước 2: Đóng công tắc. Điều chỉnh con chạy trên biến trở sao cho số chỉ của ampe kế có giá trị tăng dần. Quan sát sự thay đổi độ sáng của bóng đèn.
Câu hỏi 2: Vẽ sơ đồ cho mạch điện Hình 25.2.
Câu hỏi 3: Thực hiện thí nghiệm 1 và nhận xét mối liên hệ giữa độ sáng của bóng đèn và số chỉ của ampe kế.
Câu hỏi luyện tập 1: Đổi đơn vị cho các giá trị cường độ dòng điện sau:
a. 2 mA = ? A.
b. 1 500 mA = ? A.
c. 0,25 A = ? mA.
d. 3 A = ? mA.
Xem lời giải
2. HIỆU ĐIỆN THẾ
Tìm hiểu vôn kế
Câu hỏi 4: Để đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện thì phải mắc vôn kế như thế nào?
Xem lời giải
Thí nghiệm đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện
Tìm hiểu thêm 2: Thí nghiệm đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện
Chuẩn bị: nguồn điện (hai pin loại 1,5 V gắn vào đế), bóng đèn (loại 3 V), đế gắn đèn, vôn kế (chọn thang đo có GHĐ 6 V và ĐCNN 0,1 V), công tắc và các đoạn dây nối.
Tiến hành thí nghiệm:
Bước 1: Lắp các bộ phận tạo thành mạch điện như Hình 25.4. Ban đầu công tắc mở (mạch hở). Kiểm tra hoặc điều chỉnh để kim vôn kế chỉ đúng vạch số 0.
Bước 2: Đóng công tắc (mạch kín). Quan sát độ sáng của bóng đèn và ghi kết quả thí nghiệm theo mẫu Bảng 25.1.
Bước 3: Ngắt công tắc, lắp thêm một pin. Lặp lại bước 2.
Mạch điện kín |
Hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện |
Độ sáng của đèn (mạnh/yếu) |
Nguồn một pin |
? | ? |
Nguồn hai pin |
? | ? |
Câu hỏi 5: Vẽ sơ đồ cho mạch điện Hình 25.4.
Câu hỏi 6: Thực hiện thí nghiệm 2 và nhận xét về mối liên hệ giữa hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện với cường độ dòng điện trong mạch điện.
Xem lời giải
3. ĐO CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ
Tìm hiểu thêm 3: Thí nghiệm 3: Đo cường độ dòng điện qua bóng đèn và hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn.
Chuẩn bị: nguồn điện (hai pin loại 1,5 V gắn vào đế), bóng đèn (loại 3 V), đế gắn đèn, vôn kế (chọn thang đo có GHĐ 6 V và ĐCNN 0,1 V), ampe kế (chọn thang đo có GHĐ 1 A và ĐCNN 0,02 A), công tắc và các đoạn dây nối.
Tiến hành thí nghiệm:
Bước 1: Lắp các bộ phận tạo thành mạch điện như Hình 25.5. Kiểm tra hoặc điều chỉnh để kim vôn kế và ampe kế chỉ đúng vạch số 0.
Bước 2: Đóng công tắc. Đợi cho kim của vôn kế và ampe kế đứng yên. Quan sát độ sáng của bóng đèn, ghi số chỉ của vôn kế và ampe kế trong mỗi mạch điện theo mẫu Bảng 25.2.
Bước 3: Ngắt công tắc, lắp thêm một pin. Lặp lại bước 2.
Bảng 25.2 Kết quả thí nghiệm
Mạch điện kín |
Số chỉ của vôn kế |
Số chỉ của ampe kế |
Độ sáng của đen (mạnh/yếu) |
Nguồn một pin |
$U_{1}=?V$ |
$I_{1}=?A$ |
? |
Nguồn hai pin |
$U_{2}=?V$ |
$I_{2}=?A$ |
? |
Câu hỏi 7: Nhận xét về cách mắc của vôn kế và ampe kế trong mạch điện (Hình 25.5).
Câu hỏi 8: Nêu nhận xét về mối liên hệ giữa số chỉ của vôn kế và ampe kế trong thí nghiệm 3.
Câu hỏi vận dụng 1: Trên một bóng đèn có ghi 3 V. Có thể mắc đèn này vào hiệu điện thế bao nhiêu để nó hoạt động bình thường? Giải thích.
Câu hỏi vận dụng 2: Tìm hiểu cách sử dụng đồng hồ đo điện đa năng để đo hiệu điện thế giữa hai cực của pin.
