KHỞI ĐỘNG
Hôm nay là chủ nhật, Minh và một số bạn đến trường để hoàn thành tờ báo tường của lớp chào mừng Ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12). Cả ngày say sưa với công việc nên quên cả ăn, Minh bị mệt, mặt tối sầm, khuyụ xuống rồi ngất đi. Theo em, cần phải sơ cứu cho bạn Minh như thế nào?
Câu trả lời:
- Tình huống: Hôm nay là chủ nhật, Minh và một số bạn đến trường để hoàn thành tờ báo tường của lớp chào mừng Ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12). Cả ngày say sưa với công việc nên quên cả ăn, Minh bị mệt, mặt tối sầm, khuyụ xuống rồi ngất đi.
- Theo em, cần phải sơ cứu cho bạn Minh:
- Đặt bạn nằm ngửa, đầu thấp hơn chân;
- Nới lỏng thắt lưng, cổ áo và những chỗ quần áo bó sát;
- Kiểm tra nhịp thở của bạn.
- Đắp chăn ấm khi thân nhiệt bạn thấp hơn bình thường;
- Có thể cho bạn ngửi dầu nóng, dầu gió;
- Giúp bạn hồi tỉnh bằng cách: Gọi tên, vẩy nước lạnh, đắp khăn lạnh, cho uống nước giải nhiệt,....
- Không gọi bạn tỉnh dậy quá nhanh để giảm nguy cơ ngất xỉu một lần nữa;
- Không tụ tập quá đông người xung quanh để thoáng khí cho bạn dễ thở.
I. SƠ CỨU MỘT SỐ TAI NẠN THÔNG THƯỜNG
1. Một số tai nạn thông thường
Khám phá 1: Em hãy nêu tên và cách sơ cứu một số tai nạn thông thường ở Hình 2.1.
Câu trả lời:
Tên và cách sơ cứu một số tai nạn thông thường ở Hình 2.1:
- Hình a (đuối nước):
- Tìm kiếm sự trợi giúp của người khác, đưa nạn nhân ra khỏi nước một cách an toàn.
- Đặt nạn nhân nằm nghiêng ở chỗ khô ráo, móc đờm, dãi,...ở miệng nạn nhân.
- Hà hơi, thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực đến khi nạn nhân tự thở được.
- Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
- Hình b (ngất):
- Đưa nạn nhân vào chỗ thoáng, mát; cởi cúc áo, quần,....để máu dễ lưu thông.
- Kích thích vào các đầu ngón tay, ngón chân và giật tóc mai.
- Hô hấp nhân tạo, xoa bóp tim ngoài lồng ngực đến khi nạn nhân tự thở được.
- Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
- Hình c (bong gân):
- Chườm đá lạnh vào khu vực sưng đau 20-30 phút.
- Băng ép và cố định tạm thời nơi bị tổn thương.
- Nếu bong gân nặng thì chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
- Hình d (say nóng, say nắng):
- Chuyển nạn nhân đến nơi thoáng mát.
- Cởi bớt trang phục, nới lỏng quần áo, tháo tất.
- Cho nạn nhân uống nước mát và chườm nước mát vào trán, gáy, nách, bẹn.
- Trường hợp nặng, sau khi sơ cứu chuyển nặng ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
- Hình e (rắn độc cắn):
- Băng ép khi bị rắn cắn, cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số loại rắn hổ mang; không băng ép khi bị rắn lục cắn.
- Bật động chân, tay bị cắn bằng nẹp; cởi bỏ đồ trang sức ở chân, tay bị cắn.
- Có thể rửa vết cắn bằng nước sạch với xà phòng rồi sát trùng.
- Trấn an nạn nhân, không để nạn nhân tự đi lại.
- Sau khi sơ cứu, chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
- Hình g (bỏng):
- Loại trừ nguyên nhân gây bỏng cho nạn nhân
- Ngâm vết bỏng vào nước lạnh để giảm đau.
- Băng ép vùng bị tổn thương.
- Nếu bỏng nặng thì chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Luyện tập 1:
An rủ toàn tắm hồ ở cạnh nhà hai bạn. Toàn nói: "Vừa đá bóng xong xuống nước dễ bị chuột rút lắm". An không nghe, cứ tắm. Toàn ngồi chờ, một lúc lâu không thấy An vội nhảy xuống hồ, lặn mấy hơi thì túm tóc được An lôi vào bờ. Toàn vác An dốc ngược trên vai chạy mấy vòng rồi đặt An nằm nghiêng, dùng tay móc đờm dãi, sau đó hà hơi, thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực. May sao, An đã thở được. Toàn mừng quá, gọi bố mẹ An đến.
Em hãy nhận xét, góp ý về những việc làm của An và Toàn trên câu chuyện trên.
Câu trả lời:
- Nhận xét về những việc làm của An và Toàn trên câu chuyện:
- An: Không nên tắm hồ khi vừa đá bóng xong, dễ bị chuột rút, dẫn đến đuối nước, nguy hiểm đến tính mạng.
- Toàn: Thực hiện đúng các biện pháp sơ cứu người bị đuối nước.
- Góp ý với hai bạn: Khi vừa đá bóng xong, nên nghỉ ngơi thư giãn nhẹ nhàng, không nên xuống hồ tắm, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.
Bài tập & Lời giải
II. CẦM MÁU TẠM THỜI
Khám phá 2: Phương không may bị ngã, vết thương ở lòng bàn tay rớm máu. Bạn Hoa nêu ý kiến lấy khăn tay băng vết thương và buộc thật chặt cánh tay bằng dây cao su. Em có đồng ý với bạn Hoa không? Vì sao?
Xem lời giải
IV. CỐ ĐỊNH TẠM THỜI XƯƠNG GÃY
Khám phá 4: Theo em, việc cố định tạm thời xương gãy có tác dụng như thế nào?
Xem lời giải
V. HÔ HẤP NHÂN TẠO
Khám phá 5: Theo em, hô hấp nhân tạo có tác dụng gì? Thường được thực hiện theo những cách nào?
Xem lời giải
VI. CHUYỂN THƯƠNG
Khám phá 6: Theo em, vì sao cần vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế bảo đảm an toàn và sớm nhất?
Xem lời giải
VẬN DỤNG
1. Em hãy trình bày trước lớp bảng quy tắc đơn giản sơ cứu một số tai nạn thông thường áp dụng cho các thành viên gia đình em.
2. Em hãy xây dựng và trình bày trước lớp sơ đồ hướng dẫn một số cách sơ cứu tai nạn thông thường áp dụng cho học sinh ở trường em đang học.