1. NHẬN BIẾT (4 câu)
Câu 1: Hãy trình bày những hiểu biết của em về văn bản “Đường về quê mẹ” (tác giả, thể loại, nội dung,…)
Câu 2: Trình bày những thông tin cơ bản về tác giả Đoàn Văn Cừ.
Câu 3: Bài thơ là lời của ai? Nêu ấn tượng chung của em về tác phẩm.
Câu 4: Hãy chỉ ra bố cục của bài thơ và đặt tên cho từng phần.
Bài Làm:
Câu 1:
- Tác giả: Đoàn Văn Cừ
- Thể loại: thơ bảy chữ
- Nội dung: Tác giả nhớ lại con đường về quê mẹ thuở nào với bức tranh thiên nhiên thôn quê đầy màu sắc và sức sống, nổi bật trên đó là hình ảnh người mẹ với vẻ đẹp khiến người con còn ấn tượng mãi.
Câu 2:
Tham khảo:
- Đoàn Văn Cừ sinh ngày 25 tháng 11 năm 1913 ở Thôn Đô Đò xã Nam Lợi, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định trong một gia đình nông dân. Trước Cách mạng tháng Tám, Đoàn Văn Cừ dạy học, ông đã tham gia phong trào công nhân Nhà máy sợi Nam Định năm 1936. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Hội đồng Nhân dân tỉnh Nam Định (1946). Năm 1948 ông tham gia Việt Minh trong Kháng chiến chống Pháp làm công tác văn nghệ, phiên dịch, công tác địch vận Liên khu III. Từ 1959, ông là cán bộ biên tập Nhà xuất bản Phổ Thông (Bộ Văn hóa). Năm 1974 công tác tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Nam Ninh, tỉnh Hà Nam Ninh (hiện nay huyện Nam Trực thuộc tỉnh Nam Định). Từ 1971, ông là Ủy viên Ban chấp hành Hội Văn nghệ Hà Nam Ninh (gồm ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình), hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Ông gần như sống ẩn dật ở quê trong những năm cuối đời và mất tại đây ngày 27 tháng 6 năm 2004. Ông còn có các bút danh khác là Kẻ Sỹ, Cư sỹ Nam Hà, Cư Sỹ Sông Ngọc và ngoài thơ cũng sáng tác văn xuôi.
- Đoàn Văn Cừ được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001. Con trai ông, họa sĩ Đoàn Văn Nguyên cũng được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2006.
- Đoàn Văn Cừ xuất hiện trong Phong trào Thơ mới và viết về thôn quê với bút pháp rất riêng: tả chân. Hoài Thanh và Hoài Chân đã nhận xét: "Những bức tranh trong thơ Đoàn Văn Cừ không phải chỉ đơn sơ vài nét như những bức tranh xưa của Á Đông. Bức tranh nào cũng đầy dẫy sự sống và rộn rịp những hình sắc tươi vui. Mỗi bức tranh là một thế giới linh hoạt". Những cảnh quê như Đám hội, Đám cưới mùa xuân,... và đặc biệt là phiên Chợ Tết nông thôn của ông vẫn sẽ còn mãi với thời gian.
Câu 3:
- Bài thơ là lời của người con.
- Đối với câu hỏi thứ hai, hãy trả lời theo cảm nhận của em. Ví dụ: Bài thơ đã diễn tả được hành trình về quê của hai mẹ con, trong đó hình ảnh thiên nhiên và hình ảnh người mẹ được làm nổi bật, tô đậm những nét đẹp đặc trưng, đúng với phong cách làm thơ của bao thi sĩ.
Câu 4:
Bố cục của bài thơ:
- Khổ 1: Gợi lại chuyện u “tôi” ngày xưa thường dẫn chúng “tôi” về thăm quê ngoại vào mỗi dịp xuân. Đặt tên: Gợi nhớ kỷ niệm.
- Khổ 2 + 4: Hình ảnh thiên nhiên và con người trên đường về quê.
- Khổ 3 + 5: Hình ảnh người mẹ trên đường về quê.
- Khổ 6: Đã đến quê ngoại.