4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)
Câu 11: Hãy chia sẻ những điều bạn đã biết về đời sống của người phụ nữ Việt Nam thời phong kiến và những năm đầu thế kỉ XX.
Câu 12: Nêu những hiểu biết của bạn về trào lưu Thơ mới được nhắc đến trong văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên”.
Bài Làm:
Câu 11:
Sự xuất hiện của hệ tư tưởng Nho giáo thời phong kiến đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi phương diện của cuộc sống, đặc biệt là người phụ nữ. Trong xã hội trọng nam khinh nữ ấy, người phụ nữ phải gánh chịu nhiều bất công, ngang trái. Họ không được quyền quyết định cuộc đời mình. Tất cả mọi giá trị, nhân sinh quan của người phụ nữ bị bó buộc trong “tam tòng tứ đức”. Người phụ nữ không được học hành cũng không được tham gia bàn bạc quyết định mọi việc từ lớn đến nhỏ, từ cuộc đời mình đến việc nhà việc nước. Có thể thấy, thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến bị gò bó cả về tinh thần lẫn thể xác. Sự bó buộc của quan niệm xã hội đã khiến người phụ nữ rơi vào nhiều bi kịch. Đó cũng là lý do quan trọng khiến văn học giai đoạn này thường đề cập đến thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Những năm đầu thế kỷ XX, xã hội Việt Nam tuy có nhiều chuyển biến nhưng đời sống của người phụ nữ vẫn chưa được cải thiện nhiều, phải đến giai đoạn sau thì người phụ nữ mới dần lấy được vị thế của mình.
Câu 12:
Thơ mới (1932-1945) là một phong trào thơ ca nổi bật, ra đời trong bối cảnh Việt Nam đầu thế kỷ XX đang từng bước gặp gỡ, thích ứng với văn hóa phương Tây. Văn hóa phương Tây theo chân thực dân Pháp từng bước thấm nhập vào mọi bình diện của đời sống, làm thay đổi cấu trúc xã hội đồng thời thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa văn học. Từ quá trình thích ứng này, các đô thị mới mang đặc tính phương Tây, tầng lớp thị dân với nhu cầu hưởng thụ một sản phẩm văn hóa, văn học mới dần ra đời. Tiêu biểu cho sự hình thành nền văn học mới đó là Thơ mới và văn chương Tự lực văn đoàn. Thơ mới là sản phẩm của tiến trình hiện đại hóa văn chương ở Việt Nam nói riêng và trên phạm vi Đông Á nói chung (ở các nước Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc... cũng diễn ra các động thái này, dẫn đến sự ra đời của Tân thi cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX). Đứng từ góc độ mỹ học, Thơ mới mang trong lòng nó nguồn lực mạnh mẽ, làm cơ sở cho sự vận động và hiện diện: Thích ứng phương Tây và giải cấu trúc truyền thống. Đây là những nguồn lực chính, nhưng không phải lúc nào cũng được tập trung đầy đủ, thống nhất khiến cho những tác phẩm Thơ mới, sau giai đoạn cao trào đấu tranh với thơ cũ, dần “trưởng thành” hơn, và có thể phân hóa thành những khuynh hướng khác nhau như Hoài Thanh đã mô tả (khuynh hướng ảnh hưởng thơ Pháp như Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Đinh Hùng; khuynh hướng quay lại phục hoạt các giá trị tinh hoa thơ Đường như Trần Huyền Trân, Quách Tấn; khuynh hướng thuần Việt như Nguyễn Bính, Anh Thơ, Bàng Bá Lân, Nguyễn Nhược Pháp). Sau cùng, khi Thơ mới đã ở đỉnh cao của nó, những bài thơ mới hay lại là những bài thơ kết hợp nhuần nhuyễn Đông-Tây trong cảm thức trữ tình của cái tôi cá nhân người Việt.