B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Tìm hiểu và tình hình nước Nga trước hai cuộc cách mạng
Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh, hãy:
- Cho biết những nét nổi bật của tình hình nước Nga trước năm 1917.
- Giải thích vì sao lực lượng lao động làm việc trên cánh đồng chỉ có phụ nữ.
- Làm rõ mâu thuẫn cơ bản cần phải giải quyết của nước Nga trước cách mạng. Theo em, mâu thuẫn nào là cơ bản nhất? Vì sao?
- Chứng minh tình hình nước Nga năm 1917 sẽ nổ ra các cuộc cách mạng xã hội là điều không thể tránh khỏi.
Bài Làm:
Những nét nổi bật của tình hình nước Nga trước năm 1917:
Về chính trị:
- Đầu thế kỉ XX Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng
- Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên hậu quả kinh tế xã hội nghiêm trọng.
Về kinh tế: lạc hậu, kiệt quệ vì chiến tranh, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn.
Về xã hội:
- Đời sống của nông dân, công nhân, các dân tộc trong đế quốc Nga vô cùng cực khổ.
- Phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.
Lực lượng lao động làm việc trên cánh đồng chỉ có phụ nữ, vì:
Phụ nữ là đối tượng không có sức phản kháng đối với bọn đế quốc, vì vậy họ không thể làm gì khác ngoài làm việc theo lời của bọn chúng. Đồng thời, phụ nữ thường làm việc hiệu quả hơn, nhanh hơn nên hầu hết lực lượng lao động trên cánh đồng là phụ nữ.
Những mâu thuẫn cơ bản cần phải giải quyết của nước Nga trước cách mạng là:
- Mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và tư sản.
- Mâu thuẫn giữa địa chủ, quý tộc, tư sản với nông dân, công nhân.
- Mâu thuẫn giữa tư sản với phong kiến. Tuy nhiên, mâu thuẫn này không gay gắt: vì giai cấp tư sản Nga không có thế mạnh, để chống lại phong trào công nhân họ thường tìm cách giảng hòa với triều đình Sa Hoàng.
Trong đó, mâu thuẫn cơ bản nhất là mâu thuẫn giữa địa chủ, quý tộc và tư sản với nông dân, công nhân vì công nhân, nông dân là đối tượng bị bóc lột nặng nề nhất bởi địa chủ, quý tộc và tư sản.
Tình hình nước Nga năm 1917 sẽ nổ ra các cuộc cách mạng xã hội là điều không thể tránh khỏi, vì:
- Sau khi cuộc cách mạng dân chủ tư sản 1905 - 1907 thất bại, nước Nga vẫn là một đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II. Năm 1914, Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước: kinh tế suy sụp; quân đội thiếu vũ khí và lương thực, liên tiếp thua trận, mất đất... Mọi nỗi khổ (đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, công nhân Nga và hơn 100 dán tộc trong đế quốc Nga. Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng khắp nơi. Chính phủ Nga hoàng ngày càng trở nên bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.
- Không thể chờ đợi và im lặng hơn được nữa... Không có lối thoát nào khác ngoài cuộc đấu tranh của nhân dân. Phải lật đổ chính phủ Nga hoàng để tổ chức nước Cộng hòa dân chủ Nga, thực hiện ngày làm 8 giờ và trao lại toàn bộ ruộng đất cho nông dân. (Trích truyền đơn kêu gọi đấu tranh của Ban chấp hành Đảng bộ Pê-tơ-rô-grát ngày 14-2-1917). Đó là lí do tại sao các cuộc cách mạng xã hội là điều không thể tránh khỏi.