BÀI 5: NGHỆ THUẬT TRUYỀN THỐNG
ĐỌC HIỂU: XÃ TRƯỞNG – MẸ ĐỐP
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
CH 1:
Liệt kê theo bảng sau những từ ngữ, hình ảnh trong lời thoại của hai nhân vật khi họ nói về công việc thường ngày của mình và của người còn lại:
Nói về xã trưởng Nói về mẹ Đốp và chồng Xã trưởng - Tại dân vi tổng lí Quốc pháp hữu công hầu... - Đi rao mõ... Mẹ Đốp - làng chửa được ngồi... - Mộc đạc vang lừng Kim thanh dóng dả...
Từ bảng trên, hãy nêu nhận xét về thái độ, quan điểm của hai nhân vật.
CH 2: Yếu tố hài hước trong đoạn trích trên được tạo nên từ những thủ pháp nào? Thử hình dung khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng những cử chỉ, hành động như thế nào?
CH 3: Mẹ Đốp thuộc kiểu nhân vật nào trong các kiểu nhân vật chính yếu của chèo cổ? Theo bạn, sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng như thế nào đối với việc chuyển tải tư tưởng, triết lí dân gian?
PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI
CH 1:
Nói về xã trưởng Nói về mẹ Đốp và chồng Xã trưởng - Tại dân vi tổng lí Quốc pháp hữu công cầu Ơn dân xã thuận bầu Tôi đứng đầu hàng xã - Đi rao mõ - Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì? Mẹ Đốp - Các cụ chửa được ngồi - Thầy sai con đi rao mõ - Mộc đạc vang lừng Kim thanh dóng dả - Bất phận danh nhi tài túc Vô chế lệnh nhi dân tòng - Muôn việc sửa sang quyền cắt đặt Một mình một chiếu thảnh thơi ngồi Mõ tôi cả tiếng lại dài hơi Một xã cử bầu chẳng phải chơi Mộc đạc vang lừng hòa cả xã.
*Nói về xã trưởng
+ Xã trưởng: tự hào mà nói mình được chọn làm lí trưởng là do người dân đều đồng ý chọn, coi mình như là vua ở đây
+ Mẹ Đốp: đả kích, châm chọc chức xã trưởng
*Nói về mẹ Đốp và chồng
+ Xã trưởng: khinh bỉ ra mặt, coi thường những người thấp kém hơn mình
+ Mẹ Đốp: trân trọng công việc mình đang làm vì mẹ Đốp cũng được dân bầu
CH 2:
-
Thủ pháp nghệ thuật
+ Từ đồng âm ''bằng'';
+ Những từ ngữ giản dị, môc mạc, đặc trưng cua làng quê
-
Khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng cử chỉ chân chất, nhanh nhạy, tinh nghịch
CH 3: Mẹ Đốp thuộc kiểu hề-nhân vật hài hước, gây cười. Theo em, sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng làm cho vở chèo thêm phần hấp dẫn bởi được pha trộn vào đó những tình huống vui nhộn, tạo tiếng cười.