BÀI 6. CÔNG NGHIỆP
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Công nghiệp là ngành kinh tế đóng vai trò quan trọng ở nước ta. Sự phát triển và phân bố của ngành công nghiệp chịu ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố khác nhau như điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, kinh tế - xã hội. Nước ta phát triển các ngành công nghiệp chủ yếu nào? Vì sao nước ta hướng đến phát triển công nghiệp xanh?
Giải rút gọn:
- Công nghiệp chế biến - chế tạo: Đây là ngành công nghiệp chủ đạo, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong GDP công nghiệp.
- Công nghiệp khai thác: Ngành công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp khác.
- Công nghiệp năng lượng: Ngành công nghiệp cung cấp năng lượng cho các ngành công nghiệp khác và cho đời sống.
Việt Nam hướng đến phát triển công nghiệp xanh:
- Nhu cầu bảo vệ môi trường
- Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
- Tăng cường khả năng cạnh tranh
- Phát triển công nghiệp xanh sẽ tạo ra nhiều việc làm cho người lao động, góp phần nâng cao đời sống xã hội.
1. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích vai trò của một trong các nhân tổ ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp ở nước ta.
Giải rút gọn:
Điều kiện kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp ở nước ta:
- Dân cư, lao động, thị trường tiêu thụ rộng lớn
- Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất – kĩ thuật công nghiệp và khoa học công nghệ đổi mới và ngày càng hoàn thiện
- Vốn đầu tư trong và ngoài nước ngày càng tăng
- Nguồn nguyên liệu từ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản phong phú
2. Sự phát triển và phân bố của các ngành công nghiệp chủ yếu
Câu hỏi: Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài, hãy trình bày sự phát triển và phân bố của một trong các ngành công nghiệp chủ yếu ở nước ta.
Giải rút gọn:
Công nghiệp khai thác dầu thô và khí tự nhiên:
- Khai thác chủ yếu ở thềm lục địa phía nam
- Công nghệ khai thác phát triển, hiện đại => chất lượng dầu thô và khí tự nhiên được cải thiện, bảo vệ môi trường
Công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm:
- Phát triển khá sớm
- Đa dạng quy trình sản xuất, tăng về số lượng, chất lượng sản phẩm
- Sản phẩm nâng cao, đáp ứng được thị trường trong và ngoài nước
3. Vấn đề phát triển công nghiệp xanh
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy giải thích tại sao cần phát triển công nghiệp xanh ở nước ta hiện nay.
Giải rút gọn:
- Nhu cầu bảo vệ môi trường
- Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
- Tăng cường khả năng cạnh tranh
- Tạo việc làm
LUYỆN TẬP
Câu 1: Nêu ví dụ về một nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp ở nước ta.
Giải rút gọn:
Nhân tố thị trường:
- Thị trường tiêu thụ:
Các khu vực đông dân cư như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng,... có thị trường tiêu thụ lớn, thu hút các ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng.
Các khu vực có khu du lịch lớn như: Nha Trang, Đà Nẵng,... phát triển mạnh các ngành công nghiệp phục vụ du lịch như: sản xuất quà lưu niệm, chế biến thực phẩm,...
- Thị trường xuất khẩu:
Các khu vực có vị trí thuận lợi giao thông vận tải như: Hải Phòng, Cái Mép - Thị Vải,... phát triển mạnh các ngành công nghiệp xuất khẩu như: dệt may, điện tử,…
Câu 2: Lập bảng tóm tắt tình hình phát triển và phân bố của một ngành công nghiệp chủ yếu ở nước ta hiện nay.
Giải rút gọn:
Ngành dệt may Việt Nam có tốc độ tăng trưởng cao trong nhiều năm qua, bình quân 15%/năm. Việt Nam hiện là một trong 5 nhà xuất khẩu dệt may hàng đầu thế giới với kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt 44 tỷ USD. Ngành dệt may thu hút hơn 2 triệu lao động, chiếm 10% tổng lực lượng lao động của cả nước. Các khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp lớn như: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai,... thu hút nhiều doanh nghiệp dệt may lớn. Các khu vực có nguồn lao động dồi dào như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng,... cũng thu hút nhiều doanh nghiệp dệt may. Thiếu hụt nguồn nguyên liệu Chi phí lao động tăng Cạnh tranh gay gắt
Tình hình
Dệt may
Phát triển
Phân bố
Khó khăn
VẬN DỤNG
Câu hỏi: Sưu tầm thông tin và trình bày tình hình phát triển một ngành công nghiệp ở địa phương em đang sinh sống.
Giải rút gọn:
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (CNCCB) là một trong những ngành quan trọng của Hà Nội, đóng góp 29,2% vào GRDP của thành phố năm 2022.
Ngành CNCCB Hà Nội có tốc độ tăng trưởng cao, bình quân 8,3%/năm trong giai đoạn 2016-2022.
Một số ngành công nghiệp chủ lực của Hà Nội bao gồm:
- Điện tử - viễn thông: Samsung, LG, Foxconn,...
- Ô tô - xe máy: Honda, Yamaha, VinFast,...
- Dệt may: May 10, May Việt Tiến,...
- Hóa chất: Vinachem, Petrolimex,...