Bài 9: Nhật Bản (Các ngành kinh tế và các vùng kinh tế)

A. Kiến thức trọng tâm

I. Các ngành kinh tế.

1. Công nghiệp:

Đặc điểm:

• Giá trị sản lượng công nghiệp đứng thứ hai thế giới, nhiều ngành đứng hàng đầu thế giới.
• Một số ngành chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu công nghiệp.

Phân bố:

• Mức độ tập trung cao.
• Nhiều nhất trên đảo Hôn-su và duyên hải Thái Bình Dương.
• Một số sản phẩm nổi bật: Tàu biển, sản phẩm tin học, rôbôt….

2. Dịch vụ

Đặc điểm:

• Là khu vực kinh tế quan trọng.
• Thương mại, tài chính có vai trò to lớn.
• Giao thông vận tải biển có vị trí đặc biệt quan trọng.

* Một số ngành dịch vụ phát triển hàng đầu thế giới:

• Ngành thương mại (đứng thứ 4 TG).
• Ngành giao thông vận tải biển (đứng thứ 3 TG).
• Ngành tài chính, ngân hàng (đứng hàng đầu TG)

3. Nông nghiệp

Đặc điểm:

• Có vị trí thứ yếu trong nền kinh tế (1% GDP).
• Diện tích đất nông nghiệp ít.
• Phát triển theo hướng thâm canh.
• Đánh bắt và nuôi trồng hải sản được chú trọng.

Phân loại:

• Trồng trọt (lúa gạo, chè, dâu tằm…).
• Chăn nuôi (bò, lợn, gà…).
• Đánh bắt hải sản (cá thu, tôm…).
• Nuôi trồng hải sản (tôm, rau câu, trai lấy ngọc…) được chú trọng.

II. Bốn vùng kinh tế gắn với bốn đảo lớn

1. Hôn-xu

• Kinh tế phát triển nhất trong các vùng tập trung ở phần phía nam đảo
• Các trung tâm công nghiệp lớn: Tô-ki-ô, I-ô-cô-ha-ma, Ki-ô-tô, Ô-xa-ka, Cô-bê tạo nên chuỗi đô thị.

2. Kiu-xiu

• Phát triển công nghiệp nặng, đặc biệt khai thác than, luyện thép. Các trung tâm công nghiệp lớn: Phu-cu-ô-ca, Na-ga-xa-ki.
• Miền Đông Nam trồng nhiều cây công nghiệp và rau quả.

3. Xi-cô-c­ư

• Khai thác quặng đồng.
• Nông nghiệp đóng vai trò chính.

4. Hô-cai-đô

• Rừng bao phủ phần lớn diện tích, dân cư thưa thớt.
• Công nghiệp: khai thác than đá, quặng sắt, luyện kim đen, khai thác và chế biến gỗ, sản xuất giấy và bột xenlulô.
• Các trung tâm công nghiệp lớn là Sa-pô-rô, Mu-rô-ran.