Giải bài 36 sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân

Giai cấp công nhân ra đời và lớn mạnh cùng với sự hình thành và phát triển của chủ nghĩa tư bản. Do đối lập về quyền lợi, mâu thuẫn giữa tư bản với công nhân nảy sinh và dẫn đến những cuộc đấu tranh giai cấp đầu thời kỳ cận đại. Cùng với lúc đó, một hệ tư tưởng của giai cấp tư sản ra đời -chủ nghĩa xã hội không tưởng. Giai cấp công nhân ra đời và đời sống của họ ra sao? Nội dung những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng? Để nắm và hiểu những nội dung trên, chúng ta cùng tìm hiểu bài “sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân” lịch sử 10.

A. Kiến thức trọng tâm

1. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp. Những cuộc đấu tranh đầu tiên.

a. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp

  • Chủ nghĩa tư bản ra đời, phát triển dẫn đến sự hình thành hai giai cấp tư sản và vô sản.
  • Nguồn gốc công nhân: Các công nhân mất ruộng đất, các thợ thủ công bị phá sản phải vào làm thuê trong các nhà máy, xí nghiệp….trở thành giai cấp vô sản công nghiệp.

b. Các phong trào đấu tranh đầu tiên của giai cấp vô sản

  • Thời gian: Cuối thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XIX, trước hết ở Anh rồi lan sang các nước khác.
  • Hình thức đấu tranh:
    • Họ đập phá máy móc, đốt công xưởng => Đó là hình thức đấu tranh tự phát vì họ nhầm tưởng máy móc chính là kẻ thù của mình.
    • Bãi công => đấu tranh có tổ chức, mục tiêu rõ ràng.
  • Tác dụng:
    • Phá hoại cơ sở vật chất của tư sản.
    • Công nhân tích luỹ thêm được nhiều kinh nghiệm đấu tranh
    • Trưởng thành về ý thức
    • Thành lập được các công đoàn.

2. Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở nửa đầu thế kỉ XIX.

 

Công nhân Pháp

Công nhân Anh

Công nhân Đức

Nguyên nhân

Bị bóc lột nặng nề và đời sống quá khó khăn

Bị áp bức bóc lột

Đời sống rất cơ cực

Diễn biến

Năm 1831: Công nhân dệt Li – ông khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm.

Năm 1834: Công nhân các nhà máy tơ ở Li –ông lại khởi nghĩa đòi thiết lập nền cộng hòa.

1836 – 1848 diễn ra phong trào Hiến chương: Công nhân mít tinh, đưa kiến nghị lên nghị viện, đòi phổ thông đầu phiếu, đòi tăng lương, giảm giờ làm.

Năm 1844: công nhân dệt Sơ lê din khởi nghĩa, phá hủy nhà xưởng.

Kết quả, ý nghĩa

Phng trào đều bị dập tắt.

Thể hiện tinh thần đấu tranh đến cùng của giai cấp công nhân.

Phong trào bị đàn áp, thất bại.

Là phong trào có mục tiêu chính trị rõ ràng, được quần chúng ủng hộ rộng rãi.

Khởi nghĩa thất bại.

Có tác dụng mở đầu phong trào đấu tranh của công nhân Đức.

  • Nguyên nhân thất bại:
    • Thiếu sự lãnh đạo đúng đắn.
    • Chưa có đường lối chính trị rõ ràng ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội không tưởng.
  • Ý nghĩa:
    • Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân.
    • Đặt nền móng cho sự ra đời của lý luận khoa học sau này.

3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng

  • Hoàn cảnh ra đời:
    • Đầu thế kỉ XIX chủ nghĩa tư bản bộc lộ những mặt hạn chế:
    • Sự bóc lột tàn nhẫn của tư sản đối với công nhân
    • Tình cảnh công nhân rất khổ cực
    • Các tệ nạn xã hội ngày càng phổ biến

=>Một số nhà tư tưởng tiến bộ đã đề ta một học thuyết mới: Chủ nghĩa xã hội không tưởng.

  • Nội dung:
    • Tố cáo, lên án mặt trái của xã hôị tư bản
    • Muốn xây dựng một chế độ xã hội mới tốt đẹp hơn: không có tư hữu, không có bóc lột.
  • Nhận xét:
    • Tích cực:
      • Phê phán sâu sắc xã hội tư bản
      • Bảo vệ quyền lợi giai cấp công nhân
      • Dự đoán về xã hội tương lai
    • Hạn chế:
      • Không thấy được quy luật phát triển của chủ nghĩa tư bản
      • Không thấy được sứ mệnh của giai cấp vô sản
      • Không vạch ra con đường giải phóng cho nhân dân lao động
  • Ý nghĩa: Là tư tưởng tiến bộ, cổ vũ người lao động đấu tranh, là tiền đề ra đời của học thuyết Mác sau này.

B. Bài tập & Lời giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1: Trang 184 – sgk lịch sử 10

Công nhân làm việc và sinh hoạt trong hoàn cảnh như thế nào?

Xem lời giải

Câu 2: Trang 184 – sgk lịch sử 10

Những hình thức đấu tranh đầu tiên của công nhân. Ý nghĩa của nó?

Xem lời giải

Câu 3: Trang 185 – sgk lịch sử 10

Những cuộc đấu tranh của công nhân Anh, Pháp, Đức hồi đầu thế kỉ XIX phản ánh điều gì?

Xem lời giải

Câu 4: Trang 187 – sgk lịch sử 10

Hãy cho biết nội dung tư tưởng của chủ nghĩa xã hội không tưởng?

Xem lời giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1: Trang 187 – sgk lịch sử 10

Giai cấp vô sản công nghiệp ra đời khi nào?

Xem lời giải

Câu 2: Trang 187 – sgk lịch sử 10

Qua những cuộc khởi nghĩa của công nhân ở Anh, Pháp, Đức nửa đầu thế kỉ XIX, hãy nêu những ưu điểm và hạn chế của phong trào công nhân thời đó?

Xem lời giải

Câu 3: Trang 187 – sgk lịch sử 10

Hãy cho biết những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng?

Xem lời giải

Xem thêm các bài Lịch sử 10, hay khác:

Để học tốt Lịch sử 10, loạt bài giải bài tập Lịch sử 10 đầy đủ kiến thức, lý thuyết và bài tập được biên soạn bám sát theo nội dung sách giáo khoa Lớp 10.

PHẦN MỘT: LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY, CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI

PHẦN HAI: LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NGUỒN GỐC ĐỀN GIỮA THẾ KỈ XIX

PHẦN BA: LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI

Lớp 10 | Để học tốt Lớp 10 | Giải bài tập Lớp 10

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 10, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 - Kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập