Bài 15: Thủy quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất

Nhiều bạn thưởng nghe nhắc đến thủy quyển nhưng không biết được thủy quyển là gì? Nhiều bạn cũng nghe đến cụm từ "chế độ nước sông" nhưng không biết được nhân tố nào tác động đến nó..Vậy thì bài học hôm nay, các bạn sẽ được giải đáp tất cả những vấn đề đó, chúng ta cùng tìm hiểu nhé.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Thủy quyển

1. Khái niệm

  • Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển.

2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất

  • Vòng tuần hoàn nước nhỏ: Nước bốc hơi -> hình thành mây -> gây mưa ngay trên mặt biển và đại dương.
  • Vòng tuần hoàn nước lớn: Nước bốc hơi ->  hình thành mây -> gây mưa đất liền -> nước tụ lại thành sông (hoặc mạch nước ngầm)chảy ra biển.

II.Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông

1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngấm

  • Miền khí hậu nóng hoặc nơi địa hình thấp của khu vực khí hậu ôn đới, thủy chế sông phụ thuộc vào chế độ mưa.
  • Miền ôn đới lạnh và những sông bắt nguồn từ núi cao, thủy chế còn phụ thuộc vào lượng tuyết băng tan.
  • Ở các vùng đất đá bị thấm nước nhiều, nước ngầm đóng vai trò đáng kể (đá vôi).

2. Địa thế, thực vật và hồ đầm

a. Địa thế:

  • Nơi địa hình dốc nước chảy mạnh lũ lên nhanh.
  • Nợi địa hình bằng phẳng nước chảy chẩm, lũ lên chậm nhưng kéo dài.

b. Thực vật

  • Điều hòa dòng chảy, làm giảm lũ lụt

c. Hồ, đầm

  • Điều hòa chế độ nước sông
  • Khi nước sông lên chảy vào hồ đầm.
  • Khi nước sông xuống, nước hồ đầm chảy ra sông cho đỡ cạn.

III. Một số sông lớn trên Trái Đất

 

Sông Nin

Sông A –ma -dôn

Sông I –ê nít –xê-i

Nơi bắt nguồn

Hồ Victoria

Dãy An-đét

Dãy Xaian

Chảy qua khu vực khí hậu

Xích đạo, cận xích đạo, cận nhiệt đới

Xích đạo

Ôn đới lạnh

Vị trí

Châu Phi

Châu Mĩ

Châu Á

Diện tích lưu vực

2.881.000 km2

7.170.000 km2

2.580.000 km2

Chiều dài

6.685 km

6437 km

4102 km

Nguồn cung cấp nước

Mưa, nước ngầm

Mưa, nước ngầm

Mưa, băng tuyết tan

B. Bài tập & Lời giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học

Trang 56 sgk Địa lí 10

Dựa vào hình 15, hãy trình bày vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn của nước trên Trái Đất?

Xem lời giải

Trang 57 sgk Địa lí 10

Hãy nêu ví dụ minh họa về mối quan hệ giữa chế độ nước sông với chế độ mưa?

Xem lời giải

Trang 57 sgk Địa lí 10

Dựa vào kiến thức đã học và bản đồ tự nhiên Việt Nam, em hãy cho biết vì sao mực nước lũ ở các sông ngòi miền Trung nước ta thường lên rất nhanh?

Xem lời giải

Trang 57 sgk Địa lí 10

Ở lưu vực của sông, rừng phòng hộ thường được trồng ở đâu? Vì sao trồng ở đó?

Xem lời giải

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học

Câu 1: Trang 58 sgk Địa lí 10

Dựa vào hình 15 hãy chứng minh rằng: nước trên Trái Đất tham gia vào nhiều vòng tuần hoàn, cuối cùng trở thành một đường vòng khép kín.

Xem lời giải

Câu 2: Trang 58 sgk Địa lí 10

Hãy trình bày những nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông?

Xem lời giải

Xem thêm các bài Giải sgk Địa lí 10, hay khác:

Xem thêm các bài Giải sgk Địa lí 10 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

CHƯƠNG 1: BẢN ĐỒ

CHƯƠNG 2: VŨ TRỤ, HỆ QUẢ VÀ CÁC CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT

CHƯƠNG 3: CẤU TRÚC CỦA TRÁI ĐẤT. CÁC QUYỀN CỦA LỚP VỎ ĐỊA LÍ

CHƯƠNG 4: MỘT SỐ QUY LUẬT CỦA LỚP VỎ ĐỊA LÍ

CHƯƠNG 5: ĐỊA LÝ DÂN CƯ

CHƯƠNG 6: CƠ CẤU NỀN KINH TẾ

CHƯƠNG 7: ĐỊA LÍ NÔNG NGHIỆP

CHƯƠNG 8: ĐỊA LÍ CÔNG NGHIỆP

CHƯƠNG 9: ĐỊA LÍ DỊCH VỤ

CHƯƠNG 10: MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Lớp 10 | Để học tốt Lớp 10 | Giải bài tập Lớp 10

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 10, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 - Kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập