A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Phân tích đề là công việc trước tiên và không thể thiếu khi làm bài văn nghị luận. Khi phân tích đề, cần đọc kỹ đề để xác định các yêu cầu của đề về:
- Nội dung luận đề.
- Thao tác lập luận chính và phụ.
- Phạm vi tư liệu cần minh hoạ và các quan hệ từ tạo liên kết các vế câu trong đề (nếu có).
2. Lập dàn bài là lập cái “sườn” cho một bài văn. Đây là một yêu cầu quan trong tạo nên thành công của bài viết.
Qúa trình lập dàn bài cần theo một trình tự :
- Bước 1: Trên cơ sở của phần phân tích đề à xác định ý lớn (luận điểm)
- Bước 2: Từ hệ thống ý lớn à xác lập các ý nhỏ làm sáng tỏ cho ý lớn (luận cứ).
- Bước 3: Sắp xếp các luận điểm; luận cứ theo một trình tự lôgic ở mỗi phần bố cục của bài văn:
- Mở bài: Nêu vấn đề cần nghị luận.
- Thân bài: triển khai nội dung nghị luận với các thao tác lập luận cơ bản.
- Kết bài: Tóm lược vấn đề đã nghị luận ==> đánh giá, mở rộng vấn đề.
Bài tập & Lời giải
Luyện tập
Đề 1 (Trang 24 – SGK)
Phân tích đề và lập dàn ý cho đề bài sau: Cảm nghĩ của em về giá trị hiện thực trong đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” (Trích “Thượng kinh kí sự” của Lê Hữu Trác).
Xem lời giải
Đề 2: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua một bài thơ Nôm (Bánh trôi nước hoặc Tự tình - Bài II)