Câu 17.5: Loại thụ thể cảm giác nào sau đây chỉ đóng vai trò cảm nhận kích thích từ môi trường bên ngoài?
A. Thụ thể đau.
B. Thụ thể nhiệt.
C. Thụ thể điện từ.
D. Thụ thể hoá học.
Bài Làm:
Đáp án đúng là: C
Thụ thể điện từ có vai trò phát hiện các dạng khác nhau của năng lượng điện từ như ánh sáng nhìn thấy, dòng điện và từ trường. Đây là loại thụ thể chỉ đóng vai trò cảm nhận kích thích từ môi trường bên ngoài.
Trong: Giải SBT Sinh học 11 Chân trời Bài 17 Cảm ứng ở động vật
Câu 17.1: Cảm ứng ở động vật là gì?
A. Cảm ứng ở động vật là khả năng tiếp nhận và phản ứng lại với các kích thích từ môi trường.
B. Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể động vật tiếp nhận các kích thích từ môi trường.
C. Cảm ứng ở động vật là khả năng phản ứng lại với các kích thích từ môi trường của cơ thể động vật.
D. Cảm ứng ở động vật là khả năng trả lời lại với các kích thích từ môi trường.
Câu 17.2: Ở động vật đã có hệ thần kinh, quá trình cảm ứng được thực hiện qua
A. sự co rút của chất nguyên sinh.
B. các phản xạ.
C. sự chuyển động của cả cơ thể.
D. các phản ứng của cơ thể.
Câu 17.3: Dựa vào chức năng của neuron, hãy cho biết neuron có số lượng sợi nhánh nhiều sẽ có ưu thế gì.
A. Sợi nhánh càng nhiều giúp neuron xử lí các thông tin càng chính xác → quá trình truyền thông tin càng nhanh chóng.
B. Sợi nhánh càng nhiều giúp neuron truyền thông tin đến các tế bào khác càng nhanh → quá trình xử lí thông tin càng chính xác.
C. Sợi nhánh càng nhiều giúp neuron tiếp nhận nhiều thông tin từ thân neuron gửi tới → quá trình xử lí thông tin càng chính xác.
D. Sợi nhánh càng nhiều giúp neuron tiếp nhận thông tin từ nhiều tế bào khác gửi tới → quá trình xử lí thông tin càng chính xác.
Câu 17.4: Trên sợi trục thần kinh, khoảng cách giữa các bao myelin được gọi là
A. synapse.
B. chuỳ synapse.
C. eo Ranvier.
D. thụ thể.
Câu 17.6: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về các dạng hệ thần kinh?
A. Hệ thần kinh dạng ống gồm các tế bào thần kinh tập trung lại tạo thành các hạch thần kinh, nối với nhau bằng các sợi thần kinh.
B. Hệ thần kinh dạng ống gồm phần đầu của ống phát triển mạnh thành não bộ, phần sau hình thành tủy sống.
C. Hệ thần kinh dạng lưới gồm các tế bào thần kinh tập trung thành từng cụm ở các bộ phận nhất định trên cơ thể.
D. Hệ thần kinh dạng ống có sự phân hoá thành hạch não, hạch ngực và hạch bụng.
Câu 17.8: Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về cấu tạo của synapse hoá học?
A. Trên màng trước synapse có các kênh Ca$^{2+}$.
B. Khe synapse là khoảng hở giữa màng trước synapse và màng sau synapse.
C. Trên màng sau synapse có các thụ thể tiếp nhận các chất trung gian hoá học.
D. Các chất trung gian hoá học trong các bóng synapse được chứa ở khe synapse.
Câu 17.9: Ý nào sau đây là đúng khi mô tả về đường dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ?
A. Cơ quan thụ cảm → neuron cảm giác → trung ương thần kinh có các neuron trung gian → neuron vận động → cơ quan đáp ứng.
B. Cơ quan thụ cảm → neuron trung gian → trung ương thần kinh có các neuron cảm giác → neuron vận động → cơ quan đáp ứng.
