Hãy tưởng tượng lớp em sắp đón một đoàn khách là các bạn học sinh quốc tế muốn khám phá...

2. Hãy tưởng tượng lớp em sắp đón một đoàn khách là các bạn học sinh quốc tế muốn khám phá về ca Huế - một sinh hoạt văn hóa độc đáo của cố đô Huế. Làm việc theo nhóm để đọc văn bản Ca Huế trên sông Hương (SGK, Ngữ văn 7, tập hai, trang 99) và tìm tư liệu, chuẩn bị nội dung thuyết trình cho đoàn khách về ca Huế theo các gợi ý trong bảng dưới đây:

NHÓM

CHỦ ĐỀ

GỢI Ý

Nhóm 1

Sự phong phú đa dạng của các làn điệu ca Huế

- Tìm trong văn bản tên gọi các làn điệu, các nhạc cụ và các chi tiết miêu tả cách chơi.

- Chọn và nêu đặc điểm nổi bật của một số làn điệu ca Huế.

Nhóm 2

Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong đêm trăng thơ mộng trên dòng sông Hương

Tìm những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên, của thuyền rồng; miêu tả trang phục, động tác, giọng ca của ca công, ca nhi.

Nhóm 3

Nguồn gốc của một số làn điệu ca Huế, sự tao nhã của ca Huế

- Ca Huế được hình thành từ đâu?

- Tại sao thể điệu ca Huế vừa sôi nổi tươi vui, vừa trang trọng uy nghi?

- Thế nào là tao nhã? Sự tao nhã của ca Huế được biểu hiện ở những yếu tố nào?

Bài Làm:

NHÓM 1: Sự phong phú, đa dạng của các làn điệu ca Huế:

  • Các làn điệu dân ca: Chèo cạn, bài thai, đưa linh, giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, bài vung, hò xay, hò nện..
  • Các điệu hát: lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam, nam ai, nam bình, tương tư khúc, hành vân, tứ đại cảnh.
  • Nhạc cụ âm nhạc: đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh.
  • Hò khoan chèo cạn là hình thức diễn xướng dân gian bao gồm cả múa lẫn hát. Ngoài việc đóng góp như món ăn tinh thần, làn điệu này còn thuộc hình thức nghi lễ thờ cúng thần cá ông (cá voi). Vì thế, đòi hỏi các nghệ sĩ dân gian hò khoan chèo cạn phải có sự chuẩn bị công phu từng công đoạn. Sự hài hòa đặc biệt của âm nhạc và vũ điệu làm cho làn điệu hò trở nên tinh túy.

NHÓM 2: Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong đêm trăng thơ mộng trên dòng sông Hương:

  • Thiên nhiên: cảnh đêm khuya, sông nước đẹp, huyền ảo, thơ mộng. 
  • Thành phố lên đèn như sao sa.
  • Thuyền rồng: trước mũi thuyền là khoang rộng để vua hóng mát, ngắm trăng; giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng.
  • Cảnh vật mờ đi như một màu trắng đục: trăng lên, gió mơn man, dòng sông trăng gợn sóng, bờ bên kia Thiên mụ hiện ra mờ ảo, tháp Phúc Duyên dát ánh trăng vàng.
  • Ca công nhạc công: trang phục thanh lịch, trang nhã. Nam mặc áo dài the, quần ống thụng; đầu đội khăn xếp. Nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
  • Nhạc công: ngón đàn trau truốt, điêu luyện.

NHÓM 3: Nguồn gốc của một số làn điệu ca Huế, sự tao nhã của ca Huế

  • Ca Huế được hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình.
  •  Ca Huế sôi nổi, tươi vui, trang trọng, uy nghi chính là vì nó tiếp thu tính chất của hai dòng nhạc. Sôi nổi, tươi vui (có cả buồn cảm, bâng khuâng, tiếc thương ai oán) là có nguồn gốc từ nhạc dân gian. Còn trang trọng, uy nghi là có nguồn gốc từ nhạc cung đình.
  • Nghe ca Huế là một thú tao nhã bởi vì cách thức nghe ca trên thuyền rồng, trên dòng sông Hương thơ mộng giữa trời nước mênh mang đã là một cách thưởng thức độc đáo. Mặt khác, nội dung ca Huế trang trọng, trong sáng, gợi tình người, tình đất nước. Những lời ca đẹp đó lại được những ca sĩ duyên dáng, lịch sự của xứ Huế trình diễn với dàn nhạc phụ hoạ gồm những nhạc công điêu luyện, tài hoa. Nghe ca Huế để thêm hiểu, thêm yêu xứ Huế, cũng là thêm yêu đất nước mình. Bởi thế đó là một thú vui thanh cao và lịch sự.

