II. THÔNG HIỂU
Câu 1: Trình bày những sự kiện chủ yếu đưa đến quá trình phong kiến hóa của vương quốc Phơ-răng trong xã hội phong kiến ở Tây Âu thời trung đậi?
Câu 2: Trong các vương quốc man tộc của người người Giéc-man, vương quốc nào thể hiện rõ nhất về quá trình phong kiến hóa? Quá trình phong kiến hóa ở vương quốc đó diễn ra như thế nào?
Câu 3: Thế nào là lãnh địa phong kiến? Đặc điểm của các giai cấp trong lãnh địa phong kiến?
Câu 4: Nêu vai trò của thành thị trung đại đối với Châu Âu thời trung đại?
Câu 5: Phân tích đời sống của nông nô và các cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu?
Câu 6: Đời sống của các lãnh chúa phong kiến trong các lãnh địa diễn ra như thế nào?
Câu 7: Trình bày các hoạt động của thành thị trung đại Châu Âu.
Câu 8: Thành thị trung đại ra đời như thế nào? Vì sao nói thành thị ra đời thúc đẩy sự phát triển của xã hội Tây Âu thời trung đại?
Câu 9: Phân tích đời sống của nông nô và các cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu?
Câu 10: Mô tả quá trình hình thành nông nô?
Bài Làm:
Câu 1:
- Những sự kiện chủ yếu đưa đến quá trình phong kiến hóa của Vương quốc Phơ-răng trong xã hội phong kiến ở Tây Âu thời trung đại:
+ Vào thế kỉ III, đế quốc La Mã lâm vào tình trạng khủng hoảng. Đến cuối thế kỉ V, các bộ tộc người Giéc-man từ phương Bắc tràn xuống chiếm lãnh thổ, đưa đến sự diệt vong của đế quốc La Mã.
+ Khi tràn vào lãnh thổ La Mã, người Giéc-man đã thủ tiêu bộ máy nhà nước của chủ nô La M thành lập nhiều vương quốc mới như: Vương quốc của người Ăng-lô Xắc-xông, Vương quốc Phơ-răn Vương quốc Tây Gốt,...
+ Trong đó, Vương quốc Phơ-răng thông qua các cuộc chiến tranh chinh phục của Hoàng đế Sác-lơ-ma-nhơ đã trở thành một đế quốc rộng lớn, tồn tại lâu dài và giữ vai trò quan trọng trong lịch sử Tây Âu thời kì này.
+ Quá trình phong kiến hóa diễn ra mạnh mẽ và sâu sắc ở Vương quốc Phơ-răng với sự hình thành của các giai cấp mới – lãnh chúa phong kiến và nông nô.
+ Sau khi Sác-lơ-ma-nhơ chết, Vương quốc Phơ-răng chia thành ba quốc gia: Pháp, Đức, I-ta-li-a. Chế độ phong kiến phân quyền được xác lập. Trên thực tế vua chỉ còn là một lãnh chúa với quyền hạn thu hẹp trong lãnh địa của mình.
Câu 2:
- Vương quốc thể hiện rõ nhất về quá trình phong kiến hóa là vương quốc Phơ-răng.
- Diễn biến của quá trình phong kiến hóa ở vương quốc Phơ-răng:
Thời vua Clô-vít:
+ Chiếm nhiều ruộng đất của quý tộc La Mã tặng rộng rãi cho quý tộc thị tộc Phơ-răng, quý tộc La Mã cũ quy thuận với chính quyền Phơ-răng,... Những người này trở thành quý tộc mới, những lãnh chúa phong kiến.
+ Các lãnh chúa phong kiến dùng vũ lực cướp ruộng đất của nông dân tự do, biến họ thành nông nô.
+ Lãnh chúa đã cướp được thêm nhiều ruộng đất, của cải của nông nô, biến đất đai thành lãnh địa riêng của mình.
Thời vua Sác-lơ Mác-ten:
+ Chế độ phong kiến ở Vương quốc Phơ-răng phát triển thêm một bước. Sác-lơ Mác-ten đã thi hành một hình thức phong cấp ruộng đất có kèm theo những điều kiện phục vụ quân sự.
+ Dưới thời Sác-lơ Mác-ten xã hội đã hình thành bậc thang đẳng cấp phong kiến, với mối quan hệ phong quân – bồi thần bất di bất dịch.
Thời vua Sác-lơ-xia-nhơ: Vương quốc Phơ-răng phát triển cực thịnh. Nhà vua đã tiến hành 55 cuộc viễn chinh lớn nhỏ, chiếm toàn bộ Trung Âu và Bắc I-ta-li-a, lập một đế quốc phong kiến rộng lớn – đế quốc Sác-lơ-ma-nhơ.
Câu 3:
- Hiểu biết về lãnh địa phong kiến:
- Là một khu đất rộng lớn mà quý tộc tước đoạt được, bao gồm đất canh tác, rừng, ao hồ, nhà thờ, lâu đài của lãnh chúa, nhà ở của nông nô.
- Đứng đầu mỗi lãnh địa là một lãnh chúa, có mọi quyền hành trong lãnh địa đó.
- Quyền lực của lãnh chúa trong lãnh địa: quyền sở hữu tối cao ruộng đất, quyền đặt ra các loại tô, thuế. Ngoài ra, lãnh chúa còn đứng đầu cơ quan pháp luật và thống trị nông nô về tinh thần.
- Đặc điểm của các giai cấp trong lãnh địa phong kiến:
- Trong mỗi lãnh địa phong kiến có hai giai cấp cơ bản, đó là: lãnh chúa phong kiến và nông nô.
+ Lãnh chúa phong kiến có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng bằng việc bóc lột tô, thuế và sức lao động của nông nô.
+ Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị cột chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa.
- Trong lãnh địa diễn ra mâu thuẫn giữa nông nô với lãnh chúa phong kiến ngày càng gay gắt, đã làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa.
Câu 4:
- Vai trò của thành thị trung đại đối với Châu Âu thời trung đại:
+ Thành thị ra đời đã phá vỡ nền kinh tế tự cung, tự cấp, thúc đẩy sản xuất phát triển, mở rộng thị trường, tạo điều kiện thống nhất quốc gia.
+ Các thiết chế dân chủ trong thành thị có vai trò to lớn trong việc xác lập nhu cầu và khả năng thực hiện một lí tưởng xã hội mới, đối lập với chế độ phong kiến.
+ Không khí tự do của thành thị là môi trường thuận lợi để phát triển văn hóa.
Câu 5:
- Phân tích đời sống của nông nô và các cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu:
- Đời sống của nông nô:
– Là lực lượng sản xuất chính trong xã hội, nhưng đời sống của họ vô cùng cơ cực. Nông nô bị phụ thuộc về thân thể vào lãnh chúa.
– Nông nô nhận ruộng đất của lãnh chúa để canh tác và nộp tô, thuế cho lãnh chúa, họ bị cột chặt vào ruộng đất của lãnh chúa, không được tự ý bỏ đi khỏi lãnh địa.
– Lãnh chúa bóc lột nông nô bằng địa tô, nghĩa là lãnh chúa giao ruộng đất cho nông nô, nhưng chia làm hai phần: một phần gọi là đất phần nông nô cày cấy và hưởng lợi trên mảnh đất đó, phần kia là đất lãnh địa nông nô canh tác nhưng toàn bộ hoa lợi thuộc về lãnh chúa.
– Nông nó còn phải nộp nhiều thứ thuế và làm nhiều nghĩa vụ khác cho lãnh chúa. Đời sống của nông nô khổ cực, đói nghèo và bị đối xử tàn nhẫn nên họ đứng lên chống lãnh chúa phong kiến.
- Cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu:
- Do bị áp bức, bóc lột tàn nhẫn, nông nô thường xuyên đấu tranh chống lại lãnh chúa.
– Hình thức đấu tranh: Đốt cháy kho tàng của lãnh chúa, bỏ trốn vào rừng và quyết liệt hơn là khởi nghĩa vũ trang.
– Những cuộc khởi nghĩa điển hình: khởi nghĩa Giắc-cơ-ri nổ ra ở Pháp năm 1358 và khởi nghĩa Oát Tay-lơ nổ ra ở Anh năm 1381.
Câu 6:
- Đời sống của các lãnh chúa phong kiến trong các lãnh địa:
+ Trong các lãnh địa, bọn lãnh chúa phong kiến sống bằng việc bóc lột sức lao động của nông nổ. Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa và trụy lạc.
+ Nghề nghiệp chính của họ là chiến đấu, vì vậy từ nhỏ con em quý tộc chỉ học tập quân sự như phi ngựa, đấu kiếm, đâm lao... Họ không quan tâm đến học văn hóa để mở rộng trí tuệ nên số đông trong bọn họ rất thô lỗ, dốt nát, thậm chí không biết chữ.
+ Thời bình, quanh năm họ tổ chức tiệc tùng linh đình, tổ chức vũ hội, săn bắn, đua ngựa và thi đấu vô... Không những thế, họ còn đối xử rất tàn nhẫn với nông nô.
