1. NHẬN BIẾT (5 câu)
Câu 1: Hãy trình bày những hiểu biết của em về văn bản Chữ người tử tù (tác giả, thể loại, nội dung,…)
Câu 2: Hãy trình bày những thông tin cơ bản về tác giả Nguyễn Tuân.
Câu 4: Hãy nêu giá trị văn hoá của văn bản.
Câu 5: Có thể chia văn bản truyện Chữ người tử tù làm mấy phần? Tóm tắt nội dung mỗi phần. Nêu quan hệ giữa các phần.
Bài Làm:
Câu 1:
- Tác giả: Nguyễn Tuân
- Thể loại: Truyện ngắn
- Truyện ngắn ngày lúc đầu có tên là Dòng chữ cuối cùng, in năm 1939 trên tạp chí Tao đàn, sau đso được tuyển in trong tập truyện Vang bóng một thời và đổi tên thành Chữ người tử tù.
- Trong truyện, Nguyễn Tuân đã khắc hoạ thành công hình tượng Huấn Cao – một con người tài hoa, có cái tâm trong sáng và khí phách hiên ngang, bất khuất. Qua đó, nhà văn thể hiện quan niệm về cái đẹp, khẳng định sự bất tử của cái đẹp và bộc lộ thầm kín tấm lòng yêu nước.
- Tác phẩm thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong việc tạo dựng tình huống truyện độc đáo; trong nghệ thuật dựng cảnh, khắc hoạ tính cách nhân vật, tạo không khí cổ kính, trang trọng; trong việc sử dụng thủ pháp đối lập và ngôn ngữ giàu tính tạo hình.
Câu 2:
- Nguyễn Tuân (1910 – 1987) sinh ra trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn. Quê ông ở làng Mọc, nay thuộc phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Từ nhỏ, ông theo gia đình sống ở nhiều tỉnh miền Trung. Nguyễn Tuân học đến cuối bậc Thành chung (tương đương với cấp Trung học cơ sở hiện nay) ở Nam Định, sau đó về Hà Nội viết văn và làm báo. Cách mạng tháng Tám thành công, Nguyễn Tuân đến với cách mạng, tự nguyện dùng ngòi bút phục vụ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. Từ 1948 đến 1958, ông là Tổng thư kí Hội Văn nghệ Việt Nam.
- Nguyễn Tuân là nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có một vị trí quan trọng và đóng góp không nhỏ đối với văn học Việt Nam hiện đại: thúc đẩy thể tuỳ bút, bút kí văn học đạt tới trình độ nghệ thuật cao; làm phong phú thêm ngôn ngữ văn học dân tộc; đem đến cho nền văn xuôi hiện đại một phong cách tài hoa và độc đáo. Năm 1996, Nguyễn Tuân được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Câu 3:
- Trong quá trình trần thuật, điểm nhìn có thể được chuyển từ người kể chuyện sang nhân vật, từ nhân vật này sang nhân vật khác, giúp đi sâu vào nội tâm nhân vật, mở rộng khả năng bao quát, nhận xét, đánh giá của người trần thuật. Song, xét đến cùng, mọi cách nhìn, xuất phát từ mọi điểm nhìn đều trực tiếp hoặc gián tiếp thể hiện quan niệm, tư tưởng, thái độ của nhà văn. Điều đó giúp cho nhà văn có khả năng nhập vào các vai, chuyển từ vai này sang vai khác một cách tự nhiên; đồng thời, tạo cho tác phẩm nhiều giọng điệu đan xen lẫn nhau, phong phú và biến hoá, làm nên sức hấp dẫn đối với người đọc.
Câu 4:
- Đối với truyện Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân thông qua con đường, sự việc mà ngợi ca những giá trị văn hoá về cái đẹp (tâm hồn, nhân cách, thiên lương,…), về cái tài và lối sống trong sạch, uy vũ không thể khuất phục,…
Câu 5:
- Căn cứ vào diễn biến của mạch truyện có thể chia tác phẩm làm ba phần với nội dung như sau:
+ Quản ngục được tin sẽ tiếp nhận tử tù Huấn Cao. Tính cách quản ngục.
+ Huấn Cao nhập ngục. Sự biệt đãi của quản ngục đối với tử tù. Thái độ hiên ngang bất khuất của Huấn Cao.
+ Huấn Cao chấp nhận cho chữ viên quản ngục – "một cảnh tượng xưa nay chưa từng có" trong nhà tù.
- Quan hệ giữa các phần: Qua ba phần, tính cách Huấn Cao và viên quản ngục hiện dần lên ngày càng rõ nét. Từ phần một đến phần hai: Huấn Cao ngày càng thể hiện tinh thần hiên ngang, bất khuất; quản ngục thì ngày càng thể hiện thiên lương trong sạch, thực sự mến trọng tài hoa, khí phách của Huấn Cao. Phần ba: Huấn Cao và quản ngục trở thành tri âm tri kỉ. Huấn Cao không những chỉ hiên ngang, bất khuất trước cường quyền phi nghĩa mà cũng "mềm lòng" trước những người biết liên tài, trọng nghĩa. Còn quản ngục thì càng bộc lộ rõ niềm ngưỡng mộ tài hoa, khí phách của Huấn Cao.