Các dòng thơ trong bài chủ yếu được viết theo thể thơ nào?

Tiếng gà trưa

(XUÂN QUỲNH)

1. Các dòng thơ trong bài chủ yếu được viết theo thể thơ nào?

  • A. Ba chữ
  • B. Bốn chữ
  • C. Năm chữ
  • D. Tự do

2. Bài thơ thể hiện cảm xúc chủ đạo nào của nhân vật trữ tình?

  • A. Nhớ về những năm tháng tuổi thơ với nhiều kỉ niệm đẹp
  • B. Thương bà đã già nhưng vẫn còn cơ cực, đắng cay
  • C. Yêu bà, yêu Tổ quốc và xóm làng thân thuộc
  • D. Nhớ bà và biết ơn những điều bà đã làm cho mình

3. (Câu hỏi 2, SGK) Dòng thơ “Tiếng gà trưa” được lặp lại mấy lần trong bài thơ? “Tiếng gà trưa” đã khơi gợi ở người cháu những hình ảnh và kỉ niệm gì của tuổi thơ? Em ấn tượng với hình ảnh hoặc kỉ niệm nào nhất? Vì sao?

4. (Câu hỏi 3, SGK) Người bà hiện lên qua những hình ảnh, chi tiết nào? Qua đó, em có cảm nhận như thế nào về người bà và những tình cảm người cháu dành cho bà?

5. Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ.

a) So với một khổ thơ truyền thống, khổ thơ này có gì khác biệt về số dòng thơ.

b) Cấu trúc dòng thơ nào được lặp lại trong khổ thơ? Tác dụng của việc lặp lại đó là gì?

c) Qua khổ thơ trên, người cháu đã bộc lộ tình cảm gì? Em có nhận xét gì tình cảm đó?

6. Người thân nào trong gia đình là người em thường nghĩ đến mỗi khi gặp khó khăn? Nêu những tình cảm của em dành cho người đó. Viết câu trả lời của em trong khoảng 5 dòng.

Bài Làm:

1. C.

2. D.

3.

– Dòng thơ “Tiếng gà trưa” được lặp lại 3 lần trong bài thơ. _ “Tiếng gà trưa” đã khơi gợi lại ở người cháu những hình ảnh và kỉ niệm của tuổi thơ:

+ Hình ảnh những con gà mái mơ, mái vàng và ổ trứng hồng.

+ Hình ảnh người bà với lòng yêu thương, chắt chiu dành dụm, chăm lo cho cháu.

+ Niềm vui và mong ước của tuổi thơ: có được bộ quần áo mới từ tiền bán gà của bà.

_ HS tự xác định hình ảnh hoặc kỉ niệm em có ấn tượng và giải thích lí do.

4.

– Người bà hiện lên qua những hình ảnh, chi tiết: Tay bà khum soi trứng / Dành từng quả chắt chiu / Cho con gà mái ấp; Khi gió mùa đông tới / Bà lo đàn gà toi / Mong trời đừng sương muối / Để cuối năm bán gà / Cháu được quần áo mới.

- Qua đó, hình ảnh người bà hiện lên với những phẩm chất tốt đẹp:

+ Tần tảo, chắt chiu trong cảnh nghèo.

+ Chăm lo và dành trọn vẹn tình yêu thương cho cháu.

- Tình cảm người cháu dành cho bà: nhớ bà, yêu thương, kính trọng và biết ơn bà.

5.

a) So với một khổ thơ truyền thống (có 4 dòng), khổ thơ này có số dòng thơ nhiều hơn (6 dòng).

b) Cấu trúc dòng thơ “Vì...” được lặp lại ba lần. Ngoài ra, ở dòng 4, tác giả cũng viết “vì bà”. Cấu trúc dòng thơ này giải thích nguyên nhân mà người cháu cầm súng lên đường chiến đấu. Người cháu chiến đấu vì lòng yêu nước, vì mong muốn góp phần giải phóng đất nước, mang lại cuộc sống bình yên cho xóm làng và cho bà. Đặc biệt là để cho tiếng gà “cục tác” được vang lên trong cuộc sống thanh bình, mang lại cho những đứa trẻ như cháu niềm hạnh phúc từ “ổ trứng hồng tuổi thơ” mà người bà chắt chiu mới có được.

c) Qua khổ thơ, người cháu thể hiện tình yêu và lòng biết ơn đối với bà; đồng thời, cũng thể hiện lòng yêu nước, yêu cuộc sống hoà bình. Đó là những tình cảm trong sáng, giản dị nhưng cao đẹp, thiêng liêng.

6.