Câu 7:
- Các hoạt động của thành thị trung đại Châu Âu:
+ Một số thợ thủ công tìm cách thoát khỏi lãnh địa, tập trung ở những nơi thuận tiện sản xuất, mua bán như các chợ bên ngoài lãnh địa; các bến sông, nơi giao nhau của các trục đường giao thông chính. Tại những nơi này, bắt đầu xuất hiện các thị trấn rồi đến thành phố, gọi là thành thị trung đại.
+ Trong thành thị, cư dân chủ yếu là thợ thủ công và thương nhân. Họ lập ra phường hội, thương hội nhằm giữ độc quyền sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, bảo vệ quyền lợi và đấu tranh chống sự áp bức, sách nhiễu của lãnh chúa địa phương.
Câu 8:
- Thành thị trung đại ra đời:
Từ thế kỉ IX, các thành thị trung đại bắt đầu xuất hiện. Lúc đó lực lượng sản xuất trong xã hội Tây Âu có nhiều biến đổi:
– Về nông nghiệp: Công cụ sản xuất cải tiến hơn, kĩ thuật canh tác có nhiều tiến bộ, việc khai hoang được đẩy mạnh, diện tích canh tác tăng nhanh, sản phẩm xã hội, do đó dẫn đến hai hệ quả:
+ Xuất hiện nhiều sản phẩm thừa, nảy sinh nhu cầu trao đổi, mua bán.
+ Tạo điều kiện cho việc chuyên môn hóa của những người thợ thủ công.
- Thành thị ra đời thúc đẩy sự phát triển của xã hội Tây Âu thời trung đại vì:
- Thành thị ra đời đã phá vỡ nền kinh tế tự cung, tự cấp, thúc đẩy sản xuất phát triển, mở rộng thị trường, tạo điều kiện thống nhất quốc gia.
- Các thiết chế dân chủ trong thành thị có vai trò to lớn trong việc xác lập nhu cầu và khả năng thực hiện một lí tưởng xã hội mới, đối lập với chế độ phong kiến.
- Không khí tự do của thành thị là môi trường thuận lợi để phát triển văn hóa
Câu 9:
- Phân tích đời sống của nông nô và các cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu:
- Đời sống của nông nô:
– Là lực lượng sản xuất chính trong xã hội, nhưng đời sống của họ vô cùng cơ cực. Nông nô bị phụ thuộc về thân thể vào lãnh chúa.
– Nông nô nhận ruộng đất của lãnh chúa để canh tác và nộp tô, thuế cho lãnh chúa, họ bị cột chặt vào ruộng đất của lãnh chúa, không được tự ý bỏ đi khỏi lãnh địa.
– Lãnh chúa bóc lột nông nô bằng địa tô, nghĩa là lãnh chúa giao ruộng đất cho nông nô, nhưng chia làm hai phần: một phần gọi là đất phần nông nô cày cấy và hưởng lợi trên mảnh đất đó, phần kia là đất lãnh địa nông nô canh tác nhưng toàn bộ hoa lợi thuộc về lãnh chúa.
– Nông nó còn phải nộp nhiều thứ thuế và làm nhiều nghĩa vụ khác cho lãnh chúa. Đời sống của nông nô khổ cực, đói nghèo và bị đối xử tàn nhẫn nên họ đứng lên chống lãnh chúa phong kiến.
- Cuộc đấu tranh của nông nô chống lại lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu:
- Do bị áp bức, bóc lột tàn nhẫn, nông nô thường xuyên đấu tranh chống lại lãnh chúa.
– Hình thức đấu tranh: Đốt cháy kho tàng của lãnh chúa, bỏ trốn vào rừng và quyết liệt hơn là khởi nghĩa vũ trang.
– Những cuộc khởi nghĩa điển hình: khởi nghĩa Giắc-cơ-ri nổ ra ở Pháp năm 1358 và khởi nghĩa Oát Tay-lơ nổ ra ở Anh năm 1381.
Câu 10:
Mô tả quá trình hình thành nông nô:
- Dưới thời đế quốc La Mã ở Tây Âu, xã hội phân chia thành hai giai cấp chính đó là chủ nô và nô lệ. Bên cạnh đó còn có giai cấp nông dân công xã.
- Khi đế quốc La Mã bị một bộ tộc Giéc-man từ phương Bắc tràn xuống (bộ tộc Giéc-man có nguồn gốc từ Bắc Âu) chiếm lãnh thổ rộng lớn của đế quốc La Mã, đưa đến sự diệt vong của đế quốc La Mã vào năm 476.
- Từ đó, giai cấp chủ nô La Mã không còn tồn tại, một bộ phận phân hóa thành lãnh chúa phong kiến. Còn giai cấp nô lệ được giải phóng thân thể và nông dân công xã bị mất ruộng đất trở thành nông nổ.