Hãy trình bày những hiểu biết cơ bản về từ tượng hình và từ tượng thanh (khái niệm, đặc điểm, tác dụng,…)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Hãy trình bày những hiểu biết cơ bản về từ tượng hình và từ tượng thanh (khái niệm, đặc điểm, tác dụng,…)

Bài Làm:

- Từ tượng hình là từ gợi tả dáng vẻ, trạng thái của sự vật; từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên hoặc con người.

- Các từ tượng hình, từ tượng thanh có giá trị gợi hình ảnh, gợi âm thanh và có tính biểu cảm. Sử dụng các loại từ này, không chỉ giúp cho đối tượng cần miêu tả hiện lên cụ thể, sinh động mà còn thể hiện được cách nhìn, cách cảm nhận của người viết, người nói.

- Ví dụ từ tượng hình:

+ Đầu tường lửa lựu lập loè đâm bông. (Nguyễn Du);

+ Lom khom dưới núi, tiều vài chú/ Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. (Bà Huyện Thanh Quan);

+ Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm. (Quang Dũng)

- Ví dụ từ tượng thanh:

+ Sột soạt gió trêu tà áo biếc. (Hàn Mặc Tử);

+ Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ/ Khắp dân làng tấp nập đón ghe về. (Tế Hanh)

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Câu hỏi tự luận Ngữ văn 8 kết nối bài 2: Thực hành Tiếng Việt Từ tượng hình và từ tượng thanh

Câu 2: Chỉ ra các từ tượng hình và từ tượng thanh trong trường hợp sau:

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.

[…] Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

Xem lời giải

Câu 3: Chỉ ra các từ tượng hình và từ tượng thanh trong trường hợp sau:

Líu lo kìa giọng vàng anh

Mùa xuân vắt vẻo trên nhành lộc non.

Xem lời giải

Câu 4: Chỉ ra các từ tượng hình và từ tượng thanh trong trường hợp sau:

“Tôi không nhờ tôi đã nghe tiếng chồi non tách vỏ vào lúc nào, tôi cũng không nhớ tôi đã nghe tiếng chim lích chích mổ hạt từ đâu, nhưng tôi cảm nhận tất cả một cách rõ rệt trong từng mạch máu đang phập phồng bên dưới làn da.”

Xem lời giải

Câu 5: Đọc các đoạn trích sau (trong Lão Hạc của Nam Cao) và trả lời câu hỏi.

- Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...

- Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: "A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?".

- Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.

Câu hỏi:

  1. a) Trong các từ in đậm trên, những từ nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật; những từ nào mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người?
  2. b) Những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái hoặc mô phỏng âm thanh như trên có tác dụng gì trong văn miêu tả và tự sự?

Xem lời giải

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Xác định và phân tích tác dụng của các từ tượng hình, từ tượng thanh trong đoạn thơ sau:

Năm gian nhà cỏ thấp le te,

Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè.

Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt,

Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.

Xem lời giải

Câu 2: Xác định và phân tích tác dụng của các từ tượng hình, từ tượng thanh trong đoạn thơ sau:

Sáng hồng lơ lửng mây son,

Mặt trời thức giấc véo von chim chào.

Cổng làng rộng mở. Ồn ào,

Nông phu lững thững đi vào nắng mai.

Xem lời giải

Câu 3: Tìm từ tượng hình, từ tượng thanh trong những câu sau (trích từ Tắt đèn của Ngô Tất Tố):

- Thằng Dần vục đầu vừa thổi vừa húp soàn soạt. Chị Dậu rón rén bưng một bát lớn đến chỗ chồng nằm.

– Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu.

– Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu.

– Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.

Xem lời giải

Câu 4: Hãy tìm một số từ tượng hình gợi tả dáng đi của người.

Xem lời giải

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Hãy lấy ví dụ về từ tượng hình và từ tượng thanh trong các tác phẩm văn học và phân tích giá trị của nó.

Xem lời giải

Câu 2: Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

“Giữa vùng cỏ tranh khô vàng, gió thổi lao xao, một bầy chim hàng nghìn con vụt cất cánh bay lên. Chim áo già màu nâu, chim manh manh mỏ đỏ bóng như màu thuốc đánh móng tay, lại có bộ lông xám tro điểm những chấm trắng chấm đỏ li ti rất đẹp mắt... Những con chim nhỏ bay vù vù kêu líu ríu lượn vòng trên cao một chốc, lại đáp xuống phía sau lưng chúng tôi.”

Liệt kê các từ tượng hình và từ tượng thanh trong đoạn văn trên.
Phân tích tác dụng của một từ tượng hình và một từ tượng thanh trong đoạn văn.

Xem lời giải

Câu 3: Phân biệt ý nghĩa của các từ tượng thanh tả tiếng cười: cười ha hả, cười hì hì, cười hô hố, cười hơ hớ.

Xem lời giải

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Hãy làm một đoạn văn / đoạn thơ có sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh

Xem lời giải

Câu 2: Từ tượng hình, từ tượng thanh là những thuật ngữ đã được dùng quen trong Việt ngữ học. Hãy nhận xét về mức độ “đạt” của hai thuật ngữ này.

Xem lời giải

Xem thêm các bài Soạn văn 8 tập 1 kết nối tri thức, hay khác:

Xem thêm các bài Soạn văn 8 tập 1 kết nối tri thức được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 8 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 8 | Để học tốt Lớp 8 | Giải bài tập Lớp 8

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 8, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 8 giúp bạn học tốt hơn.