Bài tập 3. Đọc lại văn bản Yêu và đồng cảm trong SGK Ngữ văn 10, tập một (tr. 77 – 78), đoạn từ “Tôi phục sát đất tấm lòng đồng cảm phong phú” đến “vạn vật có tình cũng như không có tình” và trả lời các câu hỏi:
1. Làm rõ mạch triển khai nội dung đoạn văn bằng một sơ đồ đơn giản.
2. Tác giả đã “sực nhận ra” những vấn đề quan trọng gì qua cuộc tiếp xúc với chú bé?
3. Theo những gì được nói tới trong đoạn văn, bạn hiểu như thế nào về ý nghĩa của sự đồng cảm?
4. Nêu suy đoán của bạn về những điều sẽ được tác giả tiếp tục triển khai sau đoạn văn ở trên. Dựa vào đâu mà bạn có suy đoán như vậy?
5. Chỉ ra các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn văn.
Bài Làm:
1. Nội dung đoạn văn dưới dạng sơ đồng đơn giản:
2. Những vấn đề quan trọng:
- Đồ vật cũng có linh hồn, cũng có cảm giác dễ chịu hay không dễ chịu trước các kiểu sắp đặt khác nhau của con người. Việc nhận thức được điều này rất có ý nghĩa trong sáng tác, bố cục tác phẩm hội hoạ, nhất là loại hội hoạ về đề tài tĩnh vật.
- Người nghệ sĩ phải có lòng đồng cảm bao la quảng đại như tấm lòng trời đất.
3. Em hiểu ý nghĩa của sự đồng cảm: Đồng cảm chính là lòng trắc ẩn với thế giới xung quanh không phân biệt người hay vật. Đồng cảm giúp con người sống hoà đồng với thế giới, biết trân trọng tiếng nói riêng hay đời sống của vạn vật. Nhờ có lòng đồng cảm mà chúng ta nhìn cuộc sống được nhiều điều thú vị, đẹp đẽ, càng thêm trân trọng cuộc sống.
4. Ngay khi mới đọc đoạn văn trên, có thể suy đoán được phần nào những điều tác giả sẽ tiếp tục triển khai sau đó:
- Đồng cảm là gì? Đồng cảm có biểu hiện thế nào?
- Tác phẩm nghệ thuật cần được cấu trúc thế nào, nhấn mạnh vào điều gì để thể hiện được tấm lòng cảm thông với vạn vật?
- Người nghệ sĩ cần có hoặc thể hiện được những phẩm chất gì để chứng tỏ “sứ mệnh” đặc thù của mình trong cuộc sống?
5. Các phương tiện liên kết đã được sử dụng trong đoạn văn:
- Dùng nhiều lần từ “đồng cảm” trong các câu khác nhau để đảm bảo có một vấn đề đang được tập trung bàn bạc ở đây.
- Các cụm từ “từ đó", “bấy giờ” báo hiệu sự nối tiếp liên tục theo một mạch thống nhất của các câu trong đoạn văn.
- Các đại từ “chúng”, “đó” “những thứ đó” cho thấy các câu văn kế tiếp nhau cùng nói về một đối tượng.