2. Đọc văn bản Ca dao, dân ca - Những câu hát về tình cảm gia đình (SGK, Ngữ văn 7, tập một, trang 35), làm việc theo nhóm để chọn và thảo luận về một bài ca dao thuộc văn bản rồi hoàn thành bảng dưới đây. Sau đó, mỗi nhóm chia sẻ kết quả làm việc, các nhóm khác theo dõi, góp ý.
Bài Làm:
1. Bài ca dao số 1:
- Lời của: người mẹ hát ru
- Nói với: người con
- Nội dung: con cần ghi nhớ công ơn của cha mẹ dành cho con cái.
- Nghệ thuật: Bài ca dao sử dụng lời hát ru, người nghe sẽ dễ thấm nhuần tư tưởng hơn, chính điều này khiến cho ca dao dễ đi vào lòng người hơn.
2. Bài ca sao số 2:
- Lời của: người con gái lấy chồng xa quê
- Nói với: người mẹ và quê hương mình
- Nội dung: Nỗi thương nhớ mẹ và quê hương.
- Nghệ thuật: tác sử dụng hình ảnh mộc mạc, giản dị để nói lên tâm trạng đau buồn của cô gái. Không gian và thời gian gợi nên nỗi buồn, cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi của cô gái lấy chồng xa, đây cũng chính là số phận của người phụ nữ trong xã hội trọng nam khinh nữ.
3. Bài ca dao số 3:
- Lời của: con cháu
- Nói với: ông bà
- Nội dung: nỗi nhớ và sự kính yêu của con cháu với ông bà.
- Nghệ thuật: Diễn đạt thông qua lối so sánh làm nổi bật tình cảm trong bài - đây là kiểu so sánh phổ biến trong ca dao.
4. Bài ca dao số 4:
- Lời của: ông bà, cha mẹ, anh em
- Nói với: con cháu phải biết yêu thương nhau.
- Nội dung: Bài ca dao nhắc nhở anh em trong cùng gia đình phải biết yêu thương lẫn nhau, nương tựa và cùng hỗ trợ lẫn nhau.
- Nghệ thuật: Sử dụng cặp từ cùng chung- cùng thân: nhấn mạnh mối quan hệ ruột thịt, khăng khít. Biện pháp so sánh anh em – chân tay: cách ví von giàu hình tượng gợi sự liên tưởng về mối quan hệ mật thiết, biết nương tựa lẫn nhau trong cuộc sống.
