Nội dung chính bài Nội dung và hình thức của văn bản văn học

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Nội dung và hình thức của văn bản văn học  ". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 10 tập 2.

Bài Làm:


A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm

Nội dung chính của văn bản, văn học bao gồm các khái niệm đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật

Hình thức của văn bản văn học bao gồm các khái niệm ngôn từ, kết cấu và thể loại

B. Nội dung chính cụ thể

 1. Nội dung chính của văn bản, văn học bao gồm các khái niệm đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật.

  • Đề tài: lĩnh vực đời sống được nhà văn nhận thức, lựa chọn, khát quát.
  • Chủ đề: Vấn đề cơ bản được nêu ra trong văn bản, thể hiện điều quan tâm cũng như chiều sâu nhận thức của nhà văn đối với cuộc sống
  • Tư tưởng của nhà văn: Sự lí giải đối với chủ đề đã nêu lên, là nhận thức của tác giả muốn trao đổi, nhắn gửi, đối thoại với người đọc.
  • Cảm hứng nghệ thuật: Nội dung tình cảm chủ đạo của văn bản, là những trạng thái tâm hồn, cảm xúc được thể hiện trong văn bản

2. Hình thức của văn bản văn học bao gồm các khái niệm ngôn từ, kết cấu và thể loại

  • Ngôn từ: yếu tố đầu tiên của văn bản văn học. Các chi tiết, sự việc, hình tượng, nhân vật...và các thành tố khác được tạo nên nhờ lớp ngôn từ
  • Kết cấu: sự sắp xếp, tổ chức các thành tố của văn bản thành một đơn vị thống nhất, hoàn chỉnh, có ý nghĩa
  • Thể loại: những quy tắc tổ chức hình thức văn bản thích hợp với nội dung văn bản: hoặc có chất thơ, chất tiểu thuyết, chất kịch

3. Ý nghĩa quan trọng của nội dung và hình thức văn bản văn học

  • Văn học có chức năng chủ yếu là nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ,...nên người nghệ sĩ cần phải  suy nghĩ, trăn trở về cuộc sống, con người để tác động tích cực, nâng cao phẩm chất, hoàn thiện con người.
  • Hính thức của văn bản là để khởi gợi tính hiếu kì, tò mò của bạn đọc
  • Nếu chỉ chú trọng vào nội dung và hình thức văn bản văn học sẽ không trọn vẹn mà cần phải có sự thống nhất giữa hai yếu tố ấy.

Ví dụ:

  • Đề tài của truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) là cuộc sống và số phận bi thảm của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.

  • Chủ đề của truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) là nhân cách, lòng tự trọng của người nông dân trước cái đói, sự nghèo khổ.

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Soạn văn 10 bài Nội dung và hình thức của văn bản văn học trang 127 sgk

Luyện tập

Câu 1: trang 130 sgK Ngữ văn 10 tập 2

So sánh đề tài của 2 văn bản văn học Tắt đèn của Ngô Tất Tố và bước đường cùng của Nguyễn Công Hoan.

 

Xem lời giải

Câu 2: trang 130 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Phân tích tư tưởng bài thơ sau của Nguyễn Khoa Điềm:

"Những mùa quả mẹ tôi hái được

Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Những mùa quả lặn rồi lại mọc

Khi mặt trời khi như mặt trăng

 

Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên

Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi

 

Và chúng tôi thứ quả ngọt trên đời

Ba mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái

Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi

Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?"

(Nguyễn Khoa Điềm)

Xem lời giải

Hướng dẫn học bài

Câu 1: Trang 130 sgk Ngữ Văn 10 tập hai

Đề tài của văn bản văn học là gì? Cho ví dụ

Xem lời giải

Câu 2: Trang 130 sgk Ngữ Văn 10 tập hai

Chủ để là gì? Cho ví dụ.

Xem lời giải

Câu 3: Trang 130 sgk Ngữ Văn 10 tập hai

Mối quan hệ giữa cảm hứng và tư tưởng trong văn bản văn học

Xem lời giải

Câu 4: Trang 130 sgk Ngữ Văn 10 tập 2

Hãy nêu ý nghĩa quan trọng của nội dung và hình thức văn bản văn học

Xem lời giải

Xem thêm các bài Soạn văn 10 tập 2, hay khác:

Xem thêm các bài Soạn văn 10 tập 2 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 | Để học tốt Lớp 10 | Giải bài tập Lớp 10

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 10, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 - Kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập