Nội dung chuẩn bị cho bài 23: sưu tầm những bài thơ, bài văn, câu chuyện...

8. Nội dung chuẩn bị cho bài 23: sưu tầm những bài thơ, bài văn, câu chuyện, bài báo, tranh ảnh về đức tính giản dị của Bác Hồ.

Bài Làm:

Lối sống giản dị, thanh bạch của Bác Hồ

Trong số những di sản mà Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc Việt Nam, có một di sản đặc biệt quý giá, đó là đạo đức Hồ Chí Minh. Tấm gương đạo đức của Người được thể hiện trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày - đó là đời tư trong sáng, cuộc sống riêng giản dị và thanh bạch.

Biểu tượng mẫu mực về sự giản dị, thanh bạch

Suốt cả cuộc đời mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiến dâng cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người.

Thật vậy, trước kia, dù là anh Văn Ba đang làm phụ bếp trên tàu Đô đốc La Tusơ Tơrêvin, là Nguyễn Ái Quốc trong những năm tháng đầy khó khăn ở thủ đô Paris của nước Pháp, hay sau này là một vị Chủ tịch nước sống kham khổ nơi chiến khu trong những năm kháng chiến, hay là một vị nguyên thủ quốc gia sống và làm việc tại Phủ Chủ tịch ở Thủ đô Hà Nội, thì cũng vẫn là một Hồ Chí Minh yêu lao động, hết sức giản dị và tiết kiệm.

Đức tính giản dị, thanh bạch của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện trước hết trong lối ăn, mặc, ở của Người. Hẳn đã là người Việt Nam, không ai là không biết hay nghe kể về cuộc sống giản dị của Bác. Mấy chục năm xa cách quê hương, trở về, Người vẫn yêu thích những món ăn mang đậm chất Việt Nam như: cá kho, dưa chua, cà muối…

Kể cả khi hòa bình, về Hà Nội, Người ăn uống vẫn rất thanh đạm. Sau khi xong bữa, Người luôn tự tay thu dọn bát đũa gọn gàng để người phục vụ chỉ việc mang đi. Quần áo Người mặc thường ngày cũng chỉ là bộ bà ba màu nâu với đôi dép cao su, khi tiếp khách hay đến những sự kiện quan trọng cũng chỉ bộ ka ki màu vàng với đôi giày vải.

Lúc ở chiến khu, Người sống chung với cán bộ, nhân viên, cùng ăn ở, sinh hoạt như mọi người. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Bác cùng Trung ương Đảng trở về Hà Nội. Thể theo nguyện vọng của nhân dân, Đảng và nhà nước trân trọng mời Bác về ở tại tòa nhà của Toàn quyền Đông Dương trước kia, nhưng Bác đã từ chối. Bác đã chọn cho mình ngôi nhà nhỏ của một người thợ điện phục vụ Phủ Toàn quyền Đông Dương để ở và làm việc.

Đến năm 1958, theo ý tưởng của Bác, Đảng và Nhà nước đã làm cho Người ngôi nhà sàn bằng gỗ giống như những ngôi nhà sàn của đồng bào trên Chiến khu Việt Bắc. Ngôi nhà sàn cũng đơn sơ, giản dị, đúng như nhà thơ Tố Hữu đã viết: “Nhà gác đơn sơ một góc vườn/ Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn/ Giường mây, chiếu cói, đơn chăn gối/ Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn” (Theo chân Bác).

15 năm cuối cuộc đời, sống và làm việc tại Phủ Chủ tịch, trong đó 11 năm trực tiếp ở nhà sàn là một khoảng thời gian khá dài trong sự nghiệp cách mạng của Bác và là giai đoạn có ý nghĩa vô cùng lớn lao, quyết định đối với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất nước nhà. Chính vì vậy, nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch đã trở thành một địa danh lớn phản chiếu về cuộc đời thanh bạch và giản dị của Người.

Tháng 12/1953, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định mở mặt trận chiến lược với quyết tâm: Tiêu diệt Tập đoàn cứ điểm của Pháp tại Điện Biên Phủ. Ảnh Tư liệu TTXVN

Không chỉ thể hiện trong lối sống, đức tính khiêm tốn, giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh còn được thể hiện thông qua cách nói, cách viết, cách làm việc của người. Là người có trí tuệ uyên thâm, thông thạo nhiều ngoại ngữ, là nhà chính trị tài ba, nhà ngoại giao sắc sảo, nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc nhưng khi bàn luận, giải thích hay đề cập đến vấn đề chính trị, người luôn trình bày đơn giản, không triết lý, dài dòng, không vòng vo, khuôn sáo, sách vở, biến những điều phức tạp thành dễ nghe, dễ hiểu.

Dù là lãnh tụ tối cao nhưng khi tiếp xúc với nhân dân, cử chỉ, lời nói của Người vẫn hết sức mộc mạc, dân dã. Ngay cả khi đứng trên lễ đài đọc Bản tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, người cũng dừng lại hỏi: “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?”. Hiếm có vị lãnh tụ nào lại có nếp nghĩ, cách nói giản dị như thế!

Không chỉ nói, Bác hành động cụ thể. Bác đến với các chiến sỹ trên mặt trận, cùng chiến sỹ hành quân; Bác đi thăm chỗ ở, nhà bếp, nhà vệ sinh của các gia đình, tập thể; Bác trực tiếp xuống ruộng làm việc, hướng dẫn bà con về sâu bệnh, về thủy lợi; Bác đến thăm các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, trường học; Bác viết thư thăm hỏi người già, trẻ em… Bác luôn chủ động tiếp xúc, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, từ đó đi vào lòng dân bằng trái tim nhân hậu.

Có thể thấy, giản dị, thanh bạch là đức tính tự nhiên của Bác. Điều đó đã được thể hiện sinh động qua từng cử chỉ, lời nói và việc làm cụ thể của người, và có sức thuyết phục to lớn mà không một bài giảng về đạo đức nào có tác dụng giáo dục sâu sắc bằng.

Không ngừng học tập, tu dưỡng theo gương Bác Hồ

Từ sự giản dị, thanh bạch của Bác, chúng ta nghĩ nhiều về nếp sống hiện nay. Lịch sử đất nước đã sang trang, đất nước và cuộc sống của nhân dân đã có nhiều đổi thay kỳ diệu. Nhưng đất nước ta vẫn đang còn nghèo, bình quân thu nhập của người dân vẫn còn thấp và thua nhiều nước trên thế giới và khu vực.

Vì thế, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trước tiên chính là học tập lối sống giản dị, thanh bạch, tiết kiệm của Bác. Điều này vừa dễ lại vừa khó. Dễ bởi đó không phải là những gì quá cao siêu.

Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn huy hiệu “Chiến sĩ Điện Biên Phủ” cho những cán bộ, chiến sĩ lập công xuất sắc trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Khó bởi phải thật sự có một tấm lòng thật trong sáng thì mỗi người mới có thể vượt qua những cám dỗ của quyền lực, danh vọng… luôn diễn ra trong cuộc sống thường ngày. Do đó, mỗi cán bộ, đáng viên phải không ngừng học tập, tu dưỡng và rèn luyện một cách tự giác, thường xuyên những đức tính quý báu ấy.

(Theo báo BNew - Kết nối thành công)

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Soạn phát triển năng lực ngữ văn 7 bài 22: Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp), cách làm bài văn lập luận chứng minh,...

1. Đặt câu có trạng ngữ theo yêu cầu sau:

a. Câu có chứa một trạng ngữ chỉ thời gian.

b. Câu có chứa trạng ngữ chỉ thời gian, nơi chốn.

c. Câu có chứa trạng ngữ chỉ thời gian, nơi chốn, cách thức/phương tiện.

Xem lời giải

2. Thảo luận theo nhóm đôi: Trong các câu sau, câu nào có trạng ngữ có thể tách thành một câu riêng?

a. Bảo tàng Hồ Chí Minh được khởi công vào ngày 31/8/1985.

b. Nằm ở độ cao trung bình 1500m so với mực nước biển, thị trấn Sa Pa có khí hậu cận nhiệt đới ẩm, ôn đới.

c. Hệ thống giáo dục cần phải được đổi mới, để đáp ứng như cầu vè nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa và phát triển đất nước.

Xem lời giải

3. Viết một đoạn văn 4-5 câu về vẻ đẹp bốn mùa, trong đó có sử dụng trạng ngữ với công dụng liên kết các câu trong đoạn với nhau.

Xem lời giải

4. Sắp xếp các bước làm bài văn lập luận chứng minh theo trình tự hợp lí :

a. Từ luận điểm chính, xác định các luận điểm phụ để làm rõ luận điểm chính; rồi tiếp tục xác định những luận cứ (lí lẽ và dẫn chứng) để làm rõ từng luận điểm phụ.

b. Sắp xếp luận điểm chính, các luận điểm phụ với luận cứ đầy đủ thành dàn bài theo ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.

c. Xác định vấn đề cần chứng minh (luận điểm chính, tổng quát của bài)

d. Đọc và sửa chữa lỗi (nếu có) trong bài văn.

e. Viết bài văn lập luận chứng minh với những đoạn văn, câu văn mạch lạc, liên kết chặt chẽ với nhau.

g. Đọc kĩ đề bài để hiểu các yêu cầu của đề.

Xem lời giải

5. Đọc đoạn văn sau đây và trả lời câu hỏi:

Trên các phương tiện thông tin đại chúng, không biết đã bao lần chúng ta bắt gặp những hình ảnh, tin tức phản ánh ý thức yếu kém của một bộ phận người dân Việt Nam trong việc bảo vệ môi trường, giữ gìn không gian chung. Đó là hình ảnh những" bãi hoang tàn" để lại sau mỗi dịp bắn pháo hoa, đón giao thừa, đại nhạc hội,... tại công viên, quảng trường, phố đi bộ. Dọc bờ biển Việt Nam, thậm chí cả những điểm du lịch, không biết bao nhiêu nơi đã biến thành bãi rác. Ai mà không uất nghẹn khi nghe tâm sự của người công nhân vét nạo cống: " Có những hôm lần mò trong cống đạp phải kim tiêm, vật kim loại,... chân tứa máu, đau đến thấu tim. Nhưng vì công việc, tôi cắn răng mà chịu, mong sao bà con mình để rác đúng nơi đúng chỗ, đừng xả hết xuống cống nữa". Phải chăng đối với một số người, rác thải chỉ đáng quan tâm khi chúng ở trong nhà họ, còn một khi đã đến cửa thì vứt ở đâu cũng được. Với rác của mình còn thiếu trách nhiệm thì rác của người khác càng chẳng đáng để tâm.

Cộng đồng mạng đã từng "dậy sóng" với hình ảnh của những người nước ngoài giúp người Việt bảo vệ môi trường. Một người Mĩ đi khắp các con đười phố An Thượng, phường Mĩ An, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng đã nhặt rác. Một doanh nhân người Nhật có "thâm niên" 6 năm kinh nghiệm tình nguyện nhặt rác Hồ Gươm và các khu vực hồ khác tại Hà Nội... Ý thức cộng đồng của những người nước ngoài yêu mến Việt Nam như một tấm gương nhắc nhở để những người Việt xấu xí kia nhận thức được ý thức của mình thấp đến thế nào.

(Theo Hà Hồng Việt)

a. Đặt tiêu đề cho đoạn văn dựa vào luận điểm chính được chứng minh.

b. Nhận xét về trình tự sắp xếp các dẫn chứng trong đoạn văn trên.

Xem lời giải

6. Làm việc theo nhóm và thực hiện các yêu cầu sau: 

a. Ghi lại các hiện tượng đời sống mà bức tranh sau đây gợi ra.

b. Để chứng mình cho luận điểm chính" Con người hiện nay đang phải đối mặt với nhiều hậu quả do việc tàn phá môi trường tự nhiên gây ra", bạn A định triển khai thành hai luận điểm phụ:

Luận điểm 1: Con người tàn phá môi trường tự nhiên

Luận điểm 2: Những hậu quả mà con người phải đối mặt do sự tàn phá môi trường tự nhiên.

- Hãy giúp bạn A tìm các dẫn chứng để chứng minh luận điểm 1 bằng cách điền vào sơ đồ sau.

- Làm việc theo nhóm để giúp bạn A tìm các dẫn chứng để chứng minh luận điểm 2.

c. Em hãy lập dàn ý chi tiết cho đề văn dưới đây: Chứng minh con người hiện nay đang phải đối mặt với nhiều hậu quả do việc tàn phá môi trường tự nhiên gây ra.

Xem lời giải

7. Chọn một trong 3 đề văn sau lập dàn ý:

Đề 1: Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:" Một cây làm chẳng lên non, Ba cây chụm lại lên hòn núi cao" thể hiện trong cuộc sống.

Đề 2: Trong lịch sử nhân loiaj các nhà khoa học đã có nhiều phát minh hữu ích như phát minh ra đèn điện (Thô - mat Ê- đi -sơn), điện thoại (giô-han Phi-líp- rây-sơ), Internet (Bộ quốc phòng Mĩ),... Theo em, phát minh nào quan trọng nhất, tạo ra sự tiến bộ vượt bậc cho cả nhân loại? Hãy chứng minh điều đó.

Đề 3: Hãy tìm một thông điệp tiêu biểu nhất được gửi gắm trong những bức tranh sau và chứng minh thông điệp đó là đúng.

Xem lời giải

Xem thêm các bài [Phát triển năng lực] Soạn văn 7 tập 2, hay khác:

Xem thêm các bài [Phát triển năng lực] Soạn văn 7 tập 2 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình giúp bạn học tốt hơn.