Ngày soạn: …/…/…
Ngày dạy: …/…/…
CHỦ ĐỀ 5: KIỂM SOÁT CHI TIÊU
- MỤC TIÊU
- Kiến thức
Sau chủ đề này, HS cần:
- Xác định được những khoản chi ưu tiên khi số tiền của mình hạn chế.
- Năng lực:
- Năng lực chung: Giao tiếp, hợp tác, tự chủ, tự học, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực riêng:
+ Thực hiện được kế hoạch hoạt động của cá nhân và linh hoạt điều chỉnh khi cần để đạt được mục tiêu.
+ Tự chuẩn bị kiến thức và kĩ năng cẩn thiết để đáp ứng với nhiệm vụ được giao.
+ Thực hiện được các nhiệm vụ với những yêu cầu khác nhau.
- Phẩm chất: nhân ái, trung thực, trách nhiệm.
- THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Chuẩn bị của GV:
- Tìm hiểu mục tiêu bài học
- Chuẩn bị giáo án, nội dung bài học có liên quan
- Hướng dẫn HS đọc trước SGK và viết vào SBT những nội dung từ đầu đến hết nhiệm vụ 2.
- Chuẩn bị của HS:
- Đồ dùng học tập
- Thực hiện nhiệm vụ giao trước khi đến lớp
- Thẻ màu.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
- HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: giúp HS hứng thú với chủ đề, hiểu được sự cần thiết của việc kiểm soát chi tiêu cá nhân khi số tiền của mình hạn chế, chỉ ra được những việc làm để đạt được mục tiêu.
- Nội dung: GV tổ chức hoạt động
- Sản phẩm: kết quả thực hiện của HS
- Tổ chức thực hiện:
- Tổ chức cho cả lớp cùng chơi trò chơi Bà Ba đi chợ. GV giới thiệu luật chơi:
+ Khi quản trò hô Bà Ba ái chợ, cả lớp sẽ hô “Bà Ba mua gì?” Quản trò sẽ chỉ định 1 bạn bất kì trong lớp. Bạn được chỉ định nói về đồ vật mình sẽ mua: “Bà Ba mua áo” Cả lớp hô tiếp “Vì sao chọn mua?”. Bạn được quản trò chỉ định phải nêu được lí do chọn mua đồ vật ấy, ví dụ “Bà Ba mua vì áo đẹp”
+ Để tạo sự hấp dẫn, GV sẽ tổ chức để mỗi lần bà Ba đi chợ với số tiền khác nhau và mua các đồ vật khác theo các lí do ưu tiên để thử phản ứng của HS.
Ví dụ: Nhà đang hết gạo, mua gạo; ở chợ bán kẹp tóc xinh xân, mua kẹp tóc; ở chợ
có bán cái đồng hồ mà bà thích, thôi mua vậy; ở chợ có cửa hàng thời trang giảm giá, mua áo...
- GV nhận xét, tổng kết và định hướng các cách lựa chọn và lí do lựa chọn khoản chi ưu tiên.
- GV dẫn dắt vào bài: Trong cuộc sống, con người luôn có rất nhiều nhu cầu, nhu câu càng cao thì khả năng đáp ứng nhu cầu càng khó, đặc biệt là khi nhu cầu vượt quá khả năng của bản thân. Vì vậy, biết kiểm soát chi tiêu, chi tiêu đúng thứ mình cần trong khoản tiền nhất định là một kĩ năng rất quan trọng giúp chúng ta làm chủ cuộc sống. Để rèn luyện việc kiểm soát chi tiêu, chúng ta tìm hiểu chủ đề 5: Kiểm soát chi tiêu.
- HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Xác định của khoản tiền của em
- Mục tiêu: giúp HS xác định rõ các khoản tiền mình có và các cách sử dụng khoản tiền đó. Từ đó, HS bước đầu xác định được những hoạt động cần thực hiện khi muốn có được các khoản tiền đó.
- Nội dung:
- Tìm hiểu các khoản tiền của HS
- Tìm hiểu việc sử dụng các khoản tiền của HS
- Chia sẻ các công việc, các hoạt động có thể tham gia để có thể có thêm khoản tiền cho bản thân.
- Sản phẩm: câu trả lời của HS.
