BÀI 5: CUỘC XUNG ĐỘT NAM – BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH – NGUYỄN
1. SỰ RA ĐỜI VƯƠNG TRIỀU MẠC
- Tình hình Đại Việt cuối thời Lê:
- Nhà Lê lâm vào thời kì khủng hoảng, suy thoái.
- Các phe phái phong kiến xung đột và tranh chấp.
- Khởi nghĩa nông dân nổ ra
→ Triều đình suy yếu.
- Sự ra đời của Triều Mạc:
- Mạc Đăng Dung dần thâu tóm quyền hành.
- Năm 1527, Mạc Đăng Dung ép vua Lê nhường ngôi, lập ra Triều Mạc.
- Sau khi lên ngôi, ông thực hiện một số chính sách về chính trị, kinh tế, xã hội.
2. XUNG ĐỘT NAM – BẮC TRIỀU
a. Nguyên nhân bùng nổ
- Năm 1533, Nguyễn Kim (một võ quan trong Triều Lê) với danh nghĩa “phù Lê diệt Mạc” lập ra Nam triều, nhà Mạc được gọi là Bắc triều.
- Năm 1545, Nguyễn Kim mất, con rể là Trịnh Kiểm lên thay thế.
- Xung đột giữa hai dòng họ diễn ra trong gần 60 năm của thế kỉ XVI, họ Mạc thất bại phải chạy lên Cao Bằng.
b. Hệ quả
- Đất nước bị chia cắt.
- Kinh tế đình trệ.
- Đời sống nhân dân đói khổ.
3. XUNG ĐỘT TRỊNH – NGUYỄN
a. Nguyên nhân bùng nổ
- Năm 1545, Nguyễn Kim chết, hai con trai còn nhỏ tuổi, con rể là Trịnh Kiểm lên thay, nắm toàn bộ binh quyền.
- Mâu thuẫn giữa hai dòng họ Trịnh, Nguyễn trở nên gay gắt. → Cuộc chiến tranh Trịnh - Nguyễn bùng nổ, kéo dài trong gần nửa thế kỉ (1627 - 1672).
b. Hệ quả
- Đất nước bị chia cắt thành Đàng Trong và Đàng Ngoài.
- Gây ra nhiều đau thương, tổn thất cho nhân dân.
- Tổn hại đến sự phát triển chung của quốc gia, dân tộc.