3. VẬN DỤNG (3 câu)
Câu 1: Theo em, Truyện Kiều của Nguyễn Du đã chứa đựng những giá trị văn hóa dân tộc như thế nào?
Câu 2: Theo em, Truyện Kiều của Nguyễn Du có sức ảnh hưởng như thế nào đến đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam?
Câu 3: Theo em, Nguyễn Du có ảnh hưởng như thế nào đối với văn chương Việt Nam?
Bài Làm:
Câu 1:
Nhìn từ góc độ văn hoá, Truyện Kiều có nội dung sâu sắc, nhiều tầng ý nghĩa phong phú, đa dạng, dào dạt như dòng chảy văn hoá suốt chiều dài lịch sử dân tộc, có nghệ thuật biểu hiện nội dung đạt đến thành tựu rực rỡ, đặc biệt là nghệ thuật vận dụng tiếng Việt và thể thơ lục bát của dân tộc. Truyện Kiều đã kết hợp nhuần nhuyễn ngôn ngữ bác học và ngôn ngữ bình dân. Tất cả từ Hán Việt và điển cố lấy trong sách vở với lối diễn đạt đài các, quý phái đều được sử dụng phù hợp, đúng người, đúng cảnh với liều lượng đủ để làm rõ những sắc thái tinh tế của cảnh, của tình, của nhân vật. Lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân lao động, thành ngữ, tục ngữ, cao dao, dân ca được chọn lọc, hài hoà, khéo léo để kết hợp tinh tế, sáng tạo cùng ngôn ngữ bác học đã làm tăng sức biểu cảm cho tác phẩm. Thể thơ lục bát giản dị, dân dã, tinh tế, truyền cảm được Nguyễn Du khai thác triệt để. Bức tranh thiên nhiên và khung cảnh lễ hội được Nguyễn Du phác thảo qua những hình ảnh văn hoá đặc trưng của Việt Nam. Truyện Kiều chứa đựng đầy đủ các giá trị tinh thần lớn, đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam đó là: Lòng thương người, xem trọng con người, xem con người là trung tâm của vũ trụ từ đó nảy sinh truyền thống nhân ái, trọng tình nghĩa, trọng nhân phẩm, danh dự, lẽ phải; là lối sống khoan dung, độ lượng, lạc quan; cách ứng xử tế nghị có văn hóa, sống giản dị, mộc mạc; khuynh hướng thẩm mỹ hài hòa, yêu thiên nhiên... Những truyền thống, những giá trị nói trên đậm nhạt có khác nhau nhưng đều có thể tìm thấy trong đại kiệt tác “Đoạn trường tân thanh” của đại thi hào dân tộc - danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du.
Câu 2:
Phạm Quỳnh ngay từ đầu thế kỷ XX đã từng có một câu nói nổi tiếng: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn. Tiếng ta còn, nước ta còn” cho thấy vai trò quan trọng của tác phẩm này trong đời sống xã hội Việt Nam. Hàng trăm năm trôi qua, Truyện Kiều vẫn luôn tồn tại trong đời sống của dân tộc Việt. Truyện Kiều là một trong số ít các tác phẩm lớn được nhiều người dân đủ mọi tầng lớp học thuộc lòng. Ngôn từ, lời lẽ trong Truyện Kiều được dùng để đối đáp trong sinh hoạt văn hoá của một số cộng đồng người Việt như lẩy Kiều, trò Kiều, vịnh Kiều, tranh Kiều, bói Kiều... hát ví dặm Nghệ An, Hà Tĩnh bằng lời thơ trong Truyện Kiều. Ngày nay, tên một số nhân vật và địa danh trong Truyện Kiều được sử dụng trong đời sống thường nhật với các ý nghĩa hết sức thông dụng: Sở Khanh, Tú Bà, Hoạn thư, Lầu xanh… Sức sống của Truyện Kiều trong tâm thức những người con đất Việt là bền bỉ, lâu dài và cũng hết sức mãnh liệt.
Câu 3:
Em hãy chú ý đến những điểm sau:
Nguyễn Du có ảnh hưởng đến các thế hệ nhà văn, nhà thơ đương đại và cả những thế hệ viết văn sau này bởi tinh thần tươi mới cho văn chương, ngôn ngữ. Hai ảnh hưởng lớn nhất của Nguyễn Du đối với văn chương Việt Nam, thứ nhất là nhân cách luôn chứa đựng lòng yêu thương con người sâu thẳm của đại thi hào; thứ hai là sự kỳ diệu tuyệt đỉnh của thể loại lục bát trong thơ Nguyễn Du. Với "Truyện Kiều", Nguyễn Du là người đầu tiên duy nhất cho đến giờ đưa tiếng Việt lên đến đỉnh cao và làm cho nó trở thành cổ điển.