- Tổ chức thực hiện:
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS |
DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
|
* Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu các khoản tiền của HS Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm từ 6 HS thảo luận theo kĩ thuật khăn trải bàn trong thời gian 3 phút. Yêu cầu HS chia sẻ, trao đổi trong nhóm về các khoản tiền và số tiền mà HS có được. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS dựa vào hiểu biết kết hợp đọc sgk và thực hiện yêu cầu. + GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + Lần lượt các thành viên trong nhóm chia sẻ ý kiến. + GV gọi HS trả lời. HS khác nhận xét và bổ sung + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. + GV tổ chức cho đại diện các nhóm chia sẻ nhanh trước lớp về các khoản tiền, số tiền và những việc làm có thể giúp HS có được khoản tiền đó. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập + GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. + HS ghi bài. * Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu các khoản tiền của HS Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - Vẫn 6 nhóm cũ GV cho HS thảo luận về việc sử dụng các khoản tiền của mình như thế nào? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS dựa vào hiểu biết kết hợp đọc sgk và thực hiện yêu cầu. + GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + Lần lượt các thành viên trong nhóm chia sẻ ý kiến. + GV gọi HS trả lời. HS khác nhận xét và bổ sung + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập + GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. + HS ghi bài. * Nhiệm vụ 3: Chia sẻ các công việc, họat động có thể tham gia để kiếm thêm khoản tiền cho bản thân Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu lần lượt từng thành viên trong nhóm chỉa sẻ về những công việc cụ thể và những hoạt động mà HS có thể làm để kiếm được tiển và cảm xúc của bản thân khi có thêm khoản tiền đó. - GV hỏi đáp nhanh: Cảm xúc của các em như thế nào khi có thêm nguồn thu nhập từ chính những việc làm cụ thể của mình? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS dựa vào hiểu biết kết hợp đọc sgk và thực hiện yêu cầu. + GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời một số HS ở các nhóm lên chia sẻ các việc làm, hoạt động HS có thể làm để tạo ra nguồn thu cho bản thân + HS khác nhận xét và bổ sung + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập + GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. + HS ghi bài. |
I. Xác định của khoản tiền của em 1. Tìm hiểu các khoản tiền của HS - Tiền mừng tuổi - Tiền thưởng - Tiền người thân cho - Tiền tiêu vạt bố mẹ cho,…
2. Tìm hiểu việc sử dụng các khoản tiền của HS - Em thường dùng tiền để mua đồ dùng học tập - Dùng để ăn sáng - Dùng để giúp đỡ bạn nghèo,… - Dùng mua đồ dùng cần thiết
3. Chia sẻ các công việc, các hoạt động có thể tham gia để có thể có thêm khoản tiền cho bản thân. - Các việc làm trong gia đình như : trồng rau, trồng hoa, trồng cây, chăn nuôi gia súc, gia cầm bán lấy tiền ; làm nghề thủ công cùng gia đình thời gian rảnh,… - Học tập tốt để có học bổng có tiền thưởng,… |
Hoạt động 2: Chỉ ra những lí do xác định khoản chi ưu tiên của em
- Mục tiêu: giúp HS rút ra được những lí do để xác định khoản chi nào cần ưu tiên khi số tiền mình hạn chế. Từ đó giúp các em chú ý hơn trong chi tiêu để đảm bảo không chi tiêu quá số tiền mình có.
- Nội dung:
- Chia sẻ những lí do xác định khoản chi ưu tiên của bản thân.
- Tìm hiểu trật tự các khoản chi ưu tiên
- Sản phẩm: câu trả lời của HS.
- Tổ chức thực hiện:
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS |
DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
|
* Nhiệm vụ 1: Chia sẻ những lí do xác định khoản chi ưu tiên của bản thân. Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - Gv chia lớp thành 6 nhóm và yêu cầu từng HS trong nhóm chia sẻ những lí do xác định khoản chi ưu tiên của bản thân trong vòng một tháng vừa qua. Sau đó cả nhóm tổng hợp lại lí do mà các bạn trong nhóm thường sử dụng. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS dựa vào hiểu biết kết hợp đọc sgk và thực hiện yêu cầu. + GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + GV gọi HS trả lời. HS khác nhận xét và bổ sung + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập + GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. + HS ghi bài. * Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu trật tự các khoản chi ưu tiên Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu làm việc theo cặp đôi thực hiện ý 2 nhiệm vụ 2 SGK/43: Sắp xếp các ưu tiên theo trật tự hợp lí nhất? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập + HS dựa vào hiểu biết kết hợp đọc sgk và thực hiện yêu cầu. + GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + GV gọi HS trả lời. HS khác nhận xét và bổ sung · Ưu tiên cho ăn uống · Ưu tiên cho học tập · Ưu tiên cho sở thích · Ưu tiên cho hàng giảm giá + GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập + GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. + HS ghi bài. |
II. Chỉ ra những lí do xác định khoản chi ưu tiên của em 1. Chia sẻ những lí do xác định khoản chi ưu tiên của bản thân. - Ưu tiên chi cho đồ dùng học tập - Ưu tiên cho sở thích - Ưu tiên chi khi thấy đồ được giảm gía - Ưu tiên chi cho ăn uống,….
2. Tìm hiểu trật tự các khoản chi ưu tiên Thứ tự ưu tiên có thể như sau : -Thứ nhất : Ưu tiên cho ăn uống (vì đây là nhu cầu thiết yếu đảm bảo sức khỏe cho cơ thể) - Thứ 2 : Ưu tiên cho học tập (vì để phát triển bản thân và có điều kiện học tập tốt hơn) - Thứ 3 : Ưu tiên cho sở thích (để nghỉ ngơi, thư giãn, tạo động lực cho bản thân) - Thứ 4 : Ưu tiên cho hàng giảm giá (để mua được nhiều hàng hóa hơn với số tiền có giới hạn) => Mỗi người đều có các xác định ưu tiên chi khác nhau , phù hợp với bản thân. Ưu tiên khoản chi của mỗi chúng ta cũng không cố định mà luôn điều chỉnh theo nhu cầu. Tuy nhiên cần cân nhắc thật kĩ trước khi chi tiêu. |
- HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (Xác định cái mình cần, cái mình muốn)
- Mục tiêu: giúp HS phân biệt được nhu cầu cấp thiết (cái mình cần) và nhu cầu chưa cấp thiết (cái mình muốn). Từ đó xác định các khoản chi ưu tiên để đảm bảo khả năng kiểm soát chi tiêu.
- Nội dung:
- Tổ chức trò chơi “Tôi cần”
- Phân biệt được cái mình cần và cái mình muốn
- Thực hành xác định cái mình cần và cái mình muốn.
- Sản phẩm: Kết quả của HS.
- Tổ chức thực hiện:
* Nhiệm vụ 1: Tổ chức trò chơi “Tôi cần”
- GV phổ biến luật chơi: GV chia lớp thành 4 nhóm lớn và phát mỗi nhóm 1 bảng phụ và 1 bút viết.
+ Khi quản trò hô “Tôi cần! Tôi cần!”.
+ Các nhóm sẽ hỏi “ Cần gì? Cần gì?”
+ Quản trò hô “Tôi cần đồ ăn!”
+ Các nhóm viết ra những món đồ ăn phù hợp. Sau 30 giây quản trò hô. Cứ chơi như vậy 5 vòng, nhóm nào điểm cao nhóm đó sẽ giành chiến thắng.
- HS tham gia trò chơi.
- Khi kết thúc trò chơi, GV hỏi: Nhóm các em gặp khó khăn gì khi chơi?
- GV nhận xét và kết luận: Trong cuộc sống chúng ta cần xác định đúng những gì mình cần giúp các em sẽ quản lí chi tiêu tốt hơn.
* Nhiệm vụ 2: Phân biệt cái mình cần và cái mình muốn
- Gv yêu cầu HS đọc như cầu đã viết trong trò chơi. Gv hỏi: Em hãy phân biệt những gì em đã viết thành hai nhóm: cái cần thiết phải mua ngay và cái mình muốn nhưng chưa phải mua ngay. Tại sao lại phân loại như vậy?
- GV cùng HS phân tích thành 2 nhóm: cái mình cần và cái mình muốn.
- HS phân biệt 2 nhóm:
+ Cái mình cần là những thứ mình cần phải có trong cuộc sống, như quần áo, đồ ăn, trái cây,…
+ Cái mình muốn là những thứ mình mong muốn có để cuộc sống thú vị hơn để phục vụ cho niềm vui, thoải mãn tâm trí, như đồ chơi, dụng cụ chơi thể thao,….
* Nhiệm vụ 3: Thực hành cái mình cần và cái mình muốn
- GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm, thực hiện nhiệm vụ 2, SGK/44: Em hãy kể tên một số vật dụng em có nhu cầu mua sắm. Phân loại các vật dụng đó thành 2 nhóm cái mình cần, cái mình muốn và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên. Hoàn thành phiếu học tập sau:
|
STT |
Đồ dùng/ đồ vật |
Lựa chọn |
Lí do |
|
|
Cần |
Muốn |
|||
|
1 |
Sách vở |
|
|
|
|
2 |
Xe đạp |
|
|
|
|
3 |
Bút |
|
|
|
|
4 |
Trái cây |
|
|
|
|
5 |
Bánh kẹo |
|
|
|
|
6 |
Quần áo |
|
|
|
|
7 |
Giày dép |
|
|
|
|
8 |
Truyện tranh |
|
|
|
|
9 |
Đồ chơi |
|
|
|
|
10 |
Dụng cụ thể thao |
|
|
|
- HS thảo luận trong 3 phút và trình bày kết quả.
- GV yêu cầu HS viết tất cả những nhu cầu chi tiêu cá nhân của mình, phân loại các nhu cầu đó thành 2 nhóm: cái mình cần, cái mình muốn và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên các nhu cầu này.
- Một số HS trình bày về cách chi tiêu cá nhân.
- GV nhận xét và đưa ra kết luận: cần đặt ưu tiên cho những nhu cầu cần thiết để giúp mình trở thành những người chi tiêu thông minh và tiết kiệm.
- HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Hoạt động 1:Xác định khoản chi ưu tiên
- Mục tiêu: giúp HS thực hành xác định các khoản chi ưu tiên để đảm bảo khả năng kiểm soát chi tiêu.
- Nội dung: Thi tài mua sắm
- Sản phẩm: Kết quả của HS
- Tổ chức thực hiện:
- Gv yêu cầu HS đọc nhiệm vụ 4 SGK/ 44, chia lớp thành 4 nhóm và thực hiện bảng sau:
|
Món đồ |
Chi phí (đồng) |
Chuẩn bị năm học mới |
Chuẩn bị nghỉ hè |
|
Bút |
15.000 |
|
|
|
Từ điển |
54.000 |
|
|
|
Vở |
20.000 |
|
|
|
Áo phông |
50.000 |
|
|
|
Đồ chơi xếp hình |
70.000 |
|
|
|
Bút xóa |
15.000 |
|
|
|
Bút màu |
30.000 |
|
|
|
Bộ vợt cầu lông |
140.000 |
|
|
|
Truyện tranh |
25.000 |
|
|
|
Cờ vua |
83.000 |
|
|
|
Quả bóng |
70.000 |
|
|
|
Sách khoa học |
45.000 |
|
|
|
Thước kẻ |
5.000 |
|
|
|
Đồ bơi |
85.000 |
|
|
|
Sổ tay |
25.000 |
|
|
|
Giày |
150.000 |
|
|
|
Mũ |
65.000 |
|
|
|
Cặp sách |
120.000 |
|
|
|
Tổng tiền |
|
........................... |
......................... |
- GV yêu cầu các nhóm sau khi mua sắm xong thì dán kết quả lên bảng. Các nhóm trình bày kết quả và đưa ra lí do tại sao mua món đồ đó.
- GV kết luận: Trong điều kiện số tiền mình có để chi tiêu còn hạn chế, mỗi người cần cân nhắc lựa chọn khoản chi tiêu sao cho phù hợp theo thứ tự sau:
+ Ưu tiên mua những món đồ bắt buộc phải có trong từng hoàn cảnh
+ Ưu tiên mua những thứ để thực hiện các hoạt động có ý nghĩa và thiết thực với cá nhân
+ Ưu tiên mua những thứ để thực hiện hoạt động mình thích
+ Ưu tiên mua những thứ đáp ứng nhu cầu giải trí cá nhân.
Hoạt động 2: Quyết định các khoản chi ưu tiên
- Mục tiêu: giúp HS thực hiện xử lí chi tiêu trong những tình huống khác nhau. Từ đó, HS tự điều chỉnh nhu cầu cá nhân cho phù hợp, hình thành thói quen kiểm soát chi tiêu cho bản thân và có sự lựa chọn chi tiêu dành cho người khác trong những tình huống phù hợp.
- Nội dung: xử lí các tình huống trong SGK.
- Sản phẩm: Kết quả của HS
- Tổ chức thực hiện:
- GV chia lớp thành 2 nhóm lớn và giao nhiệm vụ:
+ Nhóm 1: đọc tình huống 1 và đưa ra phương án giải quyết: H. có 10.000 đồng, hôm nay H. dự định mua một gói xôi để ăn sáng và một chiếc bút chì. Trên đường đến trường, H. gặp M., M. kể với H. là mình chưa kịp ăn sáng H. quyết định dùng 10.000 đồng để mua hai gói xôi và đưa cho M. một gói. Cả hai bạn cùng nhau ăn sáng vui vẻ.
- đã xác định khoản chi như thế nào?
Nếu em là H. em sẽ quyết định chi tiêu như thế nào trong tình huống trên? Vì sao?
+ Nhóm 2: đọc tình huống 2 và đưa ra phương án giải quyết: T. tiết kiệm được một khoản tiền là 100.000 đồng, T. có kế hoạch mua một quyển truyện có giá 50.000 đồng và một hộp khẩu trang giá 25.000 đồng vì đợt này không khí ô nhiễm nặng. Nhưng T. Nhớ ra tháng này sinh nhật mẹ và muốn mua chiếc kẹp tóc có giá 60.000 đồng tặng mẹ.