NÓI VÀ NGHE
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
Câu 1: Hãy giới thiệu một bài thơ có yếu tố tượng trưng mà em tâm đắc.
PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI
Câu 1:
a) Chuẩn bị
- Đọc kĩ đề bài và xác định yêu cầu của đề.
- Lựa chọn bài thơ có yếu tố tương trung mà em tâm đắc để giới thiệu với mọi người.
- Văn bản bài thơ được trình bay trên giấy hoặc trên trang trình chiếu của máy tính (slide) có hình ảnh, sơ đồ (nếu cần thiết) và các phương tiện hỗ trợ (bức tranh, bài hát,..) phù hợp với bài thơ.
- Tìm hiểu những bài thơ có cùng chủ để, so sánh để nhận ra nét độc đảo của bài thơ cần giới thiệu.
- Tập đọc diễn cảm bài thơ,
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài giới thiệu bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
+ Hoàn cảnh ra đời của bài thơ có gì đặc biệt?
+ Những đặc sắc về nội dung của bài thơ là gì? Bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc gì của tác giả
+ Hình thức của bài thơ có gì độc đảo? Tác dụng của các yếu tố hình thức này”.
- Yếu tố (nội dung hay hình thức) nào để lại trong em ấn tượng sâu đậm nhất? Vì sao?
+ Những chi tiết nào có thể liên tưởng, so sánh với các bài thơ khác để làm nổi bật sự độc đáo của bài thơ?
- Lập dàn ý cho bài giới thiệu bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
Mở đầu Giới thiệu nhan để bài thơ, tên tác giả, đề tài của bài thơ, lí do mà em lựa chọn để giới thiệu bài thơ. Nội dung chính Lần lượt giới thiệu bài thơ theo trình tự phù hợp, ví dụ: giới thiệu hoàn cảnh ra đời, nêu những đặc sắc về nội dung và hình thức của bài thơ... Kết thúc Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
* Dàn ý tham khảo
1. Mở bài
- Giới thiệu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
2. Thân bài
a. Ý nghĩa nhan đề
- Mùa đầu tiên trong một năm, với sự tươi đẹp, tràn trề sức sống của đất trời.
- Tượng trưng cho phần tuổi trẻ đẹp đẽ nhất của mỗi con người, hoặc cũng là để chỉ phần đẹp đẽ nhất trong tâm hồn con người. Hai từ “mùa xuân” đứng bên cạnh từ “nho nhỏ” thể hiện thái độ khiêm nhường, và vô cùng chân thành của nhà thơ.
b. Khổ thơ đầu: mùa xuân của thiên nhiên
- Bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, thanh mát với những gam màu sắc hài hòa cộng hưởng với âm thanh vang vọng rộn rã
- “Dòng sông xanh”, “bông hoa tím biếc” => Bút pháp chấm phá cổ điển mở ra khung cảnh mùa xuân xinh đẹp, thanh bình, tươi sáng vô cùng.
- Tiếng chim chiền chiện => sự náo nhiệt trong khung cảnh mùa xuân.
c. Khổ thơ thứ 2 và 3: Mùa xuân của đất nước
- Mùa xuân của đất nước được tạo nên từ hai nhiệm vụ cơ bản ấy là nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước.
- Hình ảnh “lộc”: tượng trưng cho những thành quả tốt đẹp
- Mùa xuân của đất nước đã được dựng lên từ cuộc đời, từ mùa xuân của biết bao nhiêu thế hệ đi trước, có vất vả, có gian lao.
- Phép so sánh “Đất nước như vì sao”: nâng tầm Tổ quốc sánh ngang với tầm vóc vũ trụ, đẹp đẽ, rực rỡ và vĩ đại.
d. Khổ thơ 4 và 5: Ước vọng của nhà thơ
- Mong ước được làm chim, làm hoa, làm một nốt trầm để góp thêm vào vẻ đẹp của mùa xuân cuộc đời. => Ước vọng thật giản đơn, thật khiêm nhường, sự chân thành tuyệt đối, thể hiện lòng yêu cuộc đời tha thiết, mãnh liệt.
3. Kết bài: Khẳng định ý nghĩa và nêu cảm nhận cá nhân
c) Nói và nghe
Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở bài 5, phần Nói và nghe, mục c (trang 29), đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở bài này.