C. Cơ quan thụ cảm → neuron vận động → trung ương thần kinh có các neuron trung gian → neuron cảm giác → cơ quan đáp ứng.
D. Cơ quan thụ cảm → neuron cảm giác → trung ương thần kinh có các neuron vận động → neuron trung gian → cơ quan đáp ứng.
Câu 17.10: Động vật có khả năng nhận biết các loại thức ăn có thể và không thể ăn được là nhờ vai trò của giác quan nào?
A. Thị giác.
B. Xúc giác.
C. Khứu giác.
D. Vị giác.
Câu 17.11: Trong các nguyên nhân sau, có bao nhiêu nguyên nhân làm cho xung thần kinh truyền qua synapse chỉ theo một chiều từ màng trước ra màng sau?
(1) Chỉ có trên màng sau synapse có thụ thể tiếp nhận chất trung gian hoá học.
(2) Chỉ có chùy synapse có bóng chứa chất trung gian hoá học.
(3) Trên màng sau synapse có chứa các enzyme phân giải chất trung gian hoá học.
(4) Chỉ có trên màng trước synapse có các kênh ion tiếp nhận ion Ca$^{2+}$.
(5) Chỉ có trên màng trước synapse có các kênh ion.
A. 4.
B. 1.
C. 3.
D. 2.
Câu 17.12: Trong các bệnh sau đây, có bao nhiêu bệnh liên quan đến hệ thần kinh?
(1) Alzheimer.
(2) Parkinson.
(3) Trầm cảm.
(4) Rối loạn cảm giác.
A. 4.
B. 1.
C. 3.
D. 2.
Câu 17.13: Có bao nhiêu loại thuốc sau đây có tác dụng giảm đau?
(1) Morphine.
(2) Paracetamol.
(3) Oxycodone.
(4) Piperazin.
A. 4.
B. 1.
C. 3.
D. 2.
Câu 17.14: Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng khi nói về ảnh hưởng của các chất ma tuý đối với con người?
(1) Sau nhiều lần sử dụng sẽ gây nghiện và lệ thuộc vào chúng.
(2) Tạo cho con người cảm giác sảng khoái, hưng phấn, giảm căng thẳng và mệt mỏi.
(3) Sử dụng ma tuý quá liều có thể gây tử vong đột ngột.
(4) Khi sử dụng lâu dài có tác dụng giảm đau, giảm căng thẳng.
(5) Người sử dụng có thể có những hành vi gây nguy hại cho bản thân, gia đình và xã hội.
A. 3.
B. 4.
C. 1.
D. 2.
Câu 17.15: Có bao nhiêu biện pháp sau đây nhằm đảm bảo hệ thần kinh được khỏe mạnh?
(1) Đảm bảo giấc ngủ hằng ngày hợp lí.
(2) Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
(3) Sử dụng các chất để kích thích hoạt động của hệ thần kinh.
(4) Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao.
A. 3.
B. 4.
C. 1.
D. 2.
Câu 17.16: Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng khi nói về hậu quả của bệnh Parkinson?
(1) Trí nhớ suy giảm ngày càng trầm trọng và cuối cùng là tử vong.
(2) Khả năng vận động kém, mất khả năng vận động vô thức (chớp mắt, đung đưa tay khi đi bộ,...),
(3) Tinh thần, trí tuệ và khả năng cảm nhận niềm vui giảm sút, rối loạn giấc ngủ.
(4) Hệ thần kinh không còn khả năng tiếp nhận và xử lí chính xác các thông tin được truyền đến từ các giác quan.
A. 3.
B. 4.
C. 1.
D. 2.
Câu 17.17: Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng khi nói về cơ chế thu nhận và truyền tín hiệu âm thanh ở người?
(1) Vành tai và ống tai ngoài có vai trò dẫn truyền sóng âm vào màng nhĩ.
(2) Chuỗi xương tai ở tai giữa có vai trò khuếch đại âm thanh.
(3) Các thụ thể cảm nhận thính giác nằm ở ốc tai, có vai trò truyền tín hiệu về vùng cảm nhận thính giác ở hành não.
