1. Phân biệt 3 câu kể (bằng cách nêu định nghĩa ví dụ về từng kiểu câu
| Ai làm gì? | Ai thế nào? | Ai là gì? | |
| Định nghĩa |
Câu kể "Ai làm gì?" là loại câu kể mà chủ ngữ luôn trả lời cho câu hỏi: Ai (cái gì, con gì); Vị ngữ luôn trả lời cho câu hỏi: làm gì? (vị ngữ là động từ - cụm động từ) |
Chủ ngữ trả lời câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)? Vị ngữ trả lời câu hỏi thế nào? (Vị ngữ là tính từ, động từ - cụm tính từ, cụm động từ) |
- Chủ ngữ trả lời câu hỏi: Ai (cái gì, con gì)? - VN trả lời câu hỏi là gì? (VN thường là danh từ - cụm danh từ) |
| Ví dụ |
Hằng / đi du lịch. Mẹ / đi làm |
Hạnh chăm chỉ và hiền lành. | Nam là học sinh giỏi của lớp |
2. Tìm 3 kiểu câu nói trên trong đoạn văn đã cho. Nói rõ tác dụng của từng kiểu câu kể.
Bấy giờ tôi còn là một chú bé lên mười. Mỗi lần đi cắt cỏ, bao giờ tôi cũng tìm bứt một nắm cây mía đất, khoan khoái nằm xuống cạnh sọt cỏ đã đầy và nhấm nháp từng cây một. Buổi chiều ở làng ven sông yên tĩnh một cách lạ lùng.
Trả lời:
Các kiểu câu trong đoạn văn trên là
1. Bấy giờ tôi còn là một chú bé lên mười. (Kiểu câu kể Ai là gì?)
=> Tác dụng: giới thiệu về nhân vật vào thời còn nhỏ tuổi.
2. Mỗi lần đi cắt cỏ, bao giờ tôi cũng tìm bứt một nắm cây mít đất, khoan khoái nằm xuống cạnh sọt cỏ đã đầy và nhấm nháp từng cây một.( Kiểu câu kể Ai làm gì?)
=> Tác dụng: cho ta biết hành động của nhân vật.
3. Buổi chiều ở làng ven sông yên tĩnh một cách lạ lùng.(kiểu câu kể Ai thế nào?)
=> Tác dụng: cho ta biết trạng thái của sự vật, đó là sự yên tĩnh của một làng ven sông.
3. Hãy viết một đoạn văn ngắn về bác sĩ Ly trong truyện "Khuất phục tên cướp biển" đã học. Trong đoạn văn sử dụng ba kiểu câu.
Bác sĩ Ly là một bác sĩ giỏi. Một lần, bác sĩ đến thăm bệnh cho ông chủ quán trọ. Tên chúa tàu tỏ ra hung hẵn, quát nạt bác sĩ nhưng vị bác sĩ vẫn ôn tồn giảng cho ông chủ quán trọ cách trị bệnh. Bác sĩ Ly nhân từ, đức độ và nghiêm nghị đã khiến tên chúa tàu phải cúi gằm mặt và ngồi xuống. Trong nhà trọ ai cũng đều khâm phục thái độ kiên quyết, dũng cảm của bác sĩ Ly. Bác sĩ thật can đảm.
Các kiểu câu trong đoạn văn trên:
- Bác sĩ Ly là một bác sĩ giỏi (Kiểu câu kể Ai là gì?)
- Một lần, bác sĩ đến thăm bệnh cho ông chủ quán trọ.( Kiểu câu kể Ai làm gì?)
- Bác sĩ Ly nhân từ, đức độ và nghiêm nghị đã khiến tên chúa tàu phải cúi gằm mặt và ngồi xuống (kiểu câu kể Ai thế nào?)