Bài 4: Các nước Đông Nam Á Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX (Trang 17 – 26, SGK)

Đông Nam Á là một khu vực khá rộng, bao gồm nhiều quốc gia trên lục địa và hải đảo, sớm trở thành mục tiêu xâm lược của các nước thực dân phương Tây. Vậy từ sau thế kỉ XIX, tình hình các nước Đông Nam Á như thế nào? ConKec mời các bạn cùng đến vời bài học “ các nước Đông Nam Á (cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX)”.

A. Kiến thức trọng tâm

1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân vào các nước Đông Nam Á.

a. Nguyên nhân:

  • Các nước Đông Nam Á là vùng chiến lược quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phong kiến suy yếu.
  • Giàu tài nguyên thiên nhiên, có nền văn hóa lâu đời.
  • Các nước Tư bản cần thị trường và thuộc địa.

b. Tình hình Đông Nam Á vào cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

Tên các nước

Thực dân xâm lược

Thời gian hoàn thành xâm lược.

In – đô – nê – xi - a

Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan

Giữa XIX Hà Lan hoàn thành xâm chiếm và lập ách thống trị

Phi-lip-pin

Tây Ban Nha, Mĩ

Giữa thế kỉ XVI Tây Ban Nha thống trị

- Năm 1898 Mĩ chiến tranh với Tây Ban Nha, hất cẳng Tây Ban Nha khỏi Phi-lip-pin.

- Năm 1899-1902 Mĩ chiến tranh  xâm lược  Philíppin, biến quần đảo, này thành thuộc điạ của Mĩ.

Miến Điện

Anh

Năm 1885 Anh thôn tính Miến Điện

 

Anh

Đầu thế kỉ XIX Mã - lai trở thành thuộc địa của Anh

Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia

Pháp

Cuối thế kỉ XIX, Pháp hoàn thành xâm lược 3 nước Đông Dương

Xiêm (Thái Lan)

Anh - Pháp tranh chấp

Xiêm vẫn giữ được độc lập

2. Phong trào chống thực dân Hà Lan của nhân dân In-đô-nê-xi-a.

- HS tham khảo và đọc thêm

3. Phong trào chống thực dân ở Phi-lip-pin

- HS tham khảo và đọc thêm

4. Phòng trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân Cam – pu – chia.

  • Nguyên nhân:
    • Năm 1863, Pháp gây áp lực buộc CPC phải chấp nhận quyền bảo hộ của Pháp.
    • Năm 1884, kí hiệp ước biến CPC thành thuộc địa của Pháp.
  • c cuộc khởi nghĩa:
    • 1861 – 1892 : Cuộc khởi nghĩa của hàng thân Sivôtha.
    • 1863 – 1866: Cuộc khởi nghĩa của Acha Xoa
    • 1866 – 1867: Cuộc khởi nghĩa của Pucômbô
    • Các cuộc khởi nghĩa nổ ra liên tục, có cuộc khởi nghĩa kéo dài tới 30 năm.
    • Các cuộc đấu tranh thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.

5. Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân Lào đầu thế kỷ XX.

  • Nguyên nhân:
    • Từ 1865, Pháp xâm nhập vào Lào, buộc triều đình Luông Pha Bang công nhận nền thống trị của Pháp.
    • Năm 1893, Pháp đàm phán với Xiêm -> Lào trở thành thuộc địa của Pháp.
  • Các cuộc khởi nghĩa:
    • 1901 – 1903: Cuộc khởi nghĩa của Phacađuốc
    • 1901 – 1937: Cuộc khởi nghĩa do Ong Kẹo, Com – ma – đam chỉ huy.
    • 1918 – 1922: Khởi nghĩa Châu Pa – chay.
  • Kết quả:
    • Các cuộc đấu tranh đều thất bại do tự phát thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức vững vàng.
    • Thể hiện tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương

6. Xiêm (Thái Lan) giữa thế kỷ XIX - đầu thế kỉ XX

  • Bối cảnh lịch sử
    • Năm 1752 triều đại Ra-ma theo đuổi chính sách đóng cửa.
    • Giữa thế kỉ XIX đứng trước sự đe dọa xâm lược của phương Tây, Ra-ma IV (Mông-kút ở ngôi từ 1851-1868) đã thực hiện mở cửa buôn bán với nước ngoài.
    • Ra-ma V (Chu-la-long-con ở ngôi từ 1868 - 1910) đã thực hiện nhiều chính sách cải cách.

* Nội dung cải cách

  • Kinh tế
    • Nông nghiệp: để tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu nhà nước giảm nhẹ thuế ruộng, xóa bỏ chế độ lao dịch.
    • Công thương nghiệp: khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà máy, mở hiệu buôn, ngân hàng
  • Chính trị:
    • Cải cách theo khuôn mẫu Phương Tây .
    • Đứng đầu nhà nước vẫn là vua.
    • Giúp việc có hội đồng nhà nước (nghị viện) .
    • Chính phủ có 12 bộ trưởng.
  • Quân đội, tòa án, trường học:  được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây.
  • Về xã hội: xóa bỏ chế độ nô lệ , giải phóng người lao động.
  • Đối ngoại:
    • Thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo.
    • Lợi dụng vị trí nước đệm .
    • Lợi dụng mâu thuẫn giữa 2 thế lực Anh - Pháp đã lựa chiều có lợi để giữ chủ quyền đất nước.

* Tính chất:

    • Thái Lan phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa và giữ được chủ quyền độc lập.
    • Tính chất một cuộc cách mạng tư sản không triệt để.
    • Trong bối cảnh chung của châu Á, Thái Lan đã thực hiện đường lối cải cách, chính nhờ đó mà Thái Lan thoát khỏi thân phận thuộc địa giữ được độc lập.

B. Bài tập & Lời giải

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC

Câu 1: Dựa vào lược đồ, trình bày những nét chính về quá trình xâm lược của các nước đế quốc ở Đông Nam Á?

Xem lời giải

Câu 2: Trình bày diễn biến chính các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp của nhân dân Cam – pu – chia?

Xem lời giải

Câu 3: Nhân dân hai nước Việt Nam và Cam – pu – chia đã đoàn kết chiến đấu như thế nào trong các cuộc khởi nghĩa của A – cha Xoa và Pu – côm – bô?

Xem lời giải

Câu 4: Nêu những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào chống Pháp của nhân dân Lào đầu thế kỉ XX?

Xem lời giải

Câu 5: Trình bày các biện pháp cải cách của Ra –ma V?

Xem lời giải

Câu 6: Những cải cách của Ra – ma V có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của Xiêm?

Xem lời giải

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC

Câu 1: Nếu những nét chính về tình hình các nước Đông Nam Á vào cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX?

Xem lời giải

Câu 2: Em có nhận xét gì về hình thức đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX?

Xem lời giải

Câu 3: Vì sao Xiêm là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á không trở thành thuộc địa của các nước Phương Tây?

Xem lời giải

Xem thêm các bài Giải sgk lịch sử 11, hay khác:

Xem thêm các bài Giải sgk lịch sử 11 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.

PHẦN MỘT: LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI (TIẾP THEO)

PHẦN HAI: LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI (PHẦN TỪ NĂM 1917 ĐẾN NĂM 1945)

PHẦN BA: LỊCH SỬ VIỆT NAM (1858 -1918)

Lớp 11 | Để học tốt Lớp 11 | Giải bài tập Lớp 11

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 11, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.