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Soạn phát triển năng lực ngữ văn 7 bài 28: Ca Huế trên sông Hương, Liệt kê,..

1. Quan sát các hình ảnh sau và thực hiện yêu cầu phía dưới:

Những hình ảnh trên gợi em nhớ tới địa danh nào? Em đã được đến thăm chưa hay có những hiểu biết gì về vùng đất này qua các phương tiện như sách báo, truyền hình,...? Cùng chia sẻ những trải nghiệm, hiểu biết đó với các bạn.

Xem lời giải

3. Tìm và gạch dưới những câu văn có sử dụng phép liệt kê trong văn bản Ca Huế trên sông Hương. Nêu tác dụng của phép liệt kê trong văn bản.

Xem lời giải

4. Viết ba câu sử dụng phép liệt kê có nội dung: 

a. Trình bày một số khúc điệu ca Huế.

b. Kể về một số danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử của cố đô Huế.

c. Miêu tả về trang phục của các ca công Huế.

Xem lời giải

5. Dựa vào cấu tạo và ý nghĩa của phép liệt kê, em hãy chỉ ra và phân loại các loại liệt kê.

Xem lời giải

6. Đọc phần Ghi nhớ (trang 110) điền số thứ tự vào ô trống để sắp xếp các mục cần có của văn bản hành chính cho phù hợp.

Xem lời giải

7. Làm việc theo nhóm, mỗi nhóm viết văn bản báo cáo gửi cô giáo chủ nhiệm về việc chuẩn bị đón đoàn khách du lịch là các bạn học sinh quốc tế như tình huống giả định trong hoạt động 2.

Xem lời giải

8. Sau khi học xong bài Ca Huế trên sông Hương, cả lớp muốn cùng nhau được trải nghiệm nét đẹp văn hóa đặc sắc này trong đợt đi tham quan dã ngoại mà nhà trường sắp tổ chức. Hãy viết văn bản trình bày nguyện vọng này với cô giáo chủ nhiệm.

Xem lời giải

10. Đọc văn bản Ca Huế trên sông Hương và thi với bạn xem ai nhớ được nhiểu làn điệu ca Huế và tên những dụng cụ âm nhạc được nhắc tới trong văn bản.

Xem lời giải

11. Chia sẻ với bạn cảm nhận của Huế dựa trên gợi ý sau:

Những điều tôi đã biết và cảm nhận về xứ Huế trước khi học văn bản Ca Huế trên sông Hương

Những điều tôi biết thêm và những cảm nhận khác sau khi học xong văn bản Ca Huế trên sông Hương

Những điều tôi muốn khám phá thêm về xứ Huế sau khi học văn bản Ca Huế trên sông Hương

 

 

 

Xem lời giải

12. Tìm nghe một số khúc ca Huế hoặc cái bài hát hiện đại phỏng theo những làn điệu ca Huế và viết lại cảm nhận của em. Hãy sưu tầm và giới thiệu các khúc ca đó với các bạn trong lớp.

Xem lời giải

13. Ngoài ca Huế em còn biết đến những làn điệu dân ca nào nữa? Hãy tìm hiểu kĩ hơn về các làn điệu dân ca nổi tiếng của dân tộc như: dân ca quan họ Bắc Ninh, dân ca Nghệ Tĩnh, dân ca Nam Bộ.

Xem lời giải

14. Nội dung chuẩn bị bài 29: Tìm kiếm thông tin trên sách, báo, Internet,... về thể loại chèo.

Xem lời giải

Xem thêm các bài [Phát triển năng lực] Soạn văn 7 tập 2, hay khác:

Xem thêm các bài [Phát triển năng lực] Soạn văn 7 tập 2 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình giúp bạn học tốt hơn.