IV. Cơ cấu dân số
Câu 5: Đọc thông tin và quan sát hình 16.2, hãy:
- Cho biết cơ cấu sinh học bao gồm những loại cơ cấu nào. Phân biệt các loại cơ cấu đó.
- So sánh hình dạng ba kiểu tháp dân số.
Bài Làm:
* Cơ cấu sinh học bao gồm:
1. Cơ cấu dân số theo giới tính: là biểu hiện tương quan giữa giới nam so với giới nữ hoặc từng giới so với tổng dân.
- Có ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội và tổ chức đời sống xã hội của mỗi quốc gia.
- Biến động theo thời gian và khác nhau ở từng nước, quốc gia, khu vực.
2. Cơ cấu dân số theo tuổi: là tập hợp những nhóm người được sắp xếp theo nhóm tuổi nhất định.
- Ảnh hưởng đến khả năng tham gia lao động, hiệu quả sản xuất, tăng trưởng kinh tế, phát triển giáo dục, y tế,… của mỗi quốc gia.
- Biến động theo thời gian và khác nhau ở từng nước, quốc gia, khu vực.
* So sánh hình dạng ba kiểu tháp dân số:
1. Kiểu mở rộng:
- Đáy tháp rộng, đỉnh tháp nhọn, các cạnh thoai thoai.,
- Thể hiện tỉ suất sinh cao,rẻ em đông, tuổi thọ trung bình thấp, dân số tăng nhanh.
2. Kiểu ổn định:
- Tháp có dạng hẹp ở phần đáy và mở rộng hơn ở phần đỉnh.
- Thể hiện tỉ suất sinh thấp, tỉ suất từ thấp ớ nhóm trẻ nhưng cao ở nhóm, già, tuổi thọ trung bình cao, dân số ổn định cả về quy mô và cơ cấu.
3. Kiểu thu hẹp:
- Tháp có dạng phình to ờ giữa, thu hẹp về hai phía đáy và đỉnh tháp.
- Thể hiện sự chuyển tiếp từ dân số trẻ sang dân số già, tỉ suất sinh giảm nhanh, nhóm trẻ em ít, gia tăng dân số có xu hướng giảm dần.