"Sinh con ra trong bao nhiêu khó nhọc. Mẹ ru yêu thương con tha thiết".

Khi nghe ca khúc này, tôi chợt nhớ đến hình dáng đấng sinh thành, người đã sinh ra tôi, đã không ngại khổ nuôi tôi khôn lớn. Và đó chính là mẹ, người luôn đứng vị trí quan trọng nhất trong tâm trí tôi.

Thật vậy, trong gia đình, tôi thương nhất là mẹ vì mẹ đã luôn dành riêng cho tổ ấm này một tình thương bao la, không sao tả xiết. Thân hình nhỏ bé chăm chỉ làm việc cùng đôi bờ vai gầy gầy đã gánh bao nhiêu cực khổ khiến tôi thương mẹ lắm. Tôi yêu nhất đôi bàn tay hằng ngày khám bệnh cho bệnh nhân, tối về lại phải chăm sóc gia đình, nấu những bữa cơm nóng hổi rồi về đêm khi ánh trăng tròn lên cao, đôi bàn tay ấy chưa được yên giấc, tiếp tục vỗ vỗ quạt quạt ru chị em tôi chìm vào giấc ngủ và từ khuôn miệng xinh xắn của mẹ cất lên lời hát ru ngọt ngào mà tha thiết, đậm đà tình thương bao la của người mẹ dành cho những đứa con.

Mặc dù vất vả đến thế nhưng mẹ tôi chẳng than lấy một lời, mẹ quả thật là người cứng rắn, biết cam chịu một cách đáng khâm phục. Mẹ luôn cẩn thận trong mọi việc, hoàn thành tốt và biết chịu trách nhiệm từ những việc mình làm để làm gương tốt cho con cái. Tuy nhiên trong việc dạy dỗ con, mẹ là người rất nghiêm túc. Mẹ luôn chỉ bảo cho chị em tôi những cái hay cái tốt, từ những việc nhỏ nhặt như công việc nhà đến việc lớn như cách ăn nói sao cho đúng mực, thái độ và cách cư xử với mọi người sao cho phù hợp. Mẹ quan tâm đến mọi việc tôi làm, nếu có việc gì không vừa lòng mẹ liền trách và phân tích rõ cho tôi hiểu vì sao tôi không nên làm như vậy, tuy vậy tôi cũng không giận mẹ mà ngược lại, tôi thấy kính trọng mẹ nhiều hơn. Trong gia đình là thế nhưng ngoài xã hội, mẹ là người hiền lành, dễ hòa đồng, biết cách ứng xử trong mọi tình huống và điều đặc biệt ở mẹ khiến nhiều người quý mến là mẹ rất biết cách ăn nói cho vừa lòng mọi người. Và tôi thấy mình thật may mắn khi được làm con của mẹ.

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Giải SBT ngữ văn 7 cánh diều bài 2: Thơ bốn chữ, thơ năm chữ

 
1. Bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai) gieo vần nào?
A. Vần chân
B. Vần liền
C. Vần cách
D. Vần hỗn hợp
2. Bài thơ thể hiện cảm xúc chủ đạo nào của nhân vật trữ tình?
A. Thương mẹ và xót xa vì mẹ đã già nua
B. Nhớ mẹ vì không thể về thăm mẹ
C. Xót xa cho mẹ vì mẹ quá vất vả
D. Tự hào về mẹ vì mẹ có nhiều phẩm chất tốt đẹp
3. (Câu hỏi 3, SGK) Chỉ ra những từ ngữ được tác giả dùng để nói về “mẹ” và “cau” trong bài thơ. Để thể hiện hình tượng “mẹ” và “cau”, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Hãy chỉ ra tác dụng của các biện pháp tu từ đó.
4. Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Cau ngày càng cao
Mẹ ngày một thấp
Cau gần với giời
Mẹ thì gần đất!
a) Các từ “cao”, “thấp” có mối quan hệ với nhau như thế nào về nghĩa? Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào qua hai từ này? Tác dụng của biện pháp đó là gì?
b) Em hiểu nội dung dòng thơ “Mẹ thì gần đất!” như thế nào? Xét theo mục đích nói, dòng thơ này thuộc kiểu câu gì? Tác dụng của việc sử dụng kiểu câu đó là gì?
5. (Câu hỏi 4, SGK) Chỉ ra và phân tích các từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm của người con dành cho mẹ ở hai khổ thơ cuối bài.
6. (Câu hỏi 5, SGK) Trong số những hình ảnh được tác giả dùng để khắc hoạ só người mẹ, em có ấn tượng sâu sắc nhất với hình ảnh nào? Tại sao?
7. Sau khi đọc bài thơ, có người cho rằng: Cần phải biết quý trọng những ngày chúng ta còn được ở bên mẹ. Theo em, điều đó có đúng không? Vì sao?

