Soạn bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả

Hôm nay, ConKec sẽ tóm tắt kiến thức trọng tâm và hướng dẫn giải bài tập bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”. Thông qua bài học, hi vọng các bạn sẽ nắm rõ hơn về thể loại văn miêu tả và từ đó có được những bài văn miêu tả thực sự hay và hấp dẫn. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Quan sát, tưởng tượng, so sánh, và nhận xét trong văn miêu tả.

1. Đọc và tìm hiểu

2. Trả lời câu hỏi

a. Đặc điểm nổi bật của sự vật và phong cảnh được miêu tả:

  • Đoạn 1: Hình ảnh ốm yếu, tội nghiệp của Dế Choắt
  • Đoạn 2: Cảnh đẹp thơ mộng, mênh mông hùng vĩ của sông nước Cà Mau.
  • Đoạn 3: Hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân.

b. Những hình ảnh, từ ngữ thể hiện điểm nổi bật:

Đoạn 1: Người gầy gò, dài lêu nghêu , cánh ngắn củn, hở cả mạng sườn, càng bè bè, râu ria cụt, mặt mũi ngẩn ngẩn ngơ ngơ.

Đoạn 2 : Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện , trời xanh , nước xanh , sắc xanh cây lá , rì rào bất tận của rừng cây , tiếng sóng , " Dòng sông Năm Căn ... hai dãy trường thành vô tận"

Đoạn 3 : Cây gạo sừng sững ... ngọn nến trong xanh , chào mào , sáo sậu ... ồn mà vui.

c. Những câu văn có sự liên tưởng và so sánh trong mỗi đoạn.

  • Đoạn 1: Người gầy gò và dài lêu khêu như một gã nghiện thuốc phiện; cánh ngắn củn như người cởi trần mặc áo ghi lê

 =>Gợi lên hình ảnh một chú Dế choắt đi đứng xiêu vẹo, lờ đờ, ngật ngưỡng…trông rất thảm hại.

  • Đoạn 2: Nước đổ như thác; cá bôi như người bơi ếch; rừng đước như hai dãy trường thành vô tận

=>Tạo nên sự mênh mông, hùng vĩ của dòng sông và rừng đước.

  • Đoạn 3: Cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ, hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ánh lửa hồng, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh.

=> gợi hình ảnh cây gạo lung linh rực rỡ.

=>Tác dụng của sự so sánh trong văn miêu tả là tạo nên sự sinh động, giàu hình tượng mang đến sự thú vị.

3. Ghi nhớ

  • Muốn miêu tả được, trước hết người ta phải biết quan sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh…để làm nổi bật ên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật.

B. Bài tập & Lời giải

Câu 1: Trang 28,29 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Điền các từ ngữ: gương bầu dục, mảnh kính, cong cong, uốn, lấp ló, xám xịt, cổ kính, xanh um, xanh biếc. Hãy chon năm từ thích hợp để điền vào những chỗ trống trong ngoặc đơn ở đoạn văn sau:

"Nhà tôi cách Hồ Gươm không xa. Từ trên gác cao nhìn xuống, hồ như một  chiếc(1 ....................) lớn, sáng long lanh.

Cầu Thê Húc màu son,(2 ..............) như con tôm, dẫn vào đền Ngọc Sơn. Mái đền (3......... ) bên gốc đa già, rễ lá xum xuê. Xa một chút là Tháp Rùa, tường rêu (4........), xây trên gò đất giữa hồ, cỏ mọc (5 ..........)."

( Theo Ngô Quân Miện)

Xem lời giải

Câu 2: Trang 29 sgk, Ngữ văn 6 – tập 2

Trong  đoạn văn sau đây, nhà văn Tô Hoài tập trung miêu tả chú Dế Mèn có thân hình đẹp, cường tráng nhưng tính cách rất ương bướng, kiêu căng. Tìm những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc đã làm nổi bật điều đó:

" Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu."

                                                                                                                (Tô Hoài)

Xem lời giải

Câu 3: Trang 29 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Em hãy quan sát và ghi chép lại những đặc điểm ngôi nhà hoặc căn phòng em ở. Trong những đặc điểm đó, đặc điểm nào là nổi bật nhất?

Tuỳ vào đặc điểm của ngôi nhà hoặc căn phòng mình đang ở mà mỗi người lại có thể lựa chọn những đặc điểm riêng (của nơi mình ở) để mà miêu tả. Chú ý những điểm nổi bật cần lưu ý là: màu sơn, khung cửa sổ, góc học tập, cách bố trí nội thất trong phòng, ...

Xem lời giải

Câu 4: Trang 29 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Nêu lại quang cảnh một buổi sáng trên quê hương em thì em sẽ liên tưởng và so sánh các hình ảnh, sự vật sau đây với những gì?

Mặt trời

Bầu trời

Những hàng cây

Núi (đồi)

Những ngôi nhà

Xem lời giải

Câu 5: Trang 29 sgk Ngữ văn 6 - tập 2

Đề luyện tập

Từ bài sông nước Cà Mau của Đoàn Giỏi, hãy viết một đoạn văn tả lại cảnh một dòng sông, hay khu rừng mà em đã có dịp quan sát. (chú ý nêu lên  những đặc điểm nổi bật  của dòng sông hoặc khu rừng  mà em miêu tả)?

Xem lời giải

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 6 tập 2

Xem lời giải

Xem thêm các bài Soạn văn 6, hay khác:

Xem thêm các bài Soạn văn 6 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 6 giúp bạn học tốt hơn.

Soạn văn 6 tập 1

BÀI 1

BÀI 2

BÀI 3

BÀI 4

BÀI 5

BÀI 6

BÀI 7

BÀI 8

BÀI 9

BÀI 10

BÀI 11

BÀI 12

BÀI 13

BÀI 14

BÀI 15

BÀI 16

Soạn văn 6 tập 2

BÀI 18

BÀI 19

BÀI 20

BÀI 21

BÀI 22

BÀI 23

BÀI 24

BÀI 25

BÀI 26

BÀI 27

BÀI 28

BÀI 29

BÀI 30

BÀI 31

BÀI 32

VNEN NGỮ VĂN 6 TẬP 1

VNEN NGỮ VĂN 6 - TẬP 2

Tuyển tập văn mẫu lớp 6

Xem Thêm

Lớp 6 | Để học tốt Lớp 6 | Giải bài tập Lớp 6

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 6, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 6 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 6 - cánh diều

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Lớp 6 - chân trời sáng tạo

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Lớp 6 - kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Tài liệu & sách tham khảo theo chương trình giáo dục cũ