Bài tập 4: trang 36 sgk Ngữ Văn 11 tập một
Theo anh (chị) trong những câu sau, từ nào là từ mới được tạo ra trong thời gian gần đây? Chúng được tạo ra dựa vào những tiếng nào có sẵn và theo phương thức cấu tạo từ như thế nào?
a) Nhưng ngẫm nghĩ một chút, họ sẽ thấy những vật mọn mằn nhất chứa cả một sự thông tin sâu sắc.
(Báo Quân đội nhân dân)
b) Gái miệt vườn giỏi giắn, làm trăm công nghìn việc không biết mệt.
(Minh Tuyền)
c) Tôi được xem băng ghi hình mọi chi tiết của cuộc mổ [...] bằng ca-mê-ra chuyện dụng của chính máy nội soi
(Quang Đẩu)
Bài Làm:
a)
- Từ mới được tạo ra là từ mọn mằn
- Chúng được tạo ra từ những tiếng có sẵn là mọn, mằn theo phương thức cấu tạo tiếng Việt
- Âm đầu được láy lại (âm m)
- Nghĩa của từ: Chỉ những sự vật nhỏ bé, không đáng chú ý trong một tổng thể
b)
- Từ mới được tạo ra là từ giỏi giắn
- Chúng được tạo ra từ từ có sẵn là giỏi theo phương thức láy âm trong cấu tạo tiếng Việt
- Âm được láy lại là gi
- Nghĩa của từ: Chỉ người đảm đang, chăm chỉ, tháo vát trong công việc nào đó
c)
- Từ mới được tạo ra là từ nội soi
- Chúng được tạo ra từ những từ có sẵn là nội, soi theo phương thức ghép nghĩa của những từ hán Việt
- Nội có nghĩa là ở bên trong, ẩn đi (nội tâm, nội dung, nội hàm,...)
- Soi có nghĩa sử dụng ánh sáng để chiếu, nhìn sự vật rõ hơn (soi sáng, soi chiếu, soi mói,...)
- Nghĩa của từ: Nội soi là phương thức chữa bệnh mới xuất hiện gần đây với phương pháp đưa một ống nhỏ vào bên trong cơ thểcủa người bệnh, sau đó bác sĩ sẽ quan sát và phát hiện ra bệnh lí của con người.