A. Kiến thức trọng tâm
I. Đặc điểm của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á.
1. Tây Nam Á.
- Nằm ở Tây Nam châu Á, tiếp giáp 3 châu lục: Á, Âu, Phi. Có vị trí chiến lược về kinh tế, giao thông, quân sự.
- Diện tích: 7 triệu km2
- Dân số: 313 triệu người.
- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên:
- Khí hậu khô, nóng nhiều núi cao nguyên và hoang mạc.
- Tài nguyên chủ yếu là dầu mỏ tập trung quanh vịnh Pec-xich.
- Đặc điểm xã hội:
- Nơi ra đời nhiều tôn giáo, nền văn minh.
- Hiện nay đa số dân cư theo đạo Hồi nhưng bị chia rẽ thành nhiều giáo phái mất ổn định.
2. Trung Á
- Vị trí địa lí: Nằm ở trung tâm châu Á, không tiếp giáp biển hay đại dương nào, án ngữ trên con đường tơ lụa. Có vị trí chiến lược về quân sự, kinh tế.
- Diện tích: 5,6 triệu km2.
- Số dân: 61,3 triệu người.
- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên:
- Khu vực giàu có về tài nguyên dầu khí, sắt, đồng, thủy điện, than, urani…
- Khí hậu khô hạn => trồng bông và cây công nghiệp.
- Các thảo nguyên chăn thả gia súc.
- Đặc điểm xã hội:
- Khu vực đa sắc tộc, mật độ dân số thấp.
- Trừ Mông Cổ, đa số dân cư theo đạo Hồi.
- Giao thoa văn minh phương Đông và Tây.
II. Một số vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á
1. Vai trò cung cấp cấp dầu mỏ
- Trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới (Tây Nam Á chiếm 50% thế giới).
- Nguồn năng lượng dầu mỏ của thế giới thiếu hụt do vậy khu vực trở thành nơi cạnh tranh ảnh hưởng của nhiều cường quốc.
- Nguồn lợi lớn từ dầu mỏ, cùng với vị trí chiến lược quan trọng là nguyên nhân gây ra nhiều xung đột và bất ổn ở khu vực này.
2. Xung đột sắc tộc, tôn giáo và nạn khủng bố
- Nguyên nhân:
- Tranh giành đất đai, nguồn nước và tài nguyên.
- Can thiệp của nước ngoài, các tổ chức cực đoan.
- Thể hiện: xung đột dai dẳng của người Arab-Do thái.
- Hậu quả: tình trạng đói nghèo ngày càng tăng.
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Dựa vào hình 5.8, hãy tính lượng dầu thô chênh lệch giữa khai thác và tiêu dùng của từng khu vực?
Xem lời giải
Câu 2: Nhận xét về hậu quả của các cuộc chiến tranh, xung đột trong khu vực Tây Nam Á đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và môi trường.
Xem lời giải
Câu 3: Tìm trong bảng sau, các quốc gia lớn nhất, nhỏ nhất (về diện tích dân số) ở từng khu vực và xác định vị trí địa li, lãnh thổ của chúng trên bản đồ (hoặc Atlat Địa lí thế giới)
DIỆN TÍCH, DÂN SỐ CÁC QUỐC GIA Ở KHU VỰC TÂY NAM Á VÀ KHU VỰC TRUNG Á – NĂM 2005
Xem lời giải
Câu 4: Quan hệ giữa I-xra-en và Pa-le-xtin có ảnh hưởng như thế nào tới sự phát triển kinh tế - xã hội của cả hai quốc gia ? Để cùng phát triển, hai nước cần phải làm gì ?