A. Kiến thức trọng tâm
1. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền
- Vua quan ăn chơi xa xỉ
- Nội bộ Vương chiều mâu thuẫn chia bè cánh, tranh giành quyền lực, chém giết lẫn nhau
- Quan lại địa phương lộng quyền ức hiếp dân
=> Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa của nông dân và xảy ra các cuộc chiến tranh phong kiến
- Sự mục nát của triều đình phong kiến, tha hoá cuả tầng lớp thống trị.
- Chiến tranh phong kiến:
- Nam triều - Bắc triều
- Chiến tranh Trịnh - Nguyễn
=>Chia cắt đất nước, gây đau thương, tổn hại cho dân tộc
2. Quang Trung thống nhất đất nước
Thống nhất đất nước:
- Lật đổ chính quyền các tập đoàn phong kiến
- Lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong (1777).
- Lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài (1786), Vua Lê (1788).
- Đánh tan quân xâm lược Xiêm, Thanh.
Xây dựng quốc gia:
- Phục hồi kinh tế, văn hoá dân tộc
- Củng cố quốc phòng, thi hành chính sách đối ngoại khéo léo
3. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền
- Đặt kinh đô, quốc hiệu
- Tổ chức bộ máy quan lại ở triều đình và các địa phương.
4. Tình hình kinh tế văn hoá
|
Lĩnh vực |
Những đặc điểm nổi bật |
|||
|
Thế kỉ XVI - XVII |
Thế kỉ XVIII |
Nửa đầu thế kỉ XIX |
||
|
Kinh tế |
Nông nghiệp |
Đàng ngoài: Trì trệ, bị kìm hãm Đàng Trong: có những bước phát triển. |
Vua Quang Trung ban hành chiếu khuyến nông |
Vua Nguyễn chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đồn điền. Việc sửa đắp đê không được chú trọng. |
|
Thủ công nghiệp |
Xuất hiện nhiều làng thủ công |
Nghề thủ công được phục hồi dần |
Xuất hiện nhiều xường, làng thủ công |
|
|
Thương nghiệp |
Mở rộng buôn bán với nước ngoài. Xuất hiện nhiều chợ, phố xã, đô thị. |
Giảm thuế, mở cửa ải, thông chợ búa. |
Hạn chế buôn bán với người phương Tây Nhiều thành thị, thị trấn mới. |
|
|
Văn hóa |
Văn học – nghệ thuật |
Phát triển mạnh Chữ quốc ngữ ra đời |
Ban hành “ chiếu lập học”, phát triển chữ Nôm. |
Nghệ thuật sân khấu: chèo… Văn học chữ Nôm, dân gian phát triển. |
|
Khoa học |
|
|
Tiếp thu kĩ thuật phương Tây. Sử học, địa lí học…đạt nhiều thành tựu. |
|
B. Bài tập & Lời giải
Bài về nhà: Trang 148 - sgk lịch sử 7
Em hãy lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân từ thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX