DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM
1. Chu kì tế bào là gì? Mô tả các sự kiện chính của chu kì tế bào.
2. Kì trung gian là gì? Nêu tên và chức năng của các pha trong kì trung gian.
3. Hãy cho biết các giai đoạn của chu kì tế bào có mối quan hệ với nhau như thế nào.
4. Điểm kiểm soát chu kì tế bào là gì? Giải thích vai trò của các điểm kiểm soát chu kì tế bào.
Trả lời:
1. - Chu kì tế bào là khoảng thời gian từ khi tế bào được sinh ra, lớn lên và phân chia thành hai tế bào con.
- Các sự kiện chính của chu kì tế bào:
+ Chu kì của tế bào thường được mô tả dưới dạng một vòng tròn khép kín gồm 2 giai đoạn là kì trung gian và quá trình nguyên phân:
+ Thời gian cần thiết để hoàn thành một chu kì tế bào là rất khác nhau giữa các loại tế bào của cùng một cơ thể.
2. Kì trung gian là giai đoạn sinh trưởng của tế bào, được chia nhỏ thành các pha:
+ Pha G1:
- Tăng kích thước tế bào
- Tổng hợp các bào quan
- Tổng hợp và tích luỹ các chất
+ Pha S: Nhân đôi DNA dẫn đến nhân đôi NST tạo thành NST kép.
+ Pha G2:
- Gia tăng kích thước
- Chuẩn bị phân chia
3. Các giai đoạn của chu kì tế bào có mối liên hệ chặt chẽ với nhau và việc chuyển từ giai đoạn này sang giai đoạn khác được hệ thống kiểm soát chu kì tế bào điều khiển một cách nghiêm ngặt, đảm bảo cho chu kì tế bào diễn ra bình thường.
4. Điểm kiểm soát chu kì tế bào là điểm mà ở đó, các tín hiệu kích hoạt quá trình truyền tin tế bào đưa ra các đáp ứng đi tiếp hay dừng chu kì tế bào.
- Tại điểm kiểm soát G/S, tế bào sẽ đưa ra “quyết định” có nhân đôi DNA để sau đó bước vào phân bào hay không.
- Ở điểm kiểm soát G/M – điểm kiểm soát cuối G, trước khi tế bào bước vào nguyên phân, lúc này hệ thống kiểm soát của tế bào rà soát” quá trình nhân đôi DNA xem đã hoàn tất và mọi sai sót đã được sửa chữa hay chưa.
- Ở điểm kiểm soát thoi phân bào, hệ thống kiểm soát chu kì tế bào “rà soát” xem tất cả các NST đã gắn với các vị ống của thoi phân bào hay chưa.
Bài tập & Lời giải
DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM
1. Trình bày diễn biến của các kì nguyên phân.
2. Nêu kết quả của nguyên phân. Nguyên phân có ý nghĩa gì?
Xem lời giải
DỪNG LẠI VÀ SUY NGẪM
1. Phân biệt u lành tính với u ác tính.
2. Nguyên nhân gây rối loạn quá trình điều hoà phân bào dẫn đến phát sinh ung thư là gì? Giải thích.
3. Những loại ung thư nào phổ biến nhất ở người Việt Nam?
4. Nêu một số biện pháp phòng tránh, chữa trị bệnh ung thư.
Xem lời giải
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Trình bày được mối quan hệ giữa các giai đoạn trong chu kì tế bào. Tại sao tế bào lại cần có hệ thống kiểm soát chu kì tế bào?
2. Các NST co xoắn cực đại và tập trung ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào vào kì giữa có ý nghĩa gì? Nếu các NST không co xoắn lại mà vẫn ở dạng sợi mảnh thì điều gì sẽ xảy ra khi các NST phân li ở kì sau?
3. Điều gì sẽ xảy ra khi hai chromatid của một NST nào đó không tách nhau ra ở kì sau của nguyên phân?
4. Nếu tế bào đang phân chia được xử lí bởi hoá chất colchicine có chức năng ức chế sự hình thành vi ống trong hệ thống thoi phân bào thì hậu quả sẽ như thế nào?
5. Không hút thuốc nhưng thường xuyên ngửi khói thuốc lá của những người hút thuốc xung quanh liệu chúng ta có nguy cơ bị bệnh ung thư không? Nếu có thì khả năng bị bệnh ung thư gì là cao nhất?