Xét theo chức năng, hệ thần kinh được phân thành: Hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng. Trong đó, hệ thần kinh sinh dưỡng lại gồm: phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm. Sau đây, ConKec tóm tắt kiến thức trọng tâm và hướng dẫn giải các câu hỏi trong bài 48.
A. Lý thuyết
I. Cung phản xạ sinh dưỡng
|
Cung PX sinh dưỡng |
Cung PX vận động |
|
Cq cảm giác |
Cq cảm giác |
|
Tk hướng tâm |
Tk hướng tâm |
|
TW: sừng bên tủy, trụ não |
TƯ:sừng trc, sừng sau của tủy |
|
Tk li tâm |
Tk li tâm: sợi trc hạch, sợi sau hạch Hạch TK |
|
Cq vận động:cơ vân |
Cq vận động:cơ trơn, cơ tim và các tuyến |
II. Cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng
- Cấu tạo gồm:
- Trung ương thần kinh: não và tủy sống
- Thần kinh ngoại biên: dây thần kinh và hạch thần kinh
- Hệ thần kinh sinh dưỡng chia thành 2 phân hệ:
- Phân hệ giao cảm
- Trung ương nằm ở chất xám thuộc sừng bên tủy sống (đốt sống ngực I đến đốt sống thắt lưng III)
- Các noron trước hạch đi tới chuỗi hạch giao cảm và tiếp cận noron sau hạch
- Phân hệ đối giao cảm
- Trung ương là nhân xám trong trụ não và đoạn cùng tủy sống
- Các noron trước hạch đi tới các hạch giao cảm để tiếp cận các noron sau hạch
- Các sợi trước hạch của 2 phân hệ có bao mielin
III. Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng
- Nhờ tác dụng đối lập của 2 phân hệ này mà hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa được hoạt động của các cơ quan nội tạng (cơ trơn, cơ tim và các tuyến)
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 154 - sgk Sinh học 8
Trình bày sự giống nhau và khác nhau về mặt cấu trúc và chức năng giữa hai phân hệ giao cảm và đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng
Xem lời giải
Câu 2: Trang 154 - sgk Sinh học 8
Hãy trình bày phản xạ điều hòa hoạt động của tim và hệ mạch trong các trường hợp sau:
- Lúc huyết áp tăng cao
- Lúc hoạt động lao động