BÀI 1. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ. VĂN BẢN: NỖI NIỀM TƯƠNG TƯ
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
ĐỌC VĂN BẢN
Câu 1: Chú ý những việc làm thể hiện tâm trạng tương tư của Tú Uyên.
Câu 2: Xác định những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
SAU KHI ĐỌC
Câu 1: Nêu cách hiểu của em về nhan đề Nỗi niềm tương tư
Câu 2: Tâm trạng tương tư của Tú Uyên được tác giả thể hiện như thế nào?
Câu 3: Biện pháp nghệ thuật nào nổi bật trong đoạn trích? Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó trong việc diễn tả tâm trạng nhân vật.
Câu 4: Đặc điểm nổi bật của truyện thơ Nôm là sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình. Điều đó được thể hiện như thế nào qua đoạn trích Nỗi niềm tương tư.
Câu 5: So sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kỳ ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều:
Lần trăng ngơ ngẩn ra về,
Đèn thông khâu cạn, giấc hòe chưa nên.
Nỗi nàng canh cánh nào quên,
Vẫn còn quanh quẩn người tiên khéo là?
(Bích Câu kì ngộ)
Chàng Kim từ lại thư song
Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.
Sầu đong càng lúc càng đẩy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.
(Truyện Kiều)
PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI
ĐỌC VĂN BẢN
Câu 1: Gảy khúc đàn tranh…ra tình hoài nhân, chuốc chén rượu đào, ngồi suốt năm canh, nghe những tiếng đoạn trường, ngắm bóng trăng tàn.
Câu 2: So sánh, điệp cấu trúc.
SAU KHI ĐỌC
Câu 1: Nhan đề cho thấy thể hiện nỗi tương tư, nhớ nhung Giáng Kiều một cách mòn mỏi, da diết của Tú Uyên
Câu 2: Thể hiện qua hành động gảy khúc đàn tranh…ra tình hoài nhân, chuốc chén rượu đào, ngồi suốt năm canh, nghe những tiếng đoạn trường, ngắm bóng trăng tàn.
Câu 3: Biện pháp nghệ thuật: điệp cấu trúc “Có khi…” => nhấn mạnh nét được tâm trạng tương tư, thầm thương, trộm nhớ của Tú Uyên.
Câu 4:
- Yếu tố tự sự và trữ tình trong đoạn trích Nỗi niềm tương tư:
+ Về yếu tố tự sự: đoạn trích xoay quanh câu chuyện của chàng Tú Uyên sau khi gặp thiếu nữ xinh đẹp đã về nhà tương tư, thầm nhớ nhung.
+ Về yếu tố trữ tình, truyện tập trung bộc lộ yếu tố đó thông qua tâm trạng của nhân vật Tú Uyên. Ngoài ra, chất trữ tình còn được bộc lộ qua khung cảnh thiên nhiên. Việc xuất hiện của thiên trong trong truyện thơ được gắn chặt với việc thể hiện tâm tình nhân vật.
Câu 5:
- Tâm trạng của Tú Uyên trong Bích Câu kỳ ngộ: thể hiện nỗi tương tư đến “ngẩn ngơ” nhưng không thể gặp lại được nên càng khiến Tú Uyên càng thêm nhớ mong.
- Tâm trạng của Kim Trọng trong Truyện Kiều: sự tương tư, mong nhớ khôn nguôi. Nỗi tương tư ấy bộc lộ trực diện, không một chút e dè, giấu giếm.