Xem lời giải

Ông đồ

(VŨ ĐÌNH LIÊN)

1. Cách ngắt nhịp nào sau đây đúng với các dòng thơ trong bài Ông đồ?

  • A. 2/3 hoặc 1/2/2
  • C. 2/2/1 hoặc 3/2
  • B. 2/3 hoặc 3/2
  • D. 3/2 hoặc 1/2/22.

2. Bài thơ thể hiện cảm xúc chủ đạo nào của nhân vật trữ tình?

  • A. Cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và tiếc nhớ cảnh cũ người xưa
  • B. Xót xa cho sự tàn đẩy họ vào tình cảnh đó ta của một lớp người và phê phán xã hội đương thời đã
  • C. Cảm phục trước tài viết chữ đẹp của ông đồ và ngậm ngùi trước thay của lòng người sự đôi
  • D. Buồn bã trước sự thay đổi trong cuộc sống của ông đồ và lo lắng cho tương lai của những người như ông

3. (Câu hỏi 3, SGK) Chỉ ra và phân tích sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1, 2 so với các khổ thơ 3, 4. Sự khác nhau ấy nói lên điều gì?

4. (Câu hỏi 4, SGK) Trong bài thơ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của những biện pháp đó.

5. (Câu hỏi 5, SGK) Theo em, những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?

– Giấy đỏ buồn không thẳm;

Mực đọng trong nghiên sầu...

- Lá vàng rơi trên giấy;

Ngoài giời mưa bụi bay.

6. Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Năm nay đào lại nở,

Không thấy ông đồ xưa.

Những người muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ?

a) Cụm từ “đào lại nở” diễn tả điều gì?

b) Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào qua hai dòng thơ “Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bây giờ?”? Tác dụng của biện pháp đó là gì?

7. Giả sử, khi Tết đến, xuân về, em được đi “xin chữ”, em sẽ xin chữ gì? Vì sao em lại xin chữ đó?

Xem lời giải

1. (Bài tập 1, SGK) Trong hai khổ thơ đầu của bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai), các dòng thơ được bố trí thành từng cặp có sự tương phản (trái ngược) về nghĩa. Hãy chỉ ra điều đó và cho biết cách bố trí như vậy có tác dụng gì.

2. (Bài tập 2, SGK) Nêu tác dụng miêu tả, biểu cảm của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong khổ thơ dưới đây:

Một miếng cau khôn

Khô gầy như mẹ

Con nâng trên tay

Không cầm được lệch thời

(Đỗ Trung Lai)

3. Qua các cụm từ là vị ngữ được dùng để miêu tả người mẹ trong bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai), hãy hình dung về hình ảnh người mẹ được tác giả thể hiện trong bài thơ.

4. Xác định biện pháp tu từ điệp ngữ được sử dụng trong bài thơ Tiếng gà trưa (Xuân Quỳnh). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó đối với việc thể hiện nội dung mà tác giả muốn biểu đạt.

5. Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ dưới đây. Chỉ ra tác dụng của các biện pháp tu từ đó đối với việc miêu tả sự vật, sự việc và biểu cảm.

Trên đường hành quân xa

Dừng chân bên xóm nhỏ

Tiếng gà ai nhảy ổ:

“Cục... cục tác cục ta

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ

(Xuân Quỳnh)

Xem lời giải

1. Em hãy làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ về chủ đề tình cảm gia đình.

2. Cho bài thơ sau:

“LỜI RU CỦA MẸ

Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn

Trong giấc ngủ êm đềm Lời ru thành giấc mộng

Khi con vừa tỉnh giấc

Thì lời ru đi chơi Lời ru xuống ruộng khoai

Ra bờ ao rau muống

Và khi con đến lớp

Lời ru ở cổng trường

Lời ru thành ngọn Đón bước bàn chân con

Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh Lời ru thành mênh mông”.

Khi con ra biển rộng

(Xuân Quỳnh, dẫn theo thivien.net)

Hãy viết một đoạn văn ghi lại cảm xúc của em sau khi đọc bài thơ trên.

Xem lời giải

Xem thêm các bài Giải SBT ngữ văn 7 tập 1 cánh diều, hay khác:

Xem thêm các bài Giải SBT ngữ văn 7 tập 1 cánh diều được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 7 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 7 | Để học tốt Lớp 7 | Giải bài tập Lớp 7

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 7, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 7 giúp bạn học tốt hơn.