(4) Sự rung động của màng nhĩ được truyền qua chuỗi xương tai ở tai giữa đến cửa sổ bầu dục ở tai trong.
A. 3.
B. 4.
C. 1.
D. 2.
Câu 17.18: Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng khi nói về cơ chế thu nhận và truyền tín hiệu ánh sáng ở người?
(1) Khi truyền đến mắt, giác mạc là bộ phận đầu tiên tiếp nhận ánh sáng.
(2) Thụ thể tiếp nhận ánh sáng ở mắt là các tế bào que và tế bào nón.
(3) Sau khi tiếp nhận ánh sáng, các tế bào que và tế bào nón truyền xung thần kinh đến các tế bào ngang và tế bào amacrine.
(4) Xung thần kinh được truyền đến vùng cảm nhận thị giác ở vỏ não qua các sợi thần kinh thị giác.
A. 4.
B. 3.
C. 1.
D. 2.
Câu 17.19: Khi nói về các loại phản xạ, có bao nhiêu nhận định dưới đây là không đúng?
(1) Các phản xạ không điều kiện thường đơn giản, ít tế bào thần kinh tham gia.
(2) Phản xạ tiết dịch tiêu hoá, phản xạ định hướng là các phản xạ có điều kiện.
(3) Cơ sở hình thành phản xạ không điều kiện là sự hình thành cầu nối giữa các tế bào ở thần kinh trung ương.
(4) Các phản xạ có điều kiện không bền vững, phải được củng cố thường xuyên.
(5) Phản xạ có điều kiện không đặc trưng cho từng cá thể nhưng đặc trưng cho loài.
(6) Phản xạ không điều kiện có tính chất bẩm sinh, không di truyền.
A. 2.
B. 3.
C. 1.
D. 4.
Câu 17.20: Quá trình hình thành phản xạ có điều kiện cần những điều kiện nào?
Câu 17.21: Người ta dùng một loại thuốc Y có tác dụng phá huỷ enzyme acetylcholinesterase ở các synapse để tẩy giun sán cho lợn. Hãy cho biết cơ chế tác dụng của loại thuốc này.
Câu 17.22: Tại sao khi chúng ta ăn các loại thức ăn có vị cay thường có hiện tượng toát mồ hôi?
Câu 17.23: Hãy cho một ví dụ về phản xạ có điều kiện. Trình bày quá trình hình thành phản xạ có điều kiện đó.
Câu 17.24: Phản ứng nào sau đây được gọi là phản xạ? Giải thích.
a) Trùng giày bơi đến nơi có nhiều oxygen.
b) Người rụt tay lại khi vô tình chạm vào vật nóng.
c) Cơ thể người toát mồ hôi khi trời nóng và run khi trời rét.
d) Vi khuẩn tiết enzyme phân giải chất dinh dưỡng.
Câu 17.25: Hình 17.1 mô tả cấu tạo của một neuron điển hình.
a) Chú thích các thành phần cấu tạo nên neuron.
b) Hãy cho biết neuron có chức năng gì.
c) Điều gì sẽ xảy ra nếu sợi trục và sợi nhánh bị cắt khỏi thân neuron? Giải thích.
Câu 17.26: Hãy chứng minh sự tiến hoá của hệ thần kinh ở động vật theo hướng tập trung hoá và có hiện tượng đầu hoá.
Câu 17.27: Có những loại thụ thể cảm giác nào? Cho biết chức năng của mỗi loại thụ thể đó.
Câu 17.28: Hãy xác định trong các ví dụ sau đây, vai trò của các loại thụ thể là đúng hay sai bằng cách ghi Đ hoặc S vào cột tương ứng trong bảng sau.
