Câu 2; Trang 137 sgk Ngữ Văn 10 tập 1
Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông
Cau thôn Đoài nhớ giàu không thôn nào
a, Câu thơ trên có cả ẩn dụ và hoán dụ. Anh chị hãy phân biệt hai phép tu từ đó
b, Cùng bày tỏ nỗi nhớ người yêu, nhưng câu Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông khác với câu ca dao Thuyền ơi có nhớ bến chăng.... ở điểm nào?
Bài Làm:
a,
- Phép hoán dụ: "Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông" Dùng “thôn Đoài” để chỉ người ở thôn Đoài, “thôn Đông” để chỉ người ở thôn Đông. Phép hoán dụ ở đây lấy tên địa danh để chỉ người ở địa danh đó.
- Phép ẩn dụ: “Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào”. Dùng hình ảnh "cau" và "trầu'' để ẩn dụ chỉ những người đang yêu nhau.Bởi vì mối quan hệ giữa hai người yêu nhau cũng có những nét tương đồng với mối quan hệ giữa trầu và cau, đều là mối quan hệ khăng khít, không thể tách rời và khi kết hợp lại thì rất thắm thiết. Cách nói lấp lửng "trầu không thôn nào" thực chất là ám chỉ người ở thôn Đông tạo cho câu thơ nét tế nhị, duyên dáng trong câu thơ.
b, Cùng là bày tỏ nỗi nhớ người yêu nhưng câu ca dao "Thuyền ơi có nhớ bến chăng...?" sử dụng phép ẩn dụ kín đáo sâu xa thì câu thơ của Nguyễn Bính (Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông) lại sử dụng phép hoán dụ vô cùng mới mẻphù hợp với cách nói lấp lửng bóng gió trong tình yêu đôi lứa. Những liên tưởng này tạo ra nét đẹp riêng và sự thích thú, hấp dẫn cho mỗi câu thơ.