A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Tác giả:
- Lí Công Uẩn: (974 - 1028) tức Lí Thái Tổ.
- Quê quán: người châu Cổ Pháp, giải phóng Bắc Giang (nay là đảo Đình Sơn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập nhiều chiến công.
2. Thể loại: Chiếu
- Thể văn do vua dùng đề ban bố mệnh lệnh
- Chữ có thể viết bằng văn bản, văn bẩn hoặc văn xuôi.
- Được công bố và đón nhận một cách trang trọng
3. Tác phẩm
- Chiếu dời đô được viết vào năm Canh Tuất (1010), muốn dời đô từ Hoa Lư nhỏ hẹp đến Đại La rộng, thuận tiện cho việc mở mang và củng cố, bảo vệ đất nước.
- Tuy là một bài có ý nghĩa lệnh mệnh lệnh nhưng Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn có sức mạnh thuyết phục mạnh mẽ vì đúng ý nguyện của dân, hợp lí, hợp tình
- Tác giả đã sử dụng hệ thống tài liệu chặt chẽ, biểu tượng nhỏ gọn, giọng điệu mạnh mẽ, khoẻ mạnh để thuyết trình cho người dùng và ủng hộ bản thân mình.
- Văn bản Chiêu dời đô thành Nguyễn Đức Vân dịch.
Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 51 sgk ngữ văn 8 tập 2
Mở đầu chiếu dời đô, Lí Công Uẩn viện dẫn sử sách Trung Quốc nói về việc các vua đời xưa bên Trung Quốc cũng từng có những cuộc dời đô. Sự viện dẫn đó nhằm mục đích gì?
Xem lời giải
Câu 2: Trang 51 sgk ngữ văn 8 tập 2
Theo Lí Công Uẩn, kinh đô cũ ở vùng núi Hoa Lư (Ninh Bình) của hai triều Đinh, Lê là không còn thích hợp, vì sao? Xem lại chú thích (8) ở trên để hiểu lí do khiến hai triều Đinh, Lê vẫn phải dựa vào vùng núi Hoa Lư để đóng đô.)
Xem lời giải
Câu 3: Trang 51 sgk ngữ văn 8 tập 2
Theo tác giả, địa thế thành Đại La có những thuận lợi gì để có thể chọn làm nơi đóng đô? (Chú ý vị trí địa lí, hình thế sông núi, sự thuận tiện trong giao lưu, phát triển về mọi mặt.)
Xem lời giải
Câu 4: Trang 51 sgk ngữ văn 8 tập 2
Chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi có sự kết hợp giữa lí và tình.
(Gợi ý:
- Trình tự lí lẽ mà Lí Công Uẩn đưa ra để khẳng định việc cần thiết phải dời đô.
- Lời ban bố mệnh lệnh mà lại có những đoạn bày tỏ nỗi lòng, có những lời như đối thoại. Ngôn từ mang tính chất đối thoại, tâm tình ở hai câu cuối bài chiếu có tác dụng như thế nào?
Xem lời giải
Câu 5: Trang 51 sgk ngữ văn 8 tập 2
Vì sao nói việc Chiếu dời đô ra đời phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt?
Xem lời giải
Luyện tập
Bài tập: trang 52 sgk Ngữ Văn 8 tập hai
Chứng minh Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục
Xem lời giải
Câu 2: Viết đoạn văn giới thiệu về Lý Công Uẩn và Chiếu dời đô
Xem lời giải
Câu 3: Viết đoạn văn nêu cảm nhận về Chiếu dời đô
Xem lời giải
Câu 4: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Chiếu dời đô" (Thiên đô chiếu)
Xem lời giải
Câu 5: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong " Chiếu dời đô" (Thiên đô chiếu)