A. Hoạt động cơ bản
1. Liên hệ thực tế
a. Hỏi bạn:
- Bạn đã bao giờ pha nước chanh chưa?
- Khi pha nước chanh bạn dùng những vật liệu nào?
- Khi hòa lẫn những vật liệu đó với nhau, chúng có đặc điểm như thế nào?
Trả lời:
- Em đã từng pha nước chanh ở nhà.
- Khi pha nước chanh, em sử dụng những vật liệu: đường, chanh tươi, một xíu muối và nước.
- Khi hòa lẫn những vật liệu đó, nó sẽ tạo ra một thứ đồ uống vừa ngọt của đường, vừa chua chua của chanh và nước uống cảm thấy thanh dịu không bị gắt khi ta bỏ thêm vài hạt muối trắng.
2. Làm thí nghiệm, nhận xét và viết:
a. Lấy dụng cụ và các chất như hình sau ở góc học tập:
b. Tiến hành thí nghiệm 1(sgk)
Hoàn thành bảng 1
| Tên chất | Đặc điểm của chất trước thí nghiệm | Đặc điểm của chất sau thí nghiệm |
| 1. Muối | Thể rắn, hạt nhỏ màu trắng | Tan trong nước, không còn hình dạng |
| 2. Nước | Thể lỏng, trong suốt, không mùi không màu | Nước có màu hơi đục, có vị mặn |
c. Tiến hành thí nghiệm 2 (Sgk)
Hoàn thàng bảng 2:
| Tên chất | Đặc điểm của chất trước thí nghiệm | Đặc điểm của chất sau thí nghiệm |
| 1. Dầu ăn | Chất lỏng, hơi sệt, có màu vàng óng | Dầu nổi lên mặt nước, kết lại từng mảng, có màu vàng nhạt |
| 2. Nước | Chất lỏng, trong suốt, không mùi không màu | Một ít nước đóng theo váng dầu nổi phía trên mặt, có mùi dầu ăn. |
3. Đọc và trả lời (Sgk)
Ở 2 thí nghiệm trong mục 2, thí nghiệm nào đã tạo ra dung dịch? Vì sao?
Trả lời:
Ở 2 thí nghiệm ở mục 2, thí nghiệm thứ nhất đã tạo ra dung dịch.
Vì khi ta hòa tan nước và muối ta nhận được dung dịch nước muối, không còn phân biệt được đâu là muối, đâu là nước trong suốt như ban đầu.
4. Làm thí nghiệm tách các chất khỏi hỗn hợp
a. Nghiên cứu tình huống
Các bạn trong nhóm đọc tình huống: “Bạn Thư giúp bà phơi thóc ở sân. Bỗng một cơn gió to nối lên cuôn theo cát, sỏi bay tứ tung. Bạn Thư vội vàng thu dọn thóc vào nhà nhưng thóc bị lẫn rất nhiều cát và sỏi. Bạn Thư không biết làm thế nào để tách thóc ra khỏi cát và sỏi. Các em hãy giúp bạn nhé!”
b. Chia sẻ ý tưởng và đề xuất
Các bạn trong nhóm chia sẻ ý tưởng, đề xuất cách tách thóc ra khỏi cát, sỏi và dụng cụ cần dùng để tách (hoặc sử dụng một số dụng cụ đơn giản như hình gợi ý)
Trả lời:
Trong các dụng cụ trên, bạn Thư cần lấy sàng để sảy cho cát và sỏi rơi ra ngoài theo những lỗ nhỏ trên mặt sàng, phần còn lại sẽ là thóc.
5. Làm thí nghiệm tách các chất ra khỏi dung dịch
Cách 1: sgk
Cách 2: sgk
Dự đoán kết quả: Chất thu được sau khi tách các chất ra khỏi dung dịch sẽ như thế nào? Nước thu được là nước tinh khiết hay nước muối? Trên thìa sứ thu được chất gì?
Trả lời:
Chất thu được sau khi tách các chất ra khỏi dung dịch sẽ trở về trạng thái ban đầu. Nước thu được là nước tinh khiết. Trên thìa sứ thu được muối tinh.
6. Đọc và viết: sgk
Chọn một hỗn hợp được sử dụng trong đời sống hàng ngày, viết cách tạo thành hỗn hợp đó
Trả lời:
- Hỗn hợp sử dụng trong đời sống hàng ngày: Pha nước chanh muối giải nhiệt
- Cách làm: Lấy một cốc nước lọc trong suốt sau đó cho vào $\frac{2}{3}$ thìa ăn nước cốt chanh, bỏ thêm $\frac{1}{4}$ thìa ăn muối tinh trắng. Sau só lấy thìa khoắng đều cho đến khi muối tan hết ta được hỗn hợp nước chanh muối.
B. Hoạt động thực hành
Câu 1: Trang 10 sách VNEN khoa học 5 tập 2
Lấy một trong các hỗn hợp sau và dụng cụ phù hợp ở góc học tập để tách các chất ra khỏi hỗn hợp
cát + sỏi nước + cát nước + trấu
b. Thực hành tách các chất ra khỏi hỗn hợp bằng dụng cụ đã chuẩn bị.
c. Nhận xét kết quả tách các chất từ hỗn hợp và viết vào vở: tên hỗn hợp, các chất thu được sau khi tách.
Xem lời giải
Câu 2: Trang 11 sách VNEN khoa học 5 tập 2
Thực hành tách chất ra khỏi dung dịch:
a. Lấy một ít dung dịch nước đường đã đun tới sôi từ bình đựng "dung dịch nước đường" và dụng cụ phù hợp để tách được nước ra khỏi dung dịch đó.
b. Thực hành tách nước ra khỏi dung dịch bằng dụng cụ chưng cất.
c. Nhận xét về nước được tách ra từ dung dịch nước đường và viết vào vở.
Xem lời giải
Câu 3: Trang 11 sách VNEN khoa học 5 tập 2
Trong thực tế, bạn thường gặp những hỗn hợp, những dung dịch nào? Nêu ví dụ.
Ứng dụng tách các chất ra khỏi hỗn hợp trong đời sống thực tế có ích lợi gì ? Nêu ví dụ.