Câu 1: Tìm một số từ ngữ địa phương nơi em ở hoặc ở vùng khác mà em biết. Nêu từ ngữ toàn dân tương ứng.
Bài Làm:
- Nếu em là người ở vùng nói tiếng địa phương, việc tìm từ không khó. Ngược lại, nếu em là người ở vùng chủ yếu nói tiếng toàn dân thì em có thể lên mạng, xem ti vi các kênh nói tiếng địa phương,… để tìm từ.
Mẫu:
|
Từ ngữ địa phương |
Từ ngữ toàn dân |
|
Má, u, bầm |
Mẹ |
|
Heo |
Lợn |
|
Bông |
Hoa |
Trong: Câu hỏi tự luận Ngữ văn 8 kết nối bài 1: Thực hành Tiếng Việt Từ ngữ địa phương
Câu 1: Hãy trình bày một số hiểu biết của em về từ ngữ địa phương (khái niệm, ví dụ, cách sử dụng,…)
Câu 2: Chỉ ra từ ngữ địa phương trong các trường hợp sau đây và cho biết từ toàn dân tương ứng của nó.
a)
Xin dừng chân xứ Nghệ
b)
Đến bờ ni anh bảo:
“Ruộng mình quên cày xáo
Nên lúa chín không đều.
Nhờ lấy để mùa sau
Nhà cố làm cho tốt”.
Câu 3: Chỉ ra từ ngữ địa phương và nêu tác dụng của việc sử dụng những từ ngữ đó trong các trường hợp sau:
a) Chừ đây Huế, Huế ơi! Xiềng gông xưa đã gãy
Hãy bay lên! Sông núi của ta rồi!
b) – Nói như cậu thì… còn chi là Huế!
c) Má, tánh lo xa. Chứ gió chướng vào mùa thì lúa cũng vừa chín tới, hi vọng rực lên theo màu lúa.
Câu 4: Quan sát những từ in đậm trong các ví dụ sau và trả lời câu hỏi.
a) Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
b)
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt, đầy sân nắng đào.
“Bắp” và “bẹ” ở đây đều có nghĩa là "ngô". Trong ba từ “bắp”, “bẹ” và “ngô”, từ nào là từ địa phương, từ nào được sử dụng phổ biến trong toàn dân?
Câu 5: Khi sử dụng từ ngữ địa phương cần chú ý điều gì? Tại sao không nên lạm dụng từ ngữ địa phương?
Câu 1: Nhận xét việc sử dụng từ ngữ địa phương (in đậm) trong các trường hợp sau:
a) Năm học này, cả lớp đặt chỉ tiêu giồng và chăm sóc 20 cây ở nghĩa trang liệt sĩ của xã. (Trích Biên bản họp lớp)
b) Con xem, mới có hai hôm mà hạt đậu nó đã nhớn thế đấy. Nếu con giồng nó ra vườn, chăm bón cẩn thận, nó sẽ ra hoa ra quả… (Vũ Tú Nam, Những truyện hay viết cho thiếu nhi)
Câu 2: Nhận xét việc sử dụng từ ngữ địa phương (in đậm) trong các trường hợp sau:
a) Lần đầu tôi theo tía nuôi tôi và thằng Cò đi “ăn ong” đây! (Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)
b) Tui xin cam đoan những nội dung trình bày trên đây là đúng sự thật. (Trích một bản tường trình)
Câu 3: Trong những trường hợp giao tiếp sau đây, trường hợp nào cần tránh dùng từ ngữ địa phương?
a) Phát biểu ý kiến tại một đại hội của trường
b) Trò chuyện với những người thân trong gia đình
c) Viết biên bản cuộc họp đầu năm của lớp
d) Nhắn tin cho một bạn thân
e) Thuyết minh về di tích văn hoá ở địa phương cho khách tham quan
Câu 4: Trong những trường hợp giao tiếp sau đây, trường hợp nào nên dùng từ ngữ địa phương, trường hợp nào không nên dùng từ ngữ địa phương?
a) Người nói chuyện với mình là người cùng địa phương.
b) Người nói chuyện với mình là người ở địa phương khác.
c) Khi phát biểu ý kiến ở lớp.
d) Khi làm bài tập làm văn.
e) Khi viết đơn từ, báo cáo gửi thầy giáo, cô giáo.
g) Khi nói chuyện với người nước ngoài biết tiếng Việt.
Câu 2: Tìm từ ngữ địa phương trong đoạn truyện dưới đây và cho biết từ toàn dân tương ứng.
Một đơn vị bộ đội trên đường hành quân, đến Quảng Bình, vào nghỉ tại nhà một ông cụ. Cụ già thăm hỏi từng chiến sĩ và chăm chú nhìn vào một chiến sĩ da ngăm đen, rồi nói một cách rất tự nhiên:
- Chú này giống con bọ hung.
Người chiến sĩ là dân Bắc Bộ, không hiểu tiếng địa phương lấy làm bối rối. Sau đó mới hiểu ý nghĩa của câu nói ấy là: "Chú này rất giống con của bố.".
Câu 3: Đọc bài thơ sau đây của nhà thơ Nguyễn Bùi Vợi tặng vợ và cho biết bài thơ này gợi cho em những cảm nghĩ gì xung quanh vấn đề từ ngữ địa phương và việc sử dụng từ ngữ địa phương.
Cái gầu thì bảo cái đài
Ra sân thì bảo ra ngoài cái cươi
Chộ tức là thấy em ơi
Trụng là nhúng đấy đừng cười nghe em.
Thích chi thì bảo là sèm
Nghe ai bảo đọi thì đem bát vào
Cá quả lại gọi cá tràu
Vo trốc là bảo gội đầu đấy em...
Nghe em giọng Bắc êm êm
Bà con hàng xóm đến xem chật nhà
Răng chưa sang nhởi nhà choa
Bà o đã nhốt con ga trong truồng
Em cười bối rối mà thương
Thương em một lại trăm đường thương quê
Gió lào thổi rạc bờ tre
Chỉ nghe giọng nói đã nghe nhọc nhằn
Chắt từ đá sỏi đất cằn
Nên yêu thương mới sâu đằm đó em.
Câu 1: Điểm khác biệt giữa từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội là gì?
Câu 2: Theo em, có nên thống nhất từ ngữ trong cả nước?
Xem thêm các bài Soạn văn 8 tập 1 kết nối tri thức được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 8 giúp bạn học tốt hơn.
Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 8, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 8 giúp bạn học tốt hơn.