So sánh hình thức và ý nghĩa của hai câu sau: a, Hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột! b, Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột

Câu 1: Trang 31 sgk ngữ văn 8 tập 2

Xét các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

a, Hãy lấy gạo làm làm bánh mà tế lễ Tiên Vương.

(Bánh chưng, bánh giầy)

b, Ông giáo hút trước đi.

(Nam Cao, Lão Hạc)

c, Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có sống được không?

(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)

Đặc điểm hình thức nào cho biết những câu trên là câu cầu khiến?

Nhận xét về chủ ngữ trong những câu trên. Thử thêm, bớt hoặc thay đổi chủ ngữ xem ý nghĩa của các câu trên thay đổi như thế nào.

Xem lời giải

Câu 2: Trang 32 sgk ngữ văn 8 tập 2

Trong những đoạn trích sau, câu nào là câu cầu khiến? Nhận xét sự khác nhau về hình thức biểu hiện ý nghĩa cầu khiến giữa những câu đó.

a, Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!

(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)

b, Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi:

 - Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai lại được nghỉ cả ngày nữa.

(Thanh Tịnh. Tôi đi học)

c, Có anh chàng nọ tính tình keo kiệt. Một hôm, đi đò qua sông, anh chàng khát nước bèn cúi xuống, lấy tay vục nước sông uống. Chẳng may quá đà, anh lộn cổ xuống sông. Một người ngồi cạnh thấy thế, vội giơ tay ra, hét lên:

Đưa tay cho tôi mau !

Anh chàng sắp chìm nghỉm nhưng vẫn không chịu nắm tay người kia. Bỗng một người có vẻ quen biết anh chàng chạy lại, nói:

Cầm lấy tay tôi này !

Tức thì, anh ta cố ngoi lên, nắm chặt lấy tay người nọ và được cứu thoát...

(Theo Ngữ văn 6 tập 1)

Xem lời giải

Câu 4: Trang 32 sgk ngữ văn 8 tập 2

Xét đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:

- Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang...

(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)

Dế Choắt nói với Dế Mèn câu trên nhằm mục đích gì? Cho biết vì sao trong lời nói với Dế Mèn, Dế Choắt không dùng những câu như: 

- Anh hãy đào giúp em một cái ngách sang bên nhà anh!

- Đào ngay giúp em một cái ngách!

Xem lời giải

Câu 5: Trang 33 sgk ngữ văn 8 tập 2

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường, con vào lớp Một. Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông ta mà nói: "Đi đi con! Hãy can đảm lên! Thế giới này là của con. Bước qua cách cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra."

(Theo Lý Lan, Cổng trường mở ra)

Câu "Đi đi con!" trong đoạn trích trên và câu "Đi thôi con." trong đoạn trích mục I.1 b (tr.30) có thể thay thế cho nhau được không? Vì sao?

Xem lời giải

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Viết đoạn văn có sử dụng câu cầu khiến (dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo) chủ đề tuổi trẻ

Xem lời giải

Câu 2: Đoạn văn có sử dụng câu cầu khiến và câu nghi vấn

Xem lời giải

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Câu cầu khiến". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 8 tập 2

Xem lời giải

Soạn giản lược bài câu cầu khiến