Một sợi dây đàn hồi có một đầu cố định. Làm cho dầu tự do của dây dao động thì có những lúc ta thấy trên dây xuất hiện những điểm đứng yên. Những điểm đứng yên này có giống với....

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Một sợi dây đàn hồi có một đầu cố định. Làm cho dầu tự do của dây dao động thì có những lúc ta thấy trên dây xuất hiện những điểm đứng yên. Những điểm đứng yên này có giống với những điểm đứng yên trong hiện tượng giao thoa của sóng nước không? Vì sao dao động tại những điểm đó lại triệt tiêu nếu chỉ nhận sóng từ đầu dao động truyền đến?

Bài Làm:

Có, những điểm đứng yên trên sợi dây đàn hồi và những điểm đứng yên trong hiện tượng giao thoa của sóng nước đều là do sự giao thoa của các sóng trùng hợp tạo thành.

Nguyên nhân là bởi vì tại những điểm đứng yên đó, các sóng đến cùng một thời điểm và trong cùng một pha, do đó chúng có thể giao thoa hoàn toàn để tạo ra một sóng trùng hợp với biên độ bằng không. Nếu chỉ nhận sóng từ đầu dao động truyền đến, điều này có nghĩa là không có sóng khác giao thoa ở các điểm đứng yên đó để phá hủy sóng trùng hợp và khi đó, sóng trùng hợp tạo ra một vùng yên tĩnh.

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Giải Vật lí 11 cánh diều bài 4 Sóng dừng

I. HIỆN TƯỢNG SÓNG DỪNG TRÊN DÂY

Luyện tập 1: Hãy chỉ ra các nút sóng và các bụng sóng trên các Hình 4.1 và 4.2.

 Hãy chỉ ra các nút sóng và các bụng sóng trên các Hình 4.1 và 4.2.

 Hãy chỉ ra các nút sóng và các bụng sóng trên các Hình 4.1 và 4.2.

Xem lời giải

Câu hỏi 1: Tiến hành thí nghiệm tạo sóng dừng trên dây và lập bảng ghi kết quả vào vở như mẫu Bảng 4.1.Nhận xét về mối liên hệ giữa tần số sóng trên dây và số bụng sóng quan sát được.

Chiều dài dây AB=...m

Số bụng sóng

2

3

4

F( Hz)

?

?

?

Xem lời giải

II GIẢI THÍCH SỰ TẠO TÀNH SÓNG DỪNG

Câu hỏi 2: Hãy chỉ ra vị trí các nút sóng trên Hình 4.4. Xác định khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp.

 Hãy chỉ ra vị trí các nút sóng trên Hình 4.4. Xác định khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp.

Xem lời giải

Câu hỏi 3: Hãy chỉ ra vị trí các bụng sóng trên Hình 4.4. So sánh biên độ của sóng tổng hợp tại bụng sóng với biên độ của sóng tới.

Xem lời giải

Câu hỏi 4: Có thể nói sóng dừng trên dây là hiện tượng giao thoa sóng được không? Nếu có thì đây là giao thoa của những sóng nào?

Xem lời giải

Luyện tập 2: Kiểm tra lại công thức (4.4) với kết quả của Bảng 4.1 thu được trong thí nghiệm quan sát sóng dừng trên dây đã thực hiện.

Xem lời giải

III. ĐO TỐC ĐỘ TRUYỀN ÂM

Câu hỏi 5: Từ công thức tính tốc độ sóng, hãy chỉ ra các đại lượng cần xác định khi muốn đo tốc độ truyền âm trong không khí.

Xem lời giải

Câu hỏi 6: Đề xuất phương án ứng dụng hiện tượng sóng dùng để đo tốc độ truyền âm trong không khí:

  • Vì sao một đầu của ống cộng hưởng cần dịch chuyển được? Tìm phương án giúp thay đổi độ dài của cột khí trong ống.
  • Vì sao cần xác định các vị trí mà âm thanh thu được có cường độ nhỏ nhất hoặc lớn nhất?
  • Nêu cách tính bước sóng của sóng âm qua các giá trị độ dài cột khí trong ống của những lần xác định được vị trí nút sóng

Xem lời giải

Câu hỏi 7: Tiến hành thí nghiệm và lập bảng ghi kết quả như mẫu Bảng 4.2. Tính sai số của phép đo.

Xem lời giải

Vận dụng: Vì sao ở thí nghiệm tạo sóng dừng trong ống cộng hưởng nếu một đầu ống để hở thì khi có sóng dừng, ta có thể nghe được âm rất to tại đầu ống đó?

Xem lời giải

Xem thêm các bài Giải vật lí 11 cánh diều, hay khác:

Xem thêm các bài Giải vật lí 11 cánh diều được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 11 | Để học tốt Lớp 11 | Giải bài tập Lớp 11

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 11, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.