STT |
Đ/S |
Loại thụ thể |
Ví dụ |
1 |
|
Thụ thể cơ học |
Xuất hiện cảm giác đau khi bị một vật nhọn đâm vào. |
2 |
|
Thụ thể hoá học |
Thụ thể ở xoang động mạch cảnh và cung động mạch chủ, cảm nhận nồng độ CO2 trong máu. |
3 |
|
Thụ thể điện từ |
Dơi có thể phát hiện con mồi trong bóng đêm. |
4 |
|
Thụ thể nhiệt |
Mũi xuất hiện cảm giác mát lạnh khi ngửi thấy tinh dầu bạc hà. |
5 |
|
Thụ thể đau |
Cơ thể xuất hiện cảm giác tê khi vô tình tiếp xúc với vật đang có dòng điện chạy qua. |
Câu 17.29: Vị giác và khứu giác có mối liên hệ với nhau như thế nào trong việc lựa chọn thức ăn ở động vật? Cho ví dụ.
Câu 17.30: Phân tích mối quan hệ về vai trò của các cơ quan cảm giác trong quá trình cảm ứng ở động vật.
Câu 17.31: Dựa vào kiến thức về cơ chế thu nhận sóng âm ở tai, hãy giải thích:
a) Tại sao người ta có thể phân biệt được các tần số âm thanh khác nhau?
b) Tại sao người bị viêm hệ thống xương ở tai giữa có thể ảnh hưởng đến thính lực?
c) Tại sao những công nhân làm việc thường xuyên trong các nhà máy có tiếng ồn lớn lại có nguy cơ bị giảm thính lực?
Câu 17.32: Điền từ/cụm từ thích hợp vào chỗ trống.
Khi xung thần kinh truyền đến ...(1)... sẽ làm màng tế bào thay đổi tính thấm đối với ...(2)..., Ca$^{2+}$ từ dịch mô tràn vào dịch bào qua kênh protein.
Dưới tác động của Ca$^{2+}$, các ...(3)... trong chùy synapse dung hợp với màng trước synapse và giải phóng ...(4)... đi vào ...(5)... bằng hình thức xuất bào. Các phân tử chất trung gian hoá học lập tức gắn vào các ...(6)... ở màng sau synapse và làm thay đổi tính thấm của ...(7)..., dẫn đến các kênh ion ở đây mở ra cho phép các ion chuyên biệt qua màng làm ...(8)... được hình thành tại màng sau synapse, tiếp tục lan truyền dọc theo sợi thần kinh và cứ như thế cho đến ...(9)...
Sau khi xung thần kinh được hình thành và truyền đi, chất trung gian hóa học bị các ...(10)... phân giải và mất tác dụng. Các sản phẩm phân giải này có thể quay trở lại màng trước, đi vào chùy synapse và được sử dụng để tái tổng hợp trở lại chất trung gian hoá học.
Câu 17.33: Dựa vào cơ chế hình thành phản xạ có điều kiện, hãy cho biết:
a) Cơ sở của sự hình thành phản xạ có điều kiện là gì.
b) Trong sự hình thành phản xạ tiết nước bọt ở chó khi có ánh sáng đèn, hãy cho biết trong các trường hợp sau đây phản xạ có điều kiện có xảy ra không. Giải thích.
(1) Cho chó ăn trước rồi mới bật đèn.
(2) Bột đèn, sau một giờ mới cho chó ăn.
(3) Bật đèn có công suất lớn trước khi cho chó ăn.
Câu 17.34: Ở động vật, tại sao đa số các synapse đều là synapse hóa học?
Câu 17.35: Để nghiên cứu sự dẫn truyền xung thần kinh từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh kia qua synapse, một nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm với các tế bào thần kinh A và B nối nhau bằng synapse hóa học trong các dung dịch sau:
- Dung dịch A: Chứa chất kích thích khiến kênh ion của màng sau synapse luôn mở.
- Dung dịch B: Chứa chất ức chế hoạt động của enzyme acetylcholinesterase.
- Dung dịch C: Chứa chất ức chế hình thành acetylcholine trong bóng synapse.
- Dung dịch D: Chứa chất kích thích khiến cổng Ca$^{2+}$ của chùy synapse luôn mở.
Hãy dự đoán xung thần kinh có truyền được từ tế bào thần kinh A sang tế bào thần kinh B khi đặt vào các dung dịch trên không? Giải thích.
Xem thêm các bài Giải SBT sinh học 11 chân trời sáng tạo được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.
Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 11, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.