Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Nội dung và hình thức của văn bản văn học ". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 10 tập 2.
Bài Làm:
A. Ngắn gọn những nội dung chính
1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm
Nội dung chính của văn bản, văn học bao gồm các khái niệm đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật
Hình thức của văn bản văn học bao gồm các khái niệm ngôn từ, kết cấu và thể loại
B. Nội dung chính cụ thể
1. Nội dung chính của văn bản, văn học bao gồm các khái niệm đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm hứng nghệ thuật.
- Đề tài: lĩnh vực đời sống được nhà văn nhận thức, lựa chọn, khát quát.
- Chủ đề: Vấn đề cơ bản được nêu ra trong văn bản, thể hiện điều quan tâm cũng như chiều sâu nhận thức của nhà văn đối với cuộc sống
- Tư tưởng của nhà văn: Sự lí giải đối với chủ đề đã nêu lên, là nhận thức của tác giả muốn trao đổi, nhắn gửi, đối thoại với người đọc.
- Cảm hứng nghệ thuật: Nội dung tình cảm chủ đạo của văn bản, là những trạng thái tâm hồn, cảm xúc được thể hiện trong văn bản
2. Hình thức của văn bản văn học bao gồm các khái niệm ngôn từ, kết cấu và thể loại
- Ngôn từ: yếu tố đầu tiên của văn bản văn học. Các chi tiết, sự việc, hình tượng, nhân vật...và các thành tố khác được tạo nên nhờ lớp ngôn từ
- Kết cấu: sự sắp xếp, tổ chức các thành tố của văn bản thành một đơn vị thống nhất, hoàn chỉnh, có ý nghĩa
- Thể loại: những quy tắc tổ chức hình thức văn bản thích hợp với nội dung văn bản: hoặc có chất thơ, chất tiểu thuyết, chất kịch
3. Ý nghĩa quan trọng của nội dung và hình thức văn bản văn học
- Văn học có chức năng chủ yếu là nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ,...nên người nghệ sĩ cần phải suy nghĩ, trăn trở về cuộc sống, con người để tác động tích cực, nâng cao phẩm chất, hoàn thiện con người.
- Hính thức của văn bản là để khởi gợi tính hiếu kì, tò mò của bạn đọc
- Nếu chỉ chú trọng vào nội dung và hình thức văn bản văn học sẽ không trọn vẹn mà cần phải có sự thống nhất giữa hai yếu tố ấy.
Ví dụ:
-
Đề tài của truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) là cuộc sống và số phận bi thảm của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
-
Chủ đề của truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) là nhân cách, lòng tự trọng của người nông dân trước cái đói, sự nghèo khổ.