Nội dung chính bài: Phong cách ngôn ngữ báo chí (tiếp theo)

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.

• Ngôn ngữ báo chí có ba đặc trưng cơ bản: tính thông tin thời sự; tính ngắn gọn; tính sinh động, hấp dẫn. Các đặc trưng đó được thể hiện ở những phương tiện diễn đạt đảm bảo chức năng thông tin của báo chí và tạo nên phong cách ngôn ngữ báo chí.

B. Nội dung chính cụ thể

II. Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của ngôn ngữ báo chí

1. Các phương thức diễn đạt

• Các phương tiện diễn đạt thể hiện đặc điểm ngôn ngữ báo chí rõ nét và góp phần tạo nên một phong cách độc lập – phong cách ngôn ngữ báo chí.

a). Về từ vựng

• Từ vựng trong ngôn ngữ báo chí hết sức phong phú, và có thể nói, ở mỗi phạm vi phản ánh, mỗi thể loại báo chí lại có lớp từ vựng rất đặc trưng.
• Ví dụ:
• Bản tin dùng danh từ riêng chỉ địa danh, tên người, thời gian, sự kiện…
• Phóng sự dùng từ ngữ miêu tả sự kiện, hình ảnh địa phương, nhân vật…
• Tiểu phẩm dùng từ ngữ thân mật, gần gũi, mang sắc thái mỉa mai, châm biếm.

b). Về ngữ pháp

• Câu văn ngắn gọn, sáng sủa, mạch lạc để bảo đảm thông tin chính xác.
• Có thể viết câu ngắn trong tin vắn, câu dài trong phóng sự hay câu gần với lời nói hàng ngày trong tiểu phẩm.

c). Biện pháp tu từ

• Ngôn ngữ báo chí không hạn chế các biện pháp tu từ từ vựng và cú pháp.
• Có thể ví von, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, đảo ngữ… nhằm mục đích diễn đạt chính xác, có hình ảnh và nhạc điệu thích hợp với từng nội dung và thể loại.
• Ngôn ngữ báo nói phải phát âm rõ ràng, khúc chiết, ở báo viết cần chú ý đến kkhổ chữ, kiểu chữ phối hợp màu sắc, hình ảnh… để tạo điểm nhấn trong thông tin.

2. Đặc trưng của ngôn ngữ báo chí

• Tính thông tin thời sự: Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ thông tin thời sự cập nhật, truyền bá những tin tức nóng hổi hàng ngày trên mọi lĩnh vực, hoạt động của xã hội. Để đảm bảo chất lượng thông tin, ngôn ngữ phải chính xác, nhất là những thông tin về địa điểm, thời gian, sự kiện,…
• Tính ngắn gọn: Văn báo chí là lối văn ngắn gọn lượng thông tin cao. Tiêu biểu cho sự ngắn gọn là bản tin, đặc biệt là loại tin vắn, tin nhanh, quảng cáo,…ở đó có khi chỉ dùng vài câu mà người đọc có thể nắm bắt được thông tin cần thiết. Phóng sự có thể viết dài hơn, nhưng (trừ trường hợp đặc biệt) cũng không dài quá bat rang báo. Đôi với những bài dài thì thường kèm theo một tóm tắt ngắn, in chữ đậm ở đầu bài báo để dẫn dắt và tóm lược nội dung cơ bản.
• Tính sinh động, hấp dẫn: Không phải thể loại nào cũng viết sinh động hấp dẫn, nhưng muốn thu hút sự chú ý của người đọc, ngôn ngữ báo chí phải kích thích sự tò mò hiểu biết của người đọc. Điều đó thể hiện ở cách dùng từ và cách đặt câu, nhưng trước hết là những tiêu đề của báo.