2. Luyện tập về phương châm hội thoại
a) Đọc hai truyện vui dưới đây và cho biết phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ. Lí giải tại sao:
(1) Sông Hồng ở đâu?
Trong giờ học môn Địa lí…
Cô giáo: An, em hãy theo dõi trong sách giáo khoa và cho cô biết sông Hồng nằm ở đâu?
Lan: Thưa cô! Ở phần 3 trang 45 của bài ạ!
Cô giáo : !!!
(2) Nói có đầu có đuôi
Ông nhà giàu nọ có anh giúp việc tính rất bộp chộp,gặp đâu nói đó, chẳng có đầu có cuối gì. Một lần, ông dặn anh ta :
- Mày ăn nói chẳng có đầu có đuôi gì. Họ cười cả ông lẫn mày. Từ nay, nói cái gì cũng cần nói cho có đầu có cuối nghe chưa?
Anh giúp việc vâng vâng rối rít, hứa sẽ nghe lời.
Một hôm ông nhà giàu mặc quần áo đẹp chuẩn bị đi chơi. Ông ta đang ngồi hút thuốc thì thấy anh giúp việc chạy vào lễ phép nói:
- Thưa ông, con tằm nó nhả tơ, người ta đem tơ dệt lụa. Ông mua lụa về may thành áo. Chiếc áo rất đẹp. Hôm nay ông mặc áo đẹp, ông hút thuốc. Tàn thuốc nó rơi vào áo ông…
Ông nhà giàu giật mình nhìn xuống thì áo đã cháy to bằng bàn tay rồi.
Bài Làm:
(1) Vi phạm phương châm về chất. Câu trả lời của học sinh không đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp.
(2) Vi phạm phương châm về lượng, nói dài dòng, vòng vo, thừa thông tin.