II. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Câu 2: Dựa vào bảng 25, hãy nêu ví dụ cụ thể về một trong các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Bài Làm:
Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp:
1. Điểm công nghiệp:
- Lãnh thổ không lớn, gồm một vài xí nghiệp, có cơ sở hạ tầng riêng.
- Các xí nghiệp phân bố gần nguồn nguyên liệu, không có mối liên hệ sản xuất.
=> Ví dụ: Chế biến chè ở Mộc Châu (Sơn La), chế biến cà phê ở Tây Nguyên, chế biến gỗ ở Gia Nghĩa (Đãk Nông), …
2. Khu công nghiệp:
- Có ranh giới địa lí xác định, không có dân cư sinh sống.
- Tập trung tương đối nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
- Các xí nghiệp, doanh nghiệp trong khu công nghiệp có sự liên kết, hợp tác cao, sản xuất các sản phẩm vừa tiêu thụ trong nước, vừa xuất khấu.
=> Ví dụ: Khu chế xuất Tân Thuận, KCN Nhơn Trạch 1, 2, 3, KCN Sông Mây (Đồng Nai); KCN Quế Võ (Bắc Ninh); KCN Bắc Vinh (Vinh), khu chế xuất Linh Trung 1, khu công nghệ cao Hòa Lạc, …
3. Trung tâm công nghiệp:
- Gần với đô thị, gồm nhiều xí nghiệp, doanh nghiệp, khu công nghiệp tập trung có mối liên hệ chặt chẽ về quy trình công nghệ, hỗ trợ nhau trong sản xuất.
- Có các xí nghiệp, doanh nghiệp hạt nhân và các xí nghiệp, doanh nghiệp dịch vụ hỗ trợ.
- Có dân cư sinh sống và có cơ sở vật chất kĩ thuật và cơ sở hạ tầng hoàn thiện, nguồn lao động dồi dào.
- Quy mô khác nhau phụ thuộc tính chất chuyên môn hóa,
=> Ví dụ: Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang, Thủ Dầu Một, Biên Hòa, Vũng Tàu, Cần Thơ,..
4. Vùng công nghiệp:
- Vùng lãnh thổ rộng lớn, được quy hoạch, bao gồm các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở cấp thấp hơn, có mối liên hệ mật thiết về sản xuất.
- Một vài ngành công nghiệp chủ đạo, trong đó hạt nhân tạo vùng là trung tâm công nghiệp lớn, bên cạnh đó còn có các ngành công nghiệp bổ trợ và phục vụ.
- Sản xuất mang tính chất hàng hoá.
=> Ví dụ: Theo quy hoạch của Bộ Công nghiệp (năm 2001), cả nước được phân thành sáu vùng công nghiệp:
- Vùng 1: Các tỉnh Trung du và miền núi Bắc Bộ, trừ Quảng Ninh.
- Vùng 2: Các tỉnh thuộc đồng bằng sông Hồng và Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
- Vùng 3: Các tỉnh từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.
- Vùng 4: Các tỉnh thuộc Tây Nguyên, trừ Lâm Đồng.
- Vùng 5: Các tỉnh Đông Nam Bộ và Binh Thuận, Lâm Đồng.
- Vùng 6: